علیرضا علیدادی

هدف پژوهش حاضر شناسایی و معرفی مؤلفه ها و عوامل مؤثر بر توسعه خودمدیریتی در دانش آموزان پایه ششم مدارس ابتدایی شهر شیراز بود. پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته، از نوع اکتشافی انجام گرفت. پژوهش در دو مرحله کیفی و کمّی اجرا شد. بخش کیفی با به کارگیری روش تحلیل محتوا، و بخش کمّی با روش توصیفی- پیمایشی انجام گرفته است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، متخصصان و پژوهشگران حوزه مدیریت و علوم تربیتی بودند که به روش هدفمند و با معیار اشباع داده ها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه بود. جامعه آماری در بخش کمّی شامل همه دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر شیراز بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 400 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پرسشنامه بود. یافته ها، در چهار مؤلفه خانواده، محیط آموزشی، برنامه ریزی و مهارت های اجتماعی به عنوان پیش سازمان دهنده طراحی شد. هر یک از این مؤلفه ها زیرمؤلفه هایی دارند که در توسعه خودمدیریتی مؤثرند. در نهایت، وضعیت خودمدیریتی در بین دانش آموزان براساس مدل پیشنهادی، مناسبی نبود. ولی از نظر نمونه مورد مطالعه، مدل خودمدیریتی با وضعیت موجود تناسب خوبی دارد.

      هدف پژوهش حاضر، تدوین و ارائه مدلی برای توسعه خود مدیریتی در دانش آموزان پایه ششم مدارس ابتدایی شهرستان شیراز بود. این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام گرفت. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، متخصصان، صاحب نظران و پژوهش گران حوزه مدیریت و علوم تربیتی بودند. با استفاده از تکنیک نمونه گیری گلوله برفی و اشباع نظری، با آگاهی دهندگان کلیدی مصاحبه به عمل آمد. با استفاده از شیوه تحلیل مضمون داده ها تحلیل و چهار مولفه (خانواده، محیط آموزشی، برنامه ریزی و مهارت های اجتماعی)  به عنوان پیش سازمان دهنده طراحی گردید. این چهار مولفه از مولفه های پایه که شامل عملکرد خانواده: آگاهی خانواده، شیوه فرزندپروری، سبک زندگی، جو عاطفی خانواده، همدلی و صمیمیت، قدرت بخشی خانواده، تاب آوری خانواده، درحوزه عملکرد محیط آموزشی: اشتیاق تحصیلی، جو آموزشی، حل مسائل، نیروی انسانی (معلم و مدیر و....)، در حوزه برنامه ریزی: خودکارآمدی تحصیلی، خود نظم دهی تحصیلی، کمال گرایی تحصیلی، نظم و انضباط، پذیرش مقررات، تبعیت از هدف، برنامه ریزی تحصیلی، خود ارزیابی، و در حوزه مهارت های اجتماعی: خود شکوفایی، خود آگاهی، سازگاری اجتماعی خود کارآمدی و رشد اجتماعی، مهارت های ارتباطی، کفایت اجتماعی است، استخراج گردید

هدف پژوهش حاضر، واکاوی نقش آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه در خودباوری و مهارت حل مسئله کودکان پیش دبستانی شهرستان مرودشت بود. روش پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی کودکان 6-4 ساله شرکت کننده در مهد کودک های شهرستان مرودشت تشکیل دادند. جمعاً 40 نفر به صورت تصادفی با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از مصاحبه نیمه سازمان یافته بالینی در خصوص ارزیابی میزان خودباوری و توانایی حل مسئله کودکان استفاده شد؛ سپس برنامه آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه کاری به عنوان عامل آزمایشی در 9 جلسه 60 دقیقه ای به صورت سه جلسه در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که کودکان گروه آزمایش از خودباوری و توانایی حل مسئله بالاتری نسبت به گروه کنترل پس از اتمام دوره آموزشی برخوردار بوده اند؛ بنابراین آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه کاری باعث افزایش خودباوری و مهارت حل مسئله در کودکان پیش دبستانی می شود.

این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل گذشته تربیت معلم، با استفاده از تجربیات گذشته، تاریخچه تربیت معلم و تجربیات به ظهور فناوری و تأثیر آن در نظام آموزشی می پردازد و با نگاهی جامع، چشم اندازی مهم را به ارمغان می آورد. نوید دوره ای تازه در تربیت معلم را می دهد که ابزار علمی و عملی لازم را مشخص می کند. این پژوهش بررسی میزان استفاده از دانش و فناوری و اهمیت آموزش الکترونیک باهدف شناسایی آینده (آینده پژوهی) در تربیت معلم است. روش پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی بوده و دانشجویان بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جامعه آماری این پژوهش 285 نفر از دانشجو معلمان استان فارس بوده که 145 دانشجو معلم پسر و 140 دانشجو معلم دختر دانشگاه فرهنگیان استان فارس را تشکیل می داد. در تجزیه وتحلیل اطلاعات این پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و استنباطی (آزمون t) با استفاده از نرم افزار spss استفاده گردید. همچنین در این پژوهش از آلفای کرونباخ نیز محاسبه شده است. نتایج به دست آمده نشان داد در صورت استفاده از فناوری های نوین آموزشی در دانشگاه فرهنگیان، دانشجو معلمان را به عنوان یادگیرندگان مادام العمر معرفی می کند و علاقه این دانشجویان را پس از تحصیل به استفاده از رویکردهای فناورانه تشویق می کند که این خود زمینه ساز تفکر انتقادی و خلاق در دانش آموزان می شود.

پژوهش حاضر باهدف ارزیابی کیفیت اجرای کارورزی جدید ازنظر دانشجویان رشته علوم تربیتی (گرایش آموزش ابتدایی) دانشگاه فرهنگیان استان فارس، انجام شده است. داده ها از طریق مصاحبه باز جمع آوری گردید و با استفاده از روش تحلیل محتوا مطابق رویکرد قراردادی، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر هشت مضمون که شامل، برگزاری سمینارها در سطح مدرسه و دانشگاه، مزایای کارورزی، معایب کارورزی، نحوه ی اجرا و کیفیت کارورزی، اثربخشی در مهارت تدریس، آگاهی کادر اجرایی و معلمان از کارورزی، مشکلات کارورز، تغییر دیدگاه و نگرش کارورز نسبت به حرفه معلمی، می باشد. درزمینه ی برگزاری سمینارها، کارورزان به عدم تسلط استاد به موضوع و زمان برگزاری کلا س ها تأکید کرده اند. در قسمت مزایای کارورزی، دانشجویان به افزایش مهارت معلمی، درک شرایط واقعی با حضور در مدرسه، کسب تجربه و تقویت اعتمادبه نفس، افزایش مهارت تدریس و مدیریت کلاس، تعمیق یادگیری های دانشگاه و کاهش استرس اشاره کرده اند. معایب این درس ازنظر دانشجویان شامل، آشنا نبودن و آگاهی های کم نسبت به فرایندهای جدید این درس، تعداد روزهای کارورزی و زمان برگزاری آن و تأکید بیش ازحد به گزارش نویسی تا کار عملی، می باشد. ازنظر نحوه ی اجرا و کیفیت نظارت استاد، نظارت کادر اجرایی مدارس، ارزیابی دانشجو موردنظر بود. درزمینهٔ مهارت تدریس، به میزان اثربخشی در تدریس و افزایش تجربه مورد تأکید قرار گرفت. در قسمت آگاهی کادر و معلمان، میزان آگاهی و همکاری با دانشجو معلم اهمیت دارد. در بخش مشکلات به نپذیرفتن دانشجو معلمان، نداشتن آگاهی معلم از روش های جدید تدریس، گزارش نویسی و... اشاره شده است.

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی دوره مهارت آموزی استخدامی های ماده (28) از دیدگاه مهارت آموزان، مدرسان و برگزارکنندگان انجام گرفت. بر این اساس از طرح پژوهش کیفی و روش مطالعه موردی کیفی استفاده گردید. مشارکت کنندگان حاضر در پژوهش شامل 20 نفر از مهارت آموزان، 11 نفر از مدرسان و 3 نفر از برگزارکنندگان دوره مهارت آموزی در دانشگاه تربیت معلم مرکز سلمان استان فارس بودند که براساس روش نمونه گیری هدفمند با معیار اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تکنیک تحلیل مضمون بهره گرفته شد و یافته ها در قالب شبکه مضامین ارائه گردید. برای اعتباریابی داده های کیفی از روش بازبینی مشارکت کننده کنندگان استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن بود که دوره برگزار شده از اثربخشی لازم برخوردار نبوده است. همچنین از دیگر نتایج پژوهش می توان به چالش ها و آسیب هایی از جمله عوامل یازده گانه ای تحت عنوان(عدم کیفیت محتوا، ارتباطات اثربخش، زمان بندی نامناسب، وجود مدرسان با کیفیت، برنامه ریزی مناسب، کیفیت مهارت آموزان، ارزشیابی اثربخش، وجود جو و فرهنگ قوی، هزینه ها، تجهیزات و امکانات؛ عدم پاسخگویی مسئولان از دیدگاه مهارت آموزان؛ عوامل چهارگانه زمینه، درونداد، فرایند، برونداد از دیدگاه مدرسان و همچنین عوامل درون سازمانی و برون-سازمانی از دیدگاه مسئولان برگزاری دوره اشاره کرد.