نسرین هیکلی

هدف از این پژوهش طراحی مدل فروش صادراتی قرارداد آتی نفت گاز و ایران به کشورهای هدف در شرایط تحریم است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش پژوهش کیفی-کمی و از نظر روش گردآوری داده ها پیمایشی- اکتشافی و در بعد جمع آوری، مقطعی است. جهت طراحی مدل در این پژوهش با استفاده از روش دلفی، محقق ابتدا به بررسی پیشینه پژوهش پرداخت و عواملی را که به صورت کلی در طراحی مدل فروش صادراتی قرارداد آتی نفت گاز و ایران به کشورهای هدف در شرایط تحریم نقش داشتند مشخص نمود و سپس یک پروتکل در قالب پرسشنامه تهیه و آنها را در میان خبرگان دلفی طی سه دور مورد پرسش قرار داد تا در دور اول شاخص ها و زیرشاخص هایی که در این زمینه نقش دارند را مشخص نمایند و در دور دوم و سوم آنها را امتیازدهی نمایند. جامعه در بخش کیفی شامل 6 نفر از مدیران و مشاوران صنعت نفت و گاز است که طی سه دور به پرسشنامه های دلفی پاسخ دادند. در انتهای دور سوم، خروجی مرحله دلفی، مدل فروش صادراتی قرارداد آتی نفت گاز و ایران به کشورهای هدف در شرایط تحریم را نشان داد. روش نمونه گیری در مرحله اول تحقیق که طراحی مدل اولیه تحقیق است به روش گلوله برفی و تا رسیدن به مرحله اشباع می باشد. در بخش کمی نیز، جامعه آماری شامل 55 نفر از کارکنان صنعت نفت است که در ارتباط با موضوع تحقیق آگاهی دارند. با استفاده از جدول مورگان و روش تصادفی، 48 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی جمع آوری شد. پرسشنامه مذکور با 30 سؤال (شاخص) در قالب 7 متغیر (زیرشاخص) طراحی گردید. در این تحقیق روایی پرسشنامه ها به تایید خبرگان رسید. جهت بررسی پایایی در قسمت دلفی از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید که نتایج در قسمت دلفی ارائه شده است. پس از تایید نهایی شاخص ها و طراحی پرسشنامه مقایسات زوجی، میزان نرخ ناسازگاری به شرح ذیل به دست آمده است. با توجه به اینکه این نرخ پایین تر از 1/. است نشان دهنده پایایی آن است. پس از استخراج پاسخ ها برای تبدیل داده های پرسشنامه ها به حالت قابل استفاده با نرم افزار بهین تصمیم به ورود اطلاعات پرداخته شد. در این بخش به بررسی سوالات از روش دلفی، آنتروپی و ویکور برای اولویت بندی متغیرها پرداخته شد. خروجی مرحله دلفی شامل معیارهایی همچون توجه به ریسک، حداقل کردن اثرات موانع خارجی، عوامل داخلی، عوامل مرتبط با سرمایه گذاری خارجی، عوامل ساختاری نرم و عوامل ساختاری سخت است. عوامل ساختاری سخت، مزیت رقابتی، عوامل داخلی، عوامل ساختاری نرم، توجه به ریسک، عوامل مرتبط با سرمایه گذاری خارجی و حداقل کردن اثرات موانع خارجی مهم ترین اولویت را به خود اختصاص دادند. در ارتباط با زیرشاخص ها نیز بر اساس روش رتبه بندی ویکور، زیرشاخص هایی همچون افزایش انعطاف پذیری، استخراج و اکتشاف، استفاده از متخصصان خبره در قراردادها، قرارداد با چند کشور و ورود به بورس انرژی بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.

هدف از این پژوهش اولویت بندی روش های سرمایه گذاری در پروژه های نفتی با استفاده از روش ویکور است. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی و از حیث روش نیز اکتشافی است. معیارها و گزینه های پرسشنامه از طریق بررسی پیشینه تحقیق و مطالعات پیشین استخراج شد. سپس یک پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت تدوین شد و با استفاده از آزمون تی تک نمونه شاخص های استحصالی مورد سنجش قرار گرفت. پس از تایید این شاخص ها پرسشنامه دوم بر اساس طیف مقایسات زوجی با 14 سؤال (معیار) در قالب 4 گزینه تدوین شد تا اهمیت معیارها و گزینه ها را بررسی نماید. جامعه آماری شامل تعدادی از مدیران پروژه های نفتی می باشند که تعداد آنها 250 نفر است. در این پژوهش اساس جدول مورگان حجم نمونه 148 نفر بوده که از طریق ارسال پرسشنامه به صورت مجازی به نمونه آماری در تهران و خارک مورد سنجش قرار گرفتند تا اهمیت آنها مشخص گردد. روش نمونه گیری نیز تصادفی ساده است. به منظور تعیین پایایی از نرخ ناسازگاری استفاده شده است که با توجه به اینکه این نرخ کوچکتر از 1/. است نشان دهنده پایایی آن است. در ادامه به بررسی سوالات از طریق روش ویکور برای وزن دهی و اولویت بندی معیارها پرداخته شد. نتایج نشان داد در این تحقیق در ارتباط با روش های سرمایه گذاری در پروژه های نفتی، به ترتیب تأمین مالی از طریق بازارهای مالی (838/.)، تامین مالی از طریق بازار سرمایه (5914/.)، تأمین مالی مشارکتی (1159/.) و تأمین مالی از حیث امکان رجوع (0855/.) رتبه های اول تا چهارم را کسب نمودند. در ادامه به ارائه یک فرضیه با 4 متغیر مستقل کشف شده (4 گزینه) با متغیر سرمایه گذاری در پروژه های نفتی از منظر بازگشت سرمایه (ROA)از طریق آزمون خودهمبستگی، آزمون ناهمسانی واریانس و رگرسیون از منظر بازگشت سرمایه (ROA)در میان پنج شرکت نفتی پرداخته شد. نتایج نشان داد بین 4 متغیر مستقل (تأمین مالی مشارکتی، تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، تأمین مالی از طریق بازارهای مالی، تأمین مالی از حیث امکان رجوع) و سرمایه گذاری در پروژه های نفتی از منظر بازگشت سرمایه (ROA)رابطه معناداری وجود دارد.