مریم ملک صادقی

این مطالعه درصدد است به برساخت معنایی و بازنمایی زن در سینمای ایران بپردازد. بر همین اساس، سه فیلم سینمایی سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت به عنوان میدان و نمونه مطالعه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریه ی بازنمایی است و از روش تحلیل نشانه شناختی نیز برای تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، از آن جا که قدرت به طور تاریخی، اجتماعی و نمادین در دست مردان است، بنابراین مفاهیم و مقولات فرهنگی بر اساس نظام مردانه تعریف شده و مفاهیمی ذاتاً مذکرند. این مفاهیم و مقولات در دنیای زنان دارای معانی نامتعارف و گاه متضاد می باشند. برای زنان مفاهیمی مانند احقاق حق، تساوی طلبی، استقلال، قدرت، رشد، وفاداری بر اساس بهای شان برای مردان در نظر گرفته می شوند. در واقع، زنان دارای هویتی تابع و غیر مستقل هستند. به این ترتیب، زنان برای پیشرفت و تغییر در زندگی خود نه تنها با موانع ساختاری و اجتماعی روبرو هستند، بلکه ساختار نظام مردسالاری همچون وجدان در اعماق ذهن و اندیشه آن ها جای گرفته و حتی در زمان عدم حضور خود نیز پیام قدرتمندی برای زنان می فرستد و به آن ها یادآوری می کند که طبق دستورات عمل کنند.