مریم لطیفیان

هدف:با توجه به تأثیر معلولیت بر ابعاد مختلف اجتماعى و اقتصادى جامعه و نیز بر زندگی اجتماعی فرد دارای معلولیت، مطالعه و تحلیل جنب ه ه ای مختل ف ای ن گروه از جامعه الزامی به نظر می رسد. این مطالعه با هدف مرور نظام مند پژوهش های مربوط به ابعاد اجتماعی معلولیت در ایران انجام شد. روش بررسی:پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری نظام مند و جامعه آماری پژوهش شامل تمام مقالات پژوهشی حاصل از مطالعات کمّی و کیفی انجام شده در کشور ایران بود که در رابطه با ابعاد اجتماعی معلولیت به زبان فارسی و از سال 1378 تا تیر ماه 1398 منتشر شده اند. به منظور دستیابی به مطالعات مرتبط با موضوع، کلیدواژه های اجتماعی و ابعاد اجتماعی، معلولیت، استثنایی، نیازهای ویژه و کم توان در پایگاه های علمی مرتبط جست و جو و پس از غربال در مراحل مختلف، 26 مقاله مورد مطالعه عمیق قرار گرفته و تحلیل شدند. یافته ها:از مجوع تعداد 26 مقاله، 10مقاله به روش کمی، 12 مقاله کیفی و 4 مقاله به روش آمیخته صورت گرفته بودند. ابزار استفاده شده شامل 8 پرسشنامه ی محقق ساخته و 15 پرسشنامه ی آماده بود.اطلاعات 16 مقاله نیز از طریق مصاحبه و تشکیل جلسات متمرکز بدست آمده بود.گروه هدف77% مقالات افراد داری معلولیت جسمی- حرکتی، 15% حسی(نابینایی و ناشنوایی) و 8% ذهنی بودند.همچنین دو مقاله (8%) با تمرکز بر ابعاد اجتماعی معلولیت زنان صورت گرفته بود. نتیجه گیری:نتایج نشان داد که معلولیت بر بعد اجتماعی زندگی افراد تأثیرگذار است ویافته های حاصل از این پژوهش می تواند موجب شناخت همه جانبه ی این افراد و افزایش آگاهی در این زمینه گردد.