زهرا هادیان

افراد، گروه ها و جوامع مختلف به دلیل وجود شرایط و پیچیدگی هایی در تعاملات سازنده و کارآمد، همواره در مسیر نیل به اهداف آرمانی و متعالی با آسیب هایی مواجه هستند. آسیب شناسی اجتماعی، مطالعه انحرافات و کجروی های اجتماعی است که شامل مطالعه و شناخت ریشه بی نظمی های اجتماعی می باشد. یافته های تحقیق که به روش کتابخانه های و با رویکرد توصیفی- تحلیلی بدست آمده، نشان می دهند: یکی از گروه-های حساس، مهم و اثرگذار در جامعه که در معرض آسیب های اجتماعی نیز قرار دارند؛ دانشجو- معلمان هستند. دوری از خانواده و سکونت در خوابگاه، ورود فناوری های نوین و فضای مجازی به زندگی شخصی آنها، تهدیدات نرم دشمنان، اوقات فراغت دانشجویان، برنامه ریزی ضعیف علمی و فرهنگی دانشگاه، با توجه حساسیت سنی و اهمیت قشری که وظیفه خطیر تربیت دانش آموزان و آینده سازان جامعه را به دست خواهند گرفت، از مهمترین عواملی هستند که ضرورت توجه به دانشجو- معلمان و بررسی آسییب های اجتماعی در این قشر از جامعه را خاطر نشان می سازد.

«جامعه بین المللی»، مجموعه ای متشکل از بازیگران مختلف در عرصه جهانی است که بر اساس چارچوب های قانونی و پذیرفته شده ای به نام حقوق بین الملل و تعهدات آن، به یکدیگر پیوند خورده اند. در این جامعه گسترده و متنوع، رعایت حقوق بشر از جمله برقراری صلح، امنیت و حفظ کرامت انسانی که از اصول اولیه، بدیهی و فطری انسانها به شمار می رود، همواره مورد تأکید بوده است. وجود گستردگی و تنوع آراء و اندیشه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و ... و منافع متفاوت بازیگران جهانی، باعث شده است حقوق بین الملل در زمینه صلح عادلانه، رعایت حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی مورد خدشه و آسیب قرار گرفته و به نوعی ناکارآمدی دچار گردد. یکی از نمونه های بارز این آسیب در مقطع کنونی، بحران یمن است. هر چند آغاز بحران یمن را به سال 2011 و همزمان با موج بیداری اسلامی ذکر می کنند؛ اما این بحران از سال 2014 و به دلایل داخلی آغاز و با حمله عربستان در مارس سال 2015 میلادی شدت گرفت. یافته های تحقیق که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع مختلف گردآوری شده است، نشان می دهد وظیفه خطیر حقوق بین الملل و نهادهای بین المللی به دلایل مختلفی در حل این بحران، کارآمد نبوده است. منافع مختلف بازیگران داخلی و منطقه ای و بهره گیری از منابع مالی و نفوذ کشور عربستان، نوعی استثناگرایی ایالات متحده و عدم بی طرفی در مواجهه و حل بحران یمن به وجود آورده است. مسأله ای که ضمن نشان دادن ناکارآمدی سازمان ملل، صلح، امنیت منطقه ای و کرامت انسانی را مورد هجمه و آسیب قرار داده است.

پایان جنگ سرد و اولویت های امنیتی کشورها، مطرح شدن بازیگران جدید و اهمیت نهادهای غیردولتی در جهان، موجب شده کشورها در جهت تامین منافع ملی خود ابزار و راههای جدیدی را بکار گیرند که مهمترین آنها را می توان بهره گیری از جنگ نرم و عملیات روانی دانست. کشورهای استکباری به این نتیجه رسیده اند همانگونه که استعمار به شیوه های قدیم ، جوابگوی نیازها و اقتضائات امروزه نیست و باید در قالب استعمار نو وارد برخی از کشورها شد ، از طریق جنگ سخت نیز چندان نمی توان موفقیت های مورد نظر را کسب کرد؛ بنابراین سعی می کنند با تمرکز بر مسائل فکری ، ایدئولوژیک و فرهنگی و در واقع با جنگ نرم و عملیات روانی به اهداف خود برسند . جنگ نرم با هدف تسخیر فکر و اندیشه ملت ها، نقش مهمی در سست نمودن حلقه های فکری و فرهنگی جوامع ایفا می کند. جنگ نرم که شامل هرگونه اقدام روانی و تبلیغات رسانه ای است، جامعه یا گروه هدف را نشانه می گیرد و بدون درگیری نظامی، رقیب را به انفعال یا شکست وا می دارد. از آنجاییکه در جنگ نرم برای همه مخاطبان و همه سطوح سنی و لایه های اجتماعی برنامه ریزی شده؛ از همه شگردها، هنرهای تبلیغی مدرن و از همه امکانات و توانمندی ها استفاده می شود. بنابراین جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت حساس استراتژیک و ژئوپلیتیک خود ناگزیر است ضمن تقویت عرصه های فکری، فرهنگی و سیاسی، به بهره گیری بهینه از ظرفیت رسانه ای خود همت گمارد.