مهرنوش اخوت

با توجه به مشکلات روان شناختی معلولان جسمی حرکتی به خصوص در سن نوجوانی و اهمیت توجه به آن به منظور افزایش میزان سلامت روان، پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش رویکرد کوتاه مدت راه حل محور بر سرزندگی و تاب آوری دانش آموزان معلول جسمی حرکتی انجام شد. این پژوهش مطالعه ای شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون همراه با گروه کنترل همتا بود. بدین منظور از جامعه دانش آموزان معلول دوره اول و دوم متوسطه شهر اصفهان، تعداد 30 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پرسشنامه های سرزندگی دسی و تاب آوری کانر و دیویدسون بر روی هر دو گروه اجرا شد و گروه آزمایش ده جلسه45 دقیقه ای هفته ای یکبار، مداخله کوتاه مدت راه حل محور را دریافت کردند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره، تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش گروهی درمان کوتاه مدت راه حل مدار بر سرزندگی و بعد تحمل عاطفه منفی دانش آموزان معلول تأثیر معنا دار دارد و بر تاب آوری کلی معنا دار نیست. به نظر می رسد؛ می توان از رویکرد کوتاه مدت راه حل محور جهت ارتقاء شاخص های روان شناسی مثبت نگر مانند سرزندگی و تحمل عاطفه منفی افراد دچار معلولیت جسمی حرکتی بهره جست.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه تعارض زناشویی والدین از دید فرزند نوجوان و بهزیستی روانشناختی و ناامیدی با در نظر گرفتن نقش میانجی شیوه های مقابله در دانش آموزان دختر بود. طرح این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر 13-16 سال مدارس آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر اصفهان در سال 1397 تشکیل می دانند که از این بین آن ها 271 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه های ادراک کودک از تعارض با والدین (CPIC؛ گریچ، سید و فینچام، 1992)، خودگزارشی سبک های مقابله ای (SRCM؛ کاوزی و دابو، 1992)، ناامیدی در کودکان و نوجوانان (HSC؛ کازدین، رودگرز و کولباس، 1986) و مقیاس بهزیستی کودکان استرلینگ (SCWBS؛ لیدلی و کارتر، 2010) جمع آوری و با استفاده از تحلیل مسیر به کمک نرم افزار SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد تعارض والدین رابطه مستقیم و مثبتی با دور شدن از مشکل، بیرونی ساختن و ناامیدی و رابطه مستقیم و منفی با حل مسئله و بهزیستی روانی دانش آموزان داشت (01/0>p). نتایج تحلیل مسیر نشان داد که تعارض والدین می تواند به طور غیرمستقیم با تأثیر بر شیوه های مقابله بیرونی سازی و حل مسئله، بهزیستی و ناامیدی را در دانش آموزان تحت تأثیر قرار دهد. شاخص های برازش نیز نشان داد مدل پیش فرض از برازش مناسب برخوردار است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بیرونی سازی و حل مسئله از شیوه های مقابله، نقش میانجی معنی داری در ارتباط بین تعارض والدین و بهزیستی روانشناختی و ناامیدی در دانش آموزان دارد.