عباس استاد تقی زاده

مقدمه: تغییر اقلیم، دگرگونی آب وهوایی طولانی ناشی از فعالیت های انسانی است که ترکیب جو جهانی را تغییر می دهد. کشور ایران در برابر تغییر اقلیم بسیار آسیب پذیر است. تغییرات اقلیمی یکی از بزرگ ترین تهدیدهای سلامت است. نظام سلامت ایران باید پاسخگوی نیازهای سلامتی ناشی از تغییر اقلیم مردم باشد. هدف از این مطالعه شناسایی چالش ها و راهکارهای تقویت تاب آوری نظام سلامت ایران در برابر اثرات تغییر اقلیم بود. روش ها: این مطالعه کیفی با روش پدیدارشناسی تفسیری و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 32 نفر از سیاستگذاران، مدیران، کارشناسان و پژوهشگران وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان هواشناسی کشور، سازمان انرژی اتمی، سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه ها، انجمن ها، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها در سال 1401 انجام شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی با حداکثر تنوع انتخاب شدند. از روش تحلیل چارچوبی برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: تعداد 84 چالش در زمینه تقویت تاب آوری نظام سلامت ایران در برابر تغییرات اقلیمی شناسایی شد که به دو دسته عوامل داخل نظام سلامت (شامل حیطه های حاکمیت و رهبری، تأمین مالی، نیروی انسانی، تسهیلات، تجهیزات و داروها، سیستم اطلاعات سلامت و ارائه خدمات سلامت) و عوامل خارج نظام سلامت (شامل حیطه های سیاسی و قانونی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فناوری و محیط زیست) طبقه بندی شدند. همچنین، 91 راهکار برای رفع این چالش ها به منظور تقویت تاب آوری نظام سلامت کشور ارائه شد. نتیجه گیری: نظام سلامت ایران با چالش های متعددی در زمینه تاب آوری نسبت به اثرات تغییرات اقلیمی مواجه است. اصلاحاتی در سطوح کلان، متوسط و خرد در داخل و خارج نظام سلامت به صورت سیستمی باید انجام شود تا منجر به افزایش سازگاری و تاب آوری مراکز بهداشتی و درمانی کشور شود.

منطقه 20 (شهرری ) جنوبی ترین منطقه شهری، شهرداری تهران با 453740 نفر جمعیت و وسعت 22 کیلومتر مربع داخل محدوده شهری و 178 کیلومترمربع خارج محدوده است.خطر زمین لرزه در این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و زمین ساختی، وجود گسل های متعدد در اطراف آن، وقوع زلزله های مخرب تاریخی متعدد در محدوده آن و سایر شواهد تکتونیکی و زمین شناختی بسیار بالا ارزیابی می شود. این پژوهش بابررسی وضع موجود و تحلیل وسطح بندی آسیب پذیری سکونتگاههای منطقه و با بهره گیری مدل MLPراهبرد تازه ای را دراین خصوص ارائه نموده است.نتایج حاصل از مدل بر اساس متغییر های ورودی نشان میدهد که روش استاندارد طبقه بندی نسبت به روش استاندارد حداکثر وحداقل ازکارایی و دقت بالاتری برخوردار است.با مشاهده نقشه روش استاندارد طبقه بندی در مدل بکار گرفته شده درمی بابیم که لکه های نارنجی و تقریبا آبی که بیشتر در مرکز منطقه پراکنده شده اند بیشترین همبستگی را با بافت های فرسوده راداشته ودرجه آسیب پذیری بالایی را به خود اختصاص داده است براساس نتایج حاصل از مدل مورد نظر به لحاظ گستردگی و پهنه آسیب پذیری ،ازمساحت کل منطقه ، 21 درصد دارای آسیب پذیری بالاوبسیار بالا،61درصددارای آسیب پذیری متوسط،18درصد ازمساحت منطقه دارای آسیب پذیری کم میباشد ونتایج لایه های جمعیتی نشان میدهد که 8/56درصد از کل جمعیت منطقه دارای درجه آسیب پذیری بالا ، بسیار بالا و9/27درصد بادرجه متوسط آسیب پذیری و1/14درصد با درجه آسیب پذیری کم میباشد که نشان دهنده تراکم جمعیتی درساختمانهای فرسوده باعرض معابرکم میباشد.همچنین نتایج حاصل ازلایه های نوع مصالح واماکن مهم منطقه حاکی از آن است که بیشترین آسیب پذیری به لحاظ نوع مصالح به ترتیب فلزی،آجری،نیمه فلزی وغیره...بوده واماکن مهمی مانندمراکزآموزشی،کلینک ودرمانگاهها منطقه از بیشترین درجه آسیب پذیری برخوردار هستند.

مقدمه: حوادث طبیعی و انسان ساخت به خصوص آنهایی که در مقیاس بزرگ اتفاق می افتند، علاوه بر ایجاد مرگ و میر و مجروحیت، باعث ایجاد معلولیت های جسمی، روانی و اجتماعی نجات یافتگان از حادثه می شوند . تأمین و ارائه خدمات به موقع، سریع و اثربخش توانبخشی در بلایا می تواند میزان این معلولیت ها را به طور قابل توجهی کاهش دهد . ارائه خدمات توانبخشی در محل حادثه از طرفی یک ضرورت بوده و نبود آن می تواند باعث ایجاد پیامد های منفی فردی، خانوادگی و اجتماعی شود و از طرف دیگر گاهی اوقات انتقال و ارائه این خدمات بسیار مشکل خواهد بود . هدف این مطالعه مرور محدود نیازها، ضعف ها و محدودیت های ارائه خدمات بازتوانی در حوادث و تبیین پتانسیل هایی است که فنّاوری های نوین در پاسخ به این نیازها ایجاد کرده اند . روش ها: در این مطالعه مقالات منتشر شده به زبان انگلیسی در پایگاه های اطلاعاتیLibrary of Congress، Web of Science وPubMed بررسی گردید . کلمات کلیدی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: بازتوانی (Rehabilitation)، حوادث (Disaster) و فنّاوری (Technology) . محققان با مطالعه خلاصه مقالات هرکدام را که غیرمرتبط با هدف مطالعه بود، حذف و خلاصه مقالات مرتبط با هدف مطالعه را انتخاب کردند . مقاله حاضر، حاصل مطالعه مقالات مرتبط در دسترس می باشد . خطای دسترسی نداشتن به همه مقالات و همچنین خطای انتخاب در این مطالعه وجود دارد . یافته ها : میزان استفاده از فنّاوری های نوین اعم از فنّاوریهای ارتباطی، دیجیتال و نانویی در همه مراحل بحران ازجمله توانبخشی بلایا در حال افزایش است . ارائه خدمات بازتوانی از راه دور، استفاده ازتوان رسانه های دیداری و شنیداری به منظور ارائه خدمات روانی، اجتماعی و حمایتی و همچنین طراحی سیستم های دیجیتال توانبخشی فیزیکی و روانی را می توان نمونه هایی از این فنّاوری ها دانست . نتیجه گیری: رشد سریع و پیشرونده فنّاوری های نوظهور، دورنمای روشن و امیدوارکننده ای را در استفاده از این فنّاوری ها در همه فعالیت های قبل، حین و بعد از بلایا ترسیم کرده است . شناخت چالش ها و نیازهای پیش رو در بازتوانی حوادث و پتانسیل هایی که فنّاوری های نوین در پاسخ به این نیازها خلق کرده اند، نیازمند توجه بیشتر محققان، مدیران و سیاستگذاران می باشد .