جزیره لاوان

پسماند نهایی ناشی از استفاده سیال حفاری پایه روغنی در عملیات حفاری چاه های نفت و گاز پس از انجام فرآیندهای مختلف بر روی آن بایستی به صورت مناسبی دفن شود. این تحقیق به منظور انتخاب مکان های مناسب دفن پسماند حفاری روغنی تولیدشده از میادین نفت و گاز تحت مدیریت IOOC در شرق خلیج فارس (مناطق قشم، کیش، سیری و لاوان) صورت گرفته است. مطالعه مذکور از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش به منظور شناسایی مکان های مناسب دفن پسماند حفاری روغنی در جزیره لاوان از نتایج حاصل از روش AHP در GIS استفاده شد. نتایج به دست آمده از روش AHP نشان داد که فاصله از مراکز جمعیتی (وزن 0.229)، فاصله از جاده ها (وزن 0.161)، فاصله از رودخانه (وزن 0.137) و فاصله از فرودگاه (وزن 0.108) از بین زیرمعیارهای (لایه ها) در نظر گرفته شده برای انتخاب مکان مناسب دفن پسماند در جزیره لاوان به ترتیب دارای اهمیت بیشتری هستند. لایه های مذکور تأثیر بیشتری را نسبت به دیگر لایه ها در انتخاب مکان های مناسب دفن پسماند در این جزیره دارند. با استفاده از نرم افزار GIS محدوده های مناسب دفن پسماند در ۵ کلاس با درجه های خیلی خوب ، خوب، متوسط، ضعیف و بسیار ضعیف به عنوان مکان های پیشنهادی معرفی شدند. تحلیل فضایی نقشه های نهایی به دست آمده حاکی از مناسب بودن سایت های ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ (اراضی واقع در مرکز جزیره لاوان) برای دفن پسماند حفاری است. دوری از مراکز جمعیتی، جاده ها، رودخانه و فرودگاه این مناطق را به مکان های مناسب دفن پسماند در راستای توجه به معیارهای زیست محیطی و فرهنگی اجتماعی تبدیل می نماید.

در خلیج فارس حدود نود جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که سی و چهار جزیره آن متعلق به ایران است. جزیره لاوان در بخش غربی استان هرمزگان  و در مختصات جغرافیایی 20 16 53  , N26 49 06 قرار گرفته است. این جزیره از جمله جزایر مهم خلیج فارس است که در گذشته به شیخ شعیب، بوشیب  یا بوشعیب شهرت داشته است. مساحت جزیره لاوان در حدود 76/8 کیلومترمربع و عمق آب دریا در نزدیکی این جزیره، بین 18 تا 24 متر می باشد. این جزیره پس از جزیرة قشم و کیش بزرگترین جزیرة ایران در خلیج فارس محسوب می شود. لاوان را با نام مروارید مخفی خلیج فارس نیز می شناسند. از نظر تقسمات کشوری لاوان بخشی از استان هرمزگان، شهرستان بندر لنگه، بخش کیش با مساحتی حدود 177 کیلومتر مربع از دو دهستان به نام های لاوان و کیش می باشد بیشتر کشورهای حاشیة خلیج فارس در آرزوی داشتن این جزیره و موقعیت آن هستند. سئوال اصلی این پژوهش این است: اهمیت ژئوپلیتیکی جزیره لاوان در خلیج فارس چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد  که این جزیره دارای موقعیتی ژئواستراتژیکی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی که بخش مهمی  از ذخائر ایران یعنی(137/6 میلیارد بشکه نفت، 9 /10 درصد ذخائر جهانی نفت و داشتن 29/61 تریلیون متر مکعب یعنی 16 درصد ذخائر گاز جهان)  که رتبه اول جنوب غرب آسیا و دوم جهان و در مرکز بیضی انرژی جهان قرار دارد را دارا می باشد. همچنین موقعیت توریسم، سیاسی، نظامی و مرز دریایی با همسایگان  و با داشتن منابع مشترک انرژی با کشور امارات متحده عربی، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. این پژوهش از طریق مصاحبه حضوری و منابع کتابخانه ای انجام شده است و از نظر روش ماهیتی توصیفی و تحلیلی دارد .همچنین برای آماده سازی نقشه ها از نرم افزارGIS  استفاده شده است.