مهراب هداوند میرزایی

نیروهای مسلح تولید کننده قدرت نظامی و اِعمال آن برای بازدارندگی در مقابل تهدیدات نظامی دشمنان است. هر کشوری در دنیا برای رسیدن به توسعه پایدار ملّی جهت مقابله با چالش های امنیّت ملّی خود، به برنامه ریزی راهبردی در زمینه آمایش سرزمینی و دفاعی نیازمند است. مأموریت نیروهای مسلح ایران، دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور، نگهبانی از انقلاب و دست آوردهای آن و مقابله با تهدیدات نظامی ، امنیتی می باشد، که براساس عوامل متفاوت و با توجه به گستره جغرافیایی کشور ساماندهی و استقرار یافته است . باتوجه به وسعت و تنوع جغرافیای طبیعی و انسانی کشور، تنوع و کثرت تهدیدات خارجی، آسیب پذیری های داخلی و مأموریت های متنوع نیروهای مسلح، توجه به آمایش دفاع سرزمینی از ضروریات حوزه دفاعی محسوب می شود. هدف این پژوهش «تبیین مولفه ها ی توان نظامی مؤثر بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی» است سوال پژوهش این است مولفه ها و ویژگی های توان نظامی آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی چیست؟» نتایج تحقیق نشان می دهد که 4 مؤلفه و 16 ویژگی توان نظامی بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدایدات نظامی مؤثر هستند و «فضای مانوری»، «مأموریت»، «پشتیبانی» و «تجهیزات و تسلیحات و فنّاوری ها»، بیشترین تأثیر را بر آمایش دفاع سرزمینی در برابر تهدیدات نظامی دارند. این پژوهش از نوع کاربردی،توسعه ای بوده و توصیفی- تحلیلی ودر روش گردآوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه ای و میدانی و استفاده شده و تجزیه وتحلیل داده ها، از طریق توزیع پرسش نامه بین جامعه آماری، نتیجه از طریق سطح معناداری با ضریب اطمینان 95 % و خطای 5 % مورد تأیید قرار گرفت.

در خلیج فارس حدود نود جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که سی و چهار جزیره آن متعلق به ایران است. جزیره لاوان در بخش غربی استان هرمزگان  و در مختصات جغرافیایی 20 16 53  , N26 49 06 قرار گرفته است. این جزیره از جمله جزایر مهم خلیج فارس است که در گذشته به شیخ شعیب، بوشیب  یا بوشعیب شهرت داشته است. مساحت جزیره لاوان در حدود 76/8 کیلومترمربع و عمق آب دریا در نزدیکی این جزیره، بین 18 تا 24 متر می باشد. این جزیره پس از جزیرة قشم و کیش بزرگترین جزیرة ایران در خلیج فارس محسوب می شود. لاوان را با نام مروارید مخفی خلیج فارس نیز می شناسند. از نظر تقسمات کشوری لاوان بخشی از استان هرمزگان، شهرستان بندر لنگه، بخش کیش با مساحتی حدود 177 کیلومتر مربع از دو دهستان به نام های لاوان و کیش می باشد بیشتر کشورهای حاشیة خلیج فارس در آرزوی داشتن این جزیره و موقعیت آن هستند. سئوال اصلی این پژوهش این است: اهمیت ژئوپلیتیکی جزیره لاوان در خلیج فارس چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد  که این جزیره دارای موقعیتی ژئواستراتژیکی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی که بخش مهمی  از ذخائر ایران یعنی(137/6 میلیارد بشکه نفت، 9 /10 درصد ذخائر جهانی نفت و داشتن 29/61 تریلیون متر مکعب یعنی 16 درصد ذخائر گاز جهان)  که رتبه اول جنوب غرب آسیا و دوم جهان و در مرکز بیضی انرژی جهان قرار دارد را دارا می باشد. همچنین موقعیت توریسم، سیاسی، نظامی و مرز دریایی با همسایگان  و با داشتن منابع مشترک انرژی با کشور امارات متحده عربی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. این پژوهش از طریق مصاحبه حضوری و منابع کتابخانه ای انجام شده است و از نظر روش ماهیتی توصیفی و تحلیلی دارد .همچنین برای آماده سازی نقشه ها از نرم افزارGIS  استفاده شده است.