لیلا رضاییان

امروزه آموزش زیست شناسی با چالش های بسیاری روبه رو است. شاید به جرئت بتوان گفت که بیشتر مس ائل اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی موجود، با آموزش صحیح به وجود نمی آمدند و از همین راه قابل حل اند.در این پژوهش با عنوان کردن آموزش به عنوان یکی از مولفه های سرمایه انسانی ، ویژگی های آموزش زیست شناسی در ایران و در کشور های منتخب را بررسی نموده و رویکرد های مختلف در این کشورها را به صورت تطبیقی مقایسه می نماییم.در ابتدا، برنامه های آموزش زیست شناسی در کشورهای دیگر به منظور بررسی جایگاه آن در این کشور ها مورد توجه قرار گرفته و سپس چالش هایی که آموزش زیست شناسی در ایران با آن مواجه است و راهکارهای بهبود آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش این گونه نتیجه گیری می شود که ارتقای جایگاه واقعی علم زیست شناس ی نیازمند تغییرات روزآمد کارشناسی در س رفصل ها و متون درسی متناسب با پیش رفت های علمی و نیازهای جامعه اس ت. به علاوه، توجه به روش های صحیح آموزش عملی زیست شناسی به همراه بهینه سازی امکانات آموزشی، در تعمیق و تفهیم مفاهیم زیس تی و انتقال مهارت های علمی و فرهنگی لازم به دانش آموزان بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

یکی از عناصر مهم و اساسی هر نظام آموزشی، کتاب درسی است که به دلیل اهمیت موضوع، طرفداران زیادی دارد و بهبود این بخش منجر به تغییراتی گسترده در مسیر یادگیری می شود. این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب زیست شناسی سال دوازدهم با استفاده از الگوی مریل انجام گرفت. پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی واز نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری و جمعیت نمونه ،کتاب زیست شناسی سال دوازدهم چاپ 1398 است . یافته های پژوهش عبارتند از: محتوای کتاب بیشتر به ایجاد دانش نظری وعنصر مفاهیم می پردازد همچنین براساس عملکرد کاربرد طراحی شده است. در نحوه ارائه اولیه بین سطوح مورد نظر تقریبا مطابقت وجود دارد. در نحوه ارائه ثانویه در بین پارامتر های مورد نظر به میزان بسیار زیادی همبستگی وجود دارد. بین چهار اصل پیشنهادی مریل در محتوای کتاب تناسب وجود دارد. استفاده درست و متناسب از اجزای ارائه ثانویه سبب شده کتاب از یکنواختی خارج شود و یادگیری آسانتر و پایدارتر شود. نتایج نشان داد کتاب تا حدود بسیار زیادی مطابق با الگوی مریل است. یافته های این پژوهش می تواند به دست اندرکاران آموزش و پرورش در زمینه ارائه محتوای مناسب در کتاب درسی زیست شناسی یاری برساند.

اگر چه مطالعاتی مبنی بر تأثیرات استروژن روی تنگ و گشاد شدن عروق و عملکرد آن ها در زنان انجام شده است . مطالعات اخیر نشان داده که استروژن دارای تأثیرات گشاد کننده عروق در مردان می باشد . تأثیر گشاد کنندگی استروژن به وسیله کلسیم وابسته به گیرنده های سطح سلولی استروژن که فعالیت نیتریک اکساید سنتاز را تحریک می کند میانجی شده است . آزاد سازی پایدار NOSمنجر به ترشح نیتریک اکساید که دارای تأثیرات فیزیولوژیکی مهاری بر روی عروق می باشد، می گرددبنا براین بخشی یا قسمت ضعیفی از این سیستم سیگنالی می تواند عملکرد غیر عادی اندوتلیال (حالت پاتوفیزیولوژیکی ) را در جهت سخت شدن عروق افزایش دهد . درنتیجه ،انسان های مذکر کاهشی مرتبط با سن را در تستوسترون و آروماتاز که ناشی از سطوح استروئیدی پلاسما است نشان دادند که این حالت ممکن است در اثر از دست دادن یک مکانیسم حفاظتی قلبی حفظ کننده عملکرد اندوتلیال می باشد . استراتژی های درمانی درجهت حفظ سطوح پایه نیتریک اکساید از طریق حفظ سطوح فیزیولوژیکی استرادیول ، دارای اثرات مثبتی بر سیستم قلب و عروق مردان مسن می باشد .

آموزش به تنهایی در محیط دانشگاهی کافی نیست. از دانشگاهیان بیشتر خواسته می شود که شواهدی از نتایج یادگیری و تدریس و مشارکت در یادگیری از طریق دانش پژوهی ارائه کنند. در حالیکه ممکن است دانشگاهیان با تحقیق در زمینه رشته خود به خوبی آشنا باشند، اما درباره رویکرد تحقیق درباره روشها و استراتژیهای آموزشی خود و تاثیر آنها بر یادگیری دانشجویان و دانش آموزان توانایی لازم را کسب نکردند. برهمین اساس این مقاله به این مطلب می پردازد که دانش پژوهی چیست و چه ضرورتی دارد و زیرساختهای لازم برای ترویج آن چیست. این مقاله به روش مروری تهیه شده است. آن چه که این تحقیق تلویحا بدان اشاره می کند این است که تدریس باید بیش از آنچه که تاکنون بدان اهمیت داده شده،در سیستمهای ارزشیابی و ارتقا در نظر گرفته شود. یعنی علیرغم اینکه تدریس علاقه ذاتی و اولیه مدرسین می باشد، ارزشیابهای دانشگاهها، ایشان را به پژوهش فرا می خوانند.دراین نگاه عضوی تمام عیار و با کیفیت که شاغل به امر تدریس می باشد، علاوه بردانش و مهارت پایه حرفه ای خود، باید مهارت طراحی تدریس، اجرای با کیفیت آن و مهارتهای ارزیابی یادگیری را داشته باشد.