مهسا ایمانی برنج آباد

محمود کیانوش، از جمله شاعران برجسته ادبیات کودک و نوجوان، با بهره گیری از ابهام هنری در اشعار خود، تجربه ای عمیق را برای خوانندگان خود فراهم آورده است. ابهام هنری در اشعار او به معنی حضور چندین تفسیر و برداشت از متن به واسطه تصویر است که لایه جمال شناسی و عمق اشعار او را تحت تأثیر قرار داده است. کیانوش با استفاده از آنیمیسم، تشبیهات و استعاره ها، به کودکان و نوجوانان این فرصت را می دهد که معناهای گوناگونی را از شعرهایش برداشت کنند. زبان ساده و قابل فهم او در کنار تصاویر شعری پیچیده، احساسات و تجربیات مشترک کودکان را توصیف و آن ها را به تفکر و درنگ درباب معانی ضمنی وادار می کند. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی ابهام هنری در آثار محمود کیانوش خواهیم پرداخت. از نتایج این پژوهش می توان به این نکات اشاره کرد که ابهام هنری در شعرهای محمود کیانوش با ایجاد فضا و زمینه برای قابل فهم کردن این ابهام میسر شده است و باعث می شود که اشعار او در عین سادگی دارای لایه های عمیق و تأثیرگذار باشند و به عنوان منبعی غنی برای آموزش و رشد فکری کودک و نوجوان شناخته شوند.

بیژن الهی از زمره شاعران «شعر دیگر» است که در مجموعه «جوانی ها» علی رغم زبانی تغزلی و توجه به عنصر عاطفه، به لایه زیبایی شناسی و عنصر بلاغی شعر نیز توجه داشته است. در «جوانی ها» این درهم تنیدگی دو عنصر عاطفه و بلاغت به توصیف رخسار معشوق و ویژگی ها و حالات او نیز سرایت کرده است. چهره معشوق در «جوانی ها» حسی است و نوع عشق در اشعار او تنانه است. الهی از زبانی تغزلی از نوعی شعر سپید بهره می گیرد که بیشترین نزدیکی را به طبیعت نثر دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، چهره معشوق؛ از جمله: چشم، پوست چهره معشوق، پیشانی و پلک، پیکر و قلب معشوق، ویژگی ها، کنش ها و واکنش ها، حالات و رفتارهای معشوق از جمله دوست داشتن، عشق دوسویه عاشق و معشوق، وصال و چگونگی بیان این حالات در زبانی تغزلی و ادبی بررسی و تحلیل می شود، همچنین تشبیه معشوق به پدیده های دیگر و تصاویر بلاغی مرتبط با چهره، پیکر و ویژگی های معشوق تبیین می گردد تا بر اساس تصاویر خیالی و حسی، جنبه زیبایی شناسی چهره معشوق، نوع رفتار، کنش و واکنش ها و ویژگی های معشوق عیان تر و آشکارتر شود. در این پژوهش ضمن بیان توصیفاتی که شاعر از معشوق دارد، به بیان لایه های زیبا یی شناسی و عناصر بلاغی حاصل از این توصیفات می پردازیم.