فاطمه کوشازاده

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مرجعیت علمی دانشگاه(دانشگاه بینالمللی امام رضا) به عنوان مدلی بومی انجام شد. روش: در این پژوهش، روش تحقیق آمیخته اکتشافی در دو بخش کیفی و کمّی استفاده شده است. در بخش کیفی برای شناسایی و استخراج مؤلفههای پژوهش، از دو روش مطالعه کتابخانهای گسترده و فن دلفی استفاده شد و در بخش کمّی، دادهها با استفاده از فرایند تحلیل سلسلهمراتبی(AHP) تجزیه و تحلیل و رتبهبندی شدند. یافتهها: پس از دستیابی به اجماع نظر 22 نفر از متخصصان و خبرگان دانشگاهی، مدل مرجعیت علمی دانشگاه در قالب پنج بُعد و 15 رکن طراحی شد. نتیجهگیری: تجزیه و تحلیل و اولویتبندی یافتهها نشان دادکه از پنج بُعد زمینهای، آموزشی، پژوهشی، مدیریتی- ساختاری و سرمایه انسانی، بُعد زمینهای دارای رتبه اول اهمیت است. بنابر این، تحقق مرجعیت علمی دانشگاه، نیازمند بسترسازی مناسب فضای علمی دانشگاه، برنامهریزی دقیق و سازماندهی صحیح امکانات و عوامل زمینهای است.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه (موردمطالعه: دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام) در راستای ارتقای کیفیت آموزش عالی و قدرت نرم کشور است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت کتابخانه ای و کیفی است. به این منظور، ابتدا با روش کتابخانه ای اقدام به بررسی پیشینه پژوهش به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه گردید، سپس با تحلیل مضامین اولیه و روش دلفی کیفی (نظرسنجی خبرگان) به توسعه، طبقه بندی و اولویت گذاری عوامل احصا شده پرداخته شد. خبرگان به تعداد 15 نفر، با روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب گردید و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی، وزن زیرعوامل در هر عامل مرتبط آن به دست آمد. عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه ابتدا در قالب 902 مضمون اولیه مورد شناسایی قرار گرفت و درنهایت پس از غربال گری و طبقه بندی، در قالب 45 زیرعامل شناسایی و به ترتیب اهمیت مدنظر خبرگان، رتبه بندی شدند. تربیت و توانمندسازی سرمایه انسانی خودباور و کارآفرین در رتبه اول اهمیت، وجود شبکه علمی هم افزای ملی و فراملی در اولویت دوم و هرم مناسب اعضاء هیئت علمی با جذب نیروهای کیفی تخصصی در رتبه سومِ اهمیت در مجموعه عوامل مؤثر بر مرجعیت علمی دانشگاه قرار گرفت.