سمیه حمصیان اتفاق

در سال های اخیر، کم توجهی به پتانسیل های گردشگری پهنه های اکولوژیک شهری و عدم مدیریت درست در حفظ آن ها در منطقه 9 شهر اصفهان باعث از بین رفتن برخی باغ ها و اراضی کشاورزی و عدم استفاده بهینه از جاذبه های این پهنه ها گردیده است. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت مدیریت بافت های اکولوژیک شهری در منطقه 9 شهر اصفهان می باشد. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی بوده و تجزیه وتحلیل داده ها با روش STAR و آماره T انجام شده است. جامعه آماری شامل گروه خبرگان و حجم نمونه تعداد 15 نفر از مدیران و کارشناسان متخصص در زمینه بافت های اکولوژی شهری در اصفهان است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که مدیریت بافت های اکولوژیک شهری دارای سه بعد مشتمل بر مدیریت بافت (با چهار شاخص ازجمله قانون گذاری، برنامه ریزی، مدیریت منابع و کنترل و نظارت)، بافت اکولوژیک (شامل دو شاخص حفاظت و توسعه و بهسازی) و اکوتوریسم (چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی) است. نتایج روش STAR، نشان می دهند که وضعیت فعلی مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهر اصفهان مطلوب نیست و نتایج حاصل از آماره T، بیانگر آن است که میانگین بعد مدیریت بافت، بافت اکولوژیک و اکوتوریسم به طور معناداری پایین تر از حد متوسط (3) برآورد شده است. همچنین مقدار آماره T برای این سه بعد به ترتیب برابر با 15/7-، 13/0- و 15/9- است. همچنین بر اساس نتایج حاصل، به طور عمده شهرداری و جهاد کشاورزی در مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهرداری اصفهان، نقش دارند. بر اساس نتایج حاصل از انجام این پژوهش می توان گفت، ضعف در قوانین، عدم برنامه ریزی مناسب و توجه نکردن به کاربری های اصولی، سبب شده که وضعیت اکولوژیکی منطقه در حال حاضر در شرایط مطلوب نباشد. در این راستا راهبردهایی نظیر ارتقاء کیفی ساختار و هماهنگی دستگاه های ذی ربط؛ همراهی مردمی در طرح جامع گردشگری و حفظ منابع و تأمین امینت؛ بهره برداری از حقوق مالکانه و عواید اقتصادی آن؛ ارتقاء وضع کیفی فضاها و پهنه های طبیعی موجود و حفظ و توسعه پهنه های اکولوژیک در مدیریت اکوتوریسم بافت های اکولوژیک شهری منطقه 9 شهر اصفهان مؤثر است.

بافت های اکولوژیک شهری به سبب ضوابط و مقررات موجود اعمال شده توسط ارگان های مختلف و عدم کنترل بهینه توسط هر کدام از این سازمانها و از طرف دیگر کاربری های تعریف شده در نقشه های طرح تفضیلی شهری با توجه به سرانه های در نظر گرفته شده نیازمند مدیریت متحد اکولوژیک بوده که کنترل و نظارت بهینه بر کل این پهنه ها داشته باشد. مدیریت اکولوژیک شهری یکی از انواع حوزه های مختلف مدیریت شهری و از مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر پایداری بافت های اکولوژیک شهری است. هدف این رساله ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد مدیریت اکوتوریسم با تأکید بر مدیریت بافت اکولوژی شهر در منطقه 9 شهرداری اصفهان، می باشد. به این منظور از روش گرانددتئوری، استفاده شده است. با کمک مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی و پیاده سازی روش گرانددتئوری، 3 بعد و 10 مقوله و 35 زیرمقوله، استخراج شده است. ابعاد اصلی شامل مدیریت بافت شهری با مقوله های، قانونگذاری، برنامه ریزی، مدیریت منابع و کنرل و نظارت؛ بافت اکولوژی با مقوله های، حفاظت و توسعه و بهسازی، اکوتوریسم با مقوله های، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی، هستند. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که، وضعیت فعلی مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهرداری اصفهان مطلوب نیست ولی با انجام اقداماتی می توان، وضعیت را بهبود بخشید. براساس نتایج حاصل از انجام این پژوهش می توان گفت، ضعف در قوانین، عدم برنامه ریزی مناسب و توجه نکردن به کاربری های اصولی، سبب شده که وضعیت اکولوژیکی منطقه در حال حاضر در شرایط مطلوب نباشد.