لقمان صادقی

اکوتوریسم، یکی از گونه های مهم گردشگری است و در میان سایر بخش های توریسم با سرعت بیشتری در حال رشد است. اکوتوریسم بهترین روشی است که می تواند برای ساکنان آن مفید بوده و منجر به حفاظت از طبیعت شود. استفاده از منابع طبیعی به عنوان جاذبه های گردشگری بدون آسیب رساندن به آن، مقوله ای ایده آل در راستای توسعه پایدار نواحی روستایی به شمار می آید. با نیل به این هدف، مسئله اصلی پژوهش ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر بر توسعه اکوتوریسم در نواحی روستایی واقع در محور گردشگری سروآباد- پاوه با پتانسیل های بالای گردشگری طبیعی، فرهنگی، تاریخی و مذهبی می باشد. پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری مشتمل بر 100 نفر از محققین، مسئولین، کارشناسان و نخبگان حوزه گردشگری آگاه و آشنا با محدوده مطالعاتی می باشد. جمع آوری نظرات و دیدگاه های از طریق روش میدانی و به کمک پرسش نامه انجام گرفت. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های آماری رگرسیون چندمتغیره، تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شد. یافته ها نشان داد شش عامل بهره گیری از پتانسیل های طبیعی، تاریخی و مذهبی، تأمین زیرساخت ها، تبلیغات و بازاریابی، پایداری در تأمین زیرساخت ها و حفظ آثار معماری ارزشمند، سرمایه گذاری، مشارکت و آگاهی بخشی به اهالی، پتانسیل های فرهنگی- هنری و مرزی بودن منطقه به طور متوسط 63.85 درصد بر توسعه پایدار نواحی روستایی تأثیرگذار می باشند. از این میان عامل پتانسیل های بالقوه طبیعی، تاریخی و فرهنگی محدوده موردمطالعه با بار عاملی 18.31 رتبه اول را در بین عوامل موردبررسی به خود اختصاص داده است. بر اساس برازش مناسب الگوی مفهومی پژوهش، همخوانی الگوی مفهومی با داده های گردآوری شده موردتأیید واقع می شود؛ بنابراین توجه به اکوتوریسم علاوه بر مزیت های مختلف در سطح منطقه ای و ملی امکان تحول نواحی محروم و منزوی غرب کشور که به عنوان حافظان سنتی پیرامون خود ایفای نقش می کنند را نیز ممکن می سازد. ازسوی دیگر گردشگری و اکوتوریسم همانند هر فعالیت دیگری اشتغال زا و منبع درآمد است و زنجیره ای از فعالیت های اقتصادی و خدماتی را به وجود می آورد و می تواند راهبردی برای توسعه ی همه جانبه دولت از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی باشد.

مطالعه رابطه متقابل محیط کالبدی شهرها با رفتارهای اجتماعی از نوع منفی و ناهنجارآن موضوعی است که طی چند دهه اخیر به مطالعات جغرافیایی افزوده شده است و چارچوب علمی و عملی برای تحلیل فضایی _ مکانی بزهکاری و مطالعه ناهنجاری در فضای جغرافیایی فرآهم آورده است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه متقابل کاربری اراضی و وقوع جرائم مرتبط با مواد مخدر می باشد، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است؛ برای شناسایی الگوهای فضایی بزهکاری ازآزمون های آماری مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و تخمین تراکم کرنل درمحیط سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده شده است. جامعه آماری مجموعه جرائم ارتکابی سوء مصرف و نگهداری مواد مخدر که طی مقطع زمانی (مهر1391لغایت مهر1392) برای آنها پرونده قضایی تشکیل شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مهمترین کانون های جرم خیز مواد مخدر در سطح شهر سنندج در محله های عباس آباد، فرجه،کانی کوزله، و خیابان شهدا واقع شده اند که جزء محلات غیر رسمی، شلوغ و پر ازدحام شهر سنندج می باشند. انطباق مکان وقوع جرایم با انواع مختلف کاربری ها نشان داد بیشترین جرایم در محدوده کاربری مسکونی،کاربری تجاری و راسته های تجاری نظیر خیابان های امام، سیروس، فردوسی و شهدا رخ داده است. بنابراین ساماندهی کالبدی فضاهای بی دفاع و جرم زا  شهر سنندج برای مقابله با ناهنجاری های اجتماعی یک ضرورت محسوب می شود.

زمینه و هدف: طی دو دهه اخیر تحلیل جغرافیایی بزهکاری و سعی در علت شناسی عوامل فضایی بروز ناهنجاری های اجتماعی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) و تکنیک های آماری و گرافیکی برای مقابله و پیشگیری در مدیریت انتظامی و امور پلیسی اهمیت یافته است. شناسایی عوامل محیطی و مکانی بروز جرم و سعی در از بین بردن این عوامل و یا کاهش اثرات آن، مهمترین راهکار پیشگیری از وقوع ناهنجاری ها شناخته شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی فضایی و عوامل موثر بر نحوه توزیع جرایم مربوط به سرقت در محدوده شهر سنندج و مدیریت علمی و ارائه راهکارهایی مناسب جهت کاهش و کنترل جرایم می باشد. جامعه آماری پژوهش جرایم مربوط به سرقت که در محدوده شهر سنندج که طی سال 1390 رخ داده، می باشد. آمار و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و فرماندهی انتظامی استان کردستان جمع آوری گردیده است. روش :روش تحقیق پژوهش توصیفی _ تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل از روش های آماری و گرافیکی و بصورت ترکیبی از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نرم افزارهای جانبی crime analyses در محیط ArcGis استفاده شده است.یافته و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد بخش عمده ای از پهنه های جرم خیز شهر سنندج در بافت مرکزی آن واقع شده اند در این میان میادین شهری، بازار، تقاطع ها و گره های شهری در کنار بافت های مسکونی و فضاهای تفریحی و گذران اوقات فراغت به ترتیب دارای بیشترین تعداد وقوع جرم سرقت می باشند. استفاده از سیاست های کنترلی از قبیل اولویت بخشی به راهبردهای پیشگیرانه به همراه مشارکت دادن سایر ارگان های دخیل در مدیریت شهری و مردم و با کمک از فناوری های نو در مقوله پیشگیری از جرم توسط نیروی انتطامی و آسیب شناسی فضاهای کالبدی و سعی در از بین بردن آنها می تواند در کاهش آسیب پذیری این فضاها و میزان وقوع جرایم موثر باشد.