محمد پورابراهیمی

مقدمه: برنامه آموزشی رشته مدیریت توانبخشی سال ها پیش مورد بازنگری قرار گرفته، با توجه به گذشت زمان و تغییرات فناوری بازبینی این برنامه ضروری به نظر می رسد. پژوهشگر بر آن شد تا با انجام مطالعه ای با هدف تبیین نیازهای آموزشی رشته کارشناسی ارشد مدیریت توانبخشی در دانشجویان، دانش آموختگان و اساتید دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال 1397 به این نیاز پاسخ دهد. روش : در این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوی قراردادی تعداد 21 نفر از اساتید، دانشجویان و دانش آموختگان رشته مدیریت توانبخشی مشارکت نمودند. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. مصاحبه ها با اجازه شرکت کنندگان ضبط و کلمه به کلمه پیاده شده و با روش تحلیل گرانهایم تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش شامل 628 کد اولیه بوده که در نهایت با ادغام کدهای اولیه 34 کد نهایی، 11 زیرطبقه و در 3 طبقه اصلی ارائه گردید. که طبقه اصلی "بازنگری در سیاست گذاری ها" شامل: زیر طبقات " نیازسنجی قبل از تدوین برنامه درسی "، "توجه به ارتقاء علمی دانش آموخته ها"، "یکپارچه کردن فعالیت های مرتبط با معلولین"، "نگاه راهبردی به امر پژوهش در این رشته" و "لزوم بازتعریف چرایی وجود رشته" و طبقه اصلی "بازنگری در محتوی" با زیر طبقات "نیاز به بازنگری در محتوی دروس"، "توجه به ویژگی های جامعه شناختی"، "محتوی برنامه آموزشی کل نگر " و طبقه اصلی "تغییر نیاز آموزشی" یر طبقات "تخصصی شدن سیستم آموزشی"، "توجه به کیفیت و کمیت آموزش"و "تغییر در برنامه آموزشی" را شامل شد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد مشارکت کنندگان در پژوهش بر این باورند که برنامه درسی رشته مدیریت توانبخشی بایستی در سه حوزه سیاست گذاری، محتوی و تغییرات نیاز آموزشی مورد بازبینی قرار گیرد.

استفاده مجدد انطباقی از بنا به معنای بازگرداندن بنا به چرخه حیات پس از پایان عمر مفید آن، از طریق تعیین یک کاربری منطبق بر ظرفیت ها و ویژگی های بنا می باشد. این رویکرد از فرآیند اسرافکارانه تخریب اجتناب می کند و سبب حفظ مصالح و انرژی دربرگرفته ساختمان، کاهش پسماندهای ساختمانی، صرفه جویی در زمان، صرفه جویی اقتصادی، احیای بافت های شهری و حفظ منابع و اراضی برای نسل های آینده می شود. به این ترتیب استفاده دوباره از ساختمان های موجود بخش های مهمی از توسعه پایدار را در حوزه معماری شکل می دهد. اما سوال اینجاست که آیا همه ساختمان ها برای استفاده دوباره مناسب هستند؟ و اگر نه، چه ساختمان هایی برای استفاده مجدد انطباقی مناسب هستند؟ بهترین زمان برای مداخله جهت پیاده سازی این رویکرد چه زمانی است؟ مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP ) یک ابزار تصمیم گیری برای مدیریت ساختمان های موجود به منظور استفاده دوباره می باشد. این مدل که دارای کاربردی عمومی و یکسان برای تمام کشورها و بناها می باشد، ضمن محاسبه ظرفیت و قابلیت بنا برای استفاده دوباره، عمر مفید آن و بهترین زمان برای مداخله را نیز بدست می دهد. مقاله پیش رو با رویکردی تحلیلی مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) و عوامل وابسته به آن و همچنین امکان اختصاصی سازی آن برای گونه های مختلف ساختمانی جهت رسیدن به نتایج و خروجی های دقیق تر را مورد بررسی قرار داده است.

مقدمه: دانشگاه های فناور و نوآور نسل سوم دانشگاه ها هستند و دغدغه اصلی آنها یاددادن، یادگرفتن و کارآفرینی است. با توجه به نقش دانشگاه های نسل سوم در تجاری سازی دانش و کارآفرینی، پژوهش حاضر با هدف تبیین چالش های کاربردی کردن دانشگاه فناور و نوآور در نظام آموزش عالی کشور انجام شد. روش: روش این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوی قراردادی بود. جامعه پژوهش اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران در سال 1397 بودند. تا اشباع داده ها تعداد 8 نفر از اعضای جامعه به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش تحلیل محتوا گرانهایم تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آنالیز داده ها شامل، استخراج سه طبقه اصلی و هشت زیر طبقه بوده است. طبقات اصلی و زیر طبقات استخراج شده شامل 1. فرهنگ سازی(توسعه روحیه کارآفرینی در بین اساتید و دانشجویان، توجه به ارزش ها و باورهای جامعه و اعتقاد مدیران به کارآفرینی)، 2. تحول در آموزش(آموزش مهارت های شغلی، مدیریتی و آموزشی، تغییر سیاست گذاری ها و تغییر سبک های آموزشی) و 3. ارتباط مستقیم با صنعت (ارتباط دانشگاه ها با بنگاه های اقتصادی و استفاده از ایده های خلاق در صنعت) می باشد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد عوامل اصلی و موثر در ایجاد و توسعه دانشگاه های فناور و نوآور شامل فرهنگ سازی، تحول در آموزش و ارتباط مستقیم با صنعت می باشند. بنابراین برنامه ریزی جهت رفع مشکلات و بهبود وضع موجود مبتنی بر این طبقات برای بستر سازی دانشگاه فناور و نوآور توصیه می شود.

بسیاری از ساختمان ها در حالی تخریب می شوند که بخش قابل توجهی از عمر کالبدی و سازه ای آنها باقی مانده است. معمولاً چنین ساختمان هایی درنتیجه عوامل مختلفی، مانند عدم توانایی در برآوردن الزامات و انتظارات جدید، پیش از پایان عمر کالبدی خود ازکارافتاده و متروک می شوند. در چنین شرایطی استفاده مجدد انطباقی می تواند مزایای قابل توجهی را در قیاس با تخریب و ساخت بنای جدید داشته باشد. اما سؤال اینجاست که آیا همه ساختمان ها برای استفاده دوباره مناسب هستند؟ به نظر می رسد نیروگاه های سوخت فسیلی از بناهایی هستند که ویژگی های جالب توجهی، ازجمله به لحاظ ظرفیت های سازه ای و کالبدی، جهت استفاده مجدد دارند و اینکه تخریب آنها ضمن تحمیل هزینه های بسیار بالا، سبب تولید پسماندهای زیاد ساختمانی می شود. جهت رسیدن به نتایج کمی و قابل اتکا، به ارزیابی ظرفیت استفاده دوباره نیروگاه حرارتی بعثت تهران براساس مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) پرداخته شده و نتایج حاصله موردبررسی قرار گرفته است.

نوسازی، بازسازی و استفاده دوباره از ساختمان های موجود به منظور بهره مندی هرچه بیشتر از تمامی قابلیت ها و ظرفیت های یک بنا، گامی موثر در جهت رسیدن به اهداف توسعه پایدار در جامعه است. همچنین، با توجه به سرعت توسعه و پیشرفت فناوری در جوامع امروزی، بازنگری در وضعیت ساختمان های موجود به منظور انطباق با شرایط جدید امری ضروری است. مدارس کشور از جمله ساختمان هایی هستند که با توجه به پیشرفت تکنولوژی، توسعه جوامع، تغییر روش های آموزشی و همچنین گذر زمان و فرسودگی، نیاز به بازسازی و نوسازی در سطح گسترده دارند. اما برخورد با ساختمان های موجود برای استفاده دوباره، بویژه در سطح کلان، نیازمند سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های دقیق است. اولویت بندی ساختمان ها برای استفاده دوباره از مهمترین این موارد است. با توجه به نیاز کشور، مقاله حاضر به ارائه چارچوبی برای اولویت بندی ساختمان مدارس موجود برای استفاده دوباره و نوسازی می پردازد. در تحقیق پیش رو هشت مدرسه در استان گیلان به عنوان نمونه مطالعاتی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. بخشی از داده ها و اطلاعات لازم در مورد مدارس از اداره نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان گیلان و بخشی از طریق بازدید میدانی و انجام مصاحبه با مدیران مدارس به دست آمد. مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی (ARP)1 به عنوان ابزار اصلی برای اولویت بندی بناها در نظر گرفته شده است. به این ترتیب، میزان قابلیت ساختمان ها و نیز بهترین زمان برای مداخله به منظور استفاده دوباره، به عنوان معیارهای اصلی در اولویت بندی بناها در نظر گرفته شده اند. براساس نتایج به دست آمده نرخ متوسط سالانه ازکارافتادگی برای کل نمونه های مطالعاتی برابر با 0.0101 است. میانگین عمر مفید مدارس نیز برابر 35 سال ارزیابی شد، که کمترین میزان عمر مفید برابر30 سال و بیشترین میزان آن 43 سال است. میانگین شاخص ARP نیز برابر 63% است که نشان می دهد به صورت کلی نمونه ها قابلیت بالایی برای استفاده دوباره دارند.