نساء خزاعی

یکی از مهمترین ایدههایی که در دهه حاضر هم در مدیریت بحران و هم در مدیریت شهری مطرح شده است، ایجاد شهرهای تاب آور و مقاوم در برابر بحرانهای مختلف است. هدف اصلی از انجام این پژوهش ارزیابی تاب آوری در محله فرحزاد تهران است. برای ارزیابی تابآوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و نهادی مدیریتی از تکنیک پرسشنامه و برای ارزیابی تابآوری در بخش کالبدی، از مطالعات میدانی و نرم افزار GIS استفاده شد.این پژوهش برمبنای این فرضیات بنا شده که ظرفیت های نهادی و اجتماعی در تاب آوری منطقه ی فرحزاد نقش بسزایی دارند و همچنین می توان به الگوی بهینه ی تاب آوری در منطقه ی فرحزاد جهت تاب آوری بیشتر در این منطقه دست یافت. نتایج این پژوهش بیان می کند که در زمینه تاب آوری اجتماعی در محله فرحزاد شاخص تمایل اجتماعی به مشارکت با میانگین 94/3 در رتبه اول قرار دارد. شاخص پیوندهای اجتماعی با همسایگان با میانگین 82/3 در رتبه دوم و شاخص توانایی انطباق با آشفتگی ها و تنش ها با میانگین 64/3 در رتبه سوم قرار دارد. شاخص های مشارکت در تصمیم گیری و میزان مشارکت برای رفع بحران به ترتیب با میانگین های 55/3 و 46/3 در رتبه های چهارم و پنجم قرار دارند. درک محلی از خطر با میانگین 15/3 در رتبه ششم و دانش و آگاهی نسبت به بحران با میانگین 95/2 در رتبه هفتم قرار دارند. در می توان گفت نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است و مجموع میانگین تاب آوری اجتماعی در محله مورد مطالعه برابر با 50/3 است که می توان گفت میزان تاب آوری اجتماعی در محله فرحزاد در سطح متوسط قرار دارد.  

تحلیل فضایی- زمانی بزهکاری مبین این نکته مهم و اساسی است که در برخی بخشه ای شهر به سبب وجود ساخت کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی حاکم بر آن میزان بزهکاری بالاست. بر این اساس این پژوهش باهدف تحلیل سازمان فضایی ناهنجاری های اجتماعی در شهرهای زنجان و کرمانشاه با استفاده از مدل های آماری و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام یافته است. روش پژوهش تحلیلی- تطبیقی است و برای شناسایی الگوهای فضایی توزیع جرائم در شهرهای مورد بررسی از مدل های آماری گرافیک مبنا شامل آزمون مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار و برای تشخیص کانون های جرم خیز شهری از شاخص نزدیک ترین همسایه و آزمون تراکم کرنل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، مجموع جرائم ارتکابی مرتبط با مواد مخدر است که در دوره زمانی یکساله به وقوع پیوسته است. یافته ها نشان می دهد در بین جرائم ارتکابی وقوع یافته در شهرهای زنجان و کرمانشاه جرائم مرتبط با مواد مخدر به ترتیب با 1229 و 857 فقره ارتکاب بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است و توزیع فضایی جرائم مورد بررسی در این شهرها از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند. و مهم ترین کانون های جرائم مورد بررسی در شهرهای زنجان و کرمانشاه بر محدوده های پر ازدحام و متراکم شهر با ساختار کالبدی نامساعد و با امکان کنترل رسمی و غیررسمی کمتر، متمرکز شده است. همچنین بالا بودن تراکم جمعیت و میزان کاربری مسکونی در شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری در این شهرها مؤثر بوده است.

سوانح طبیعی در دنیا همواره با چالشی بزرگ در راه توسعه پایدار مورد توجه بوده است. در نتیجه، راه های رسیدن به این توسعه به وسیله الگوهای کاهش آسیب پذیری ضرورت پیدا کرده است. در این میان تبیین رابطه تاب آوری در برابر سوانح طبیعی، در واقع نحوه تأثیرگذاری ظرفیت های اجتماعی، اقتصادی، نهادی، سیاسی و اجرایی جوامع در افزایش تاب آوری و شناخت ابعاد تاب آوری در اجتماع است. بنابراین کاهش خطر سوانح از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل وضعیت تاب آوری در بافت مسئله دار فرحزاد و ارائه الگوی بهینه در این بافت ها با استفاده از تکنیک تی تک نمونه ای و معادلات ساختاری است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای از شاخص های تاب آوری اجتماعی، تاب آوری اقتصادی و تاب آوری مدیریتی- نهادی نشان داده است که، برای ارزیابی شاخص تاب آوری اجتماعی از 7 متغیر استفاده شده است. تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که میزان رضایت مندی مردم منطقه از متغیرهای توانایی انطباق با آشفتگی ها و تنش ها ، میزان مشارکت برای رفع بحران ، تمایل اجتماعی به مشارکت ، مشارکت در تصمیم گیری، پیوندهای اجتماعی با همسایگان و درک محلی از خطر بالاتر از حد متوسط بوده و رضایتمندی قابل قبولی در این خصوص وجود دارد. مقدار خطای آلفای (Sig) آزمون T برای این 6 متغیر برابر با 00/0 است، از آنجا که این میزان خطا، از میزان خطای قابل قبول برای آزمون یعنی از 05/0 کمتر است، در نتیجه می توان استدلال کرد که تفاوت میزان رضایت مشاهده شده برای این سنجه ها با حد متوسط رضایتمندی به حدی است که در سطح اطمینان بالای 99 درصد معنی داری است. اما متغیر دانش و آگاهی نسبت به بحران، میزان رضایتمندی مردم منطقه در حد متوسط بوده و نارضایتی محسوسی در این خصوص مشاهده می شود و از آنجا که مقادیر Sig مشاهده شده برای تمامی این شاخص ها کمتر از 05/0 می باشد، می توان نتیجه گرفت که تفاوت مشاهده شده در دیدگاه پرسش شوندگان از حد متوسط رضایتمندی جامعه کاملاً معنی دار بوده است. در نهایت خود شاخص تاب آوری اجتماعی با میانگین 50/3 و سطح معنی داری کمتر از 05/0 (000/0) بالاتر از حد متوسط می باشد و رضایت مندی مردم محله فرحزاد از شاخص تاب آوری اجتماعی را نشان می دهد.