مهرانگیز پیریایی

علی رغم نقش مهم تهویه هوای طبیعی بر آتریوم، شرایط گرمایی درونی و کاهش بار استفاده از انرژی به مانند سیستم حیاط مرکزی، نقاط ضعفی که چگونه پارامترهای طراحی مختلف بر شرایط گرمایی تأثیر می گذارد. پیچیدگی طراحی تهویه هوا طبیعی آتریوم که نیز شباهت ساختاری زیادی با حیاط مرکزی اقلیم گرم و خشک ایران دارد، نمی توان به تنهایی به طراحی شبیه سازی آن اکتفا نمود. در چند سال گذشته، محققان روش های مختلفی از قبیل ارائه نمونه مدل، تحقیقات و محاسبات پیکره بندی را مطرح نمودند تا عملکردهای گرمایی و تهویه هوای آتریوم را شناسایی کنند. با این حال تنوع در ارائه مدل سازی، در نظر گرفتن همه پارامترهای مشترک موجود در طراحی آتریوم دستیابی به نتیجه مطلوب را مشکل می سازد. این پژوهش به روش کمی و کیفی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای انجام شده است.  با مروری کوتاه بر مطالعات صورت گرفته قبلی، در مورد نقش تهویه هوای طبیعی در ساختمان های آتریوم در آب و هوای مختلف، پارامترهای طراحی مؤثر و کاربرد آنها برای ارتقا عملکرد گرمایی و کاهش مصرف انرژی را فراهم می کند. این پارامترها شامل پیکربندی آتریوم های مختلف و اجزای مختلف آن از قبیل هندسه، ویژگی های دهانه، سقف، مصالح و داخل آن می باشد. اندازه درزهای بیرونی تNثیرگذارترین پارامتری است که بر شرایط گرمایی درونی و عملکردهای تهویه هوای آتریوم و در نتیجه کاهش بار مصرف انرژی تأثیر می گذارد. اهداف پژوهش: بررسی حیاط مرکزی در معماری موجود در فلات مرکزی ایران. بررسی نقش آتریوم در تهویه هوای طبیعی و تشابه برخی عملکرد و اجزای آن با حیاط مرکزی. سؤالات پژوهش: حیاط مرکزی چه نقشی در تهویه هوای درونی ساختمان داشته است و عملکرد آن به چه صورت بوده است؟ در کارکرد بهینه تهویه ساختمان، چه پارامترهایی در طراحی آتریوم می تواند تأثیرگذار باشد؟

حس مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها از محیط خود است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می دهد، به طوری که فهم و احساس فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه می شود. این حس عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی باخصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد خاص می گردد. حس مکان علاوه بر این که موجب احساس راحتی از یک محیط می شود، از مفاهیم فرهنگی موردنظر مردم، روابط اجتماعی و فرهنگی جامعه در یک مکان مشخص حمایت کرده و باعث یادآوری تجارب گذشته و دست یابی به هویت برای افراد می شود. از آنجا که فضا عاملی مؤثر در متمایز ساختن محیط از معماری است، به لحاظ کالبدی، محیطی با کاراکتر مشخص و می تواند در آفرینش حس مکان موفق تر باشد. با توجه به اهمیت این حس در ارتقاء کیفیت فضای طراحی شده این پژوهش به بررسی مفهوم حس مکان و عوامل مؤثر در شهر شوشتر نو در استان خوزستان بر آن پرداخته و تأثیرعوامل کالبدی و عوامل شناختی استفاده کنندگان بر احساس افراد نسبت به فضا را بررسی می کند. این مقاله در ابتدا به معنای حس مکان و مفهوم آن از دیدگاه های مختلف پرداخته و در نهایت سطوح مختلف و عوامل شکل دهنده آن ر ا بیان می کند و در نهایت مدلی برای نشان دادن چگونگی تأثیرات این عوامل ارائه می کند. مدل پیشنهادی قابل فهم و کاربردی این مقاله می تواند چارچوبی برای آگاهی طراحان نسبت به چگونگی تأثیر فضای معماری بر حس استفاده کنندگان فراهم آورد.