پروین دانشور

امروزه رشد فزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت یکپارچه شهری منجر به ناکارامدی برنامه ریزی در شهرها شده است. در این راستا، شوراهای محلی به عنوان بارزترین نهادهای محلی و مهم ترین جلوه های تمرکززدایی، نماد متبلور حضور جدی مردم برای تعیین سرنوشت خویش می باشند که در صورت نهادینه شدن جایگاه آنها در ساختار حاکمیت به عنوان هماهنگ کننده دستگاه های اجرایی در این شهرها می توانند نقش ارزنده ای در توسعه امنیت پایدار شهرها داشته باشند. از این رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش میدانی انجام پذیرفته است، بدین صورت که ابتدا با استفاده از مدل کوکران حجم نمونه مورد مطالعه، 354 نفر تعیین شد. در مرحله بعد بر اساس نتایج بدست آمده از پرسشنامه به تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS پرداخته شد. نتایج مبتنی بر آزمون فریدمن نشان از آن دارد که، در بین گویه های تحقیق، گویه دوم «توسعه امنیت اجتماعی»، در رتبه اول قرار می گیرد و گویه اول «توسعه امنیت اقتصادی» در رتبه آخر قرار می گیرد. در بین گویه ها، گویه دوم (امنیت اجتماعی) با امتیاز 2.90 مبنی بر اینکه نقش شوراهای محلی در توسعه امنیت اجتماعی بیشتر از سایر ابعاد است، در رتبه اول قرار می گیرد و گویه اول با امتیاز 1.98 توسعه امنیت اقتصادی در تبه آخر قرار گرفته است. همچنین آزمون t تک نمونه ای نشان می دهد که سطح معنی داری آزمون کوچکتر از (05/0) می باشد و در سطح اطمینان 95 درصد، اختلاف معنادار مثبتی بین ابعاد وظایف شوراها و ابعاد توسعه امنیت پایدار شهری وجود دارد.

از مهمترین موضوعاتی که امروزه در ارتباط با اقلیم مطرح است بحث مربوط به توسعه شهرنشینی و آلودگی هوای شهری به-ویژه در کلانشهرها و متعاقب آن اقلیم شهرها می باشد. امروز آلودگی هوا و محیط زیست به عنوان یکی از معضلات جامعه بشری مطرح گردیده و این مسئله منطقه ای نبوده و به مرزهای سیاسی و جغرافیایی محدود نیست بلکه یک مسئله جهانی است. بنابراین، یکی از چالش های قرن 21 میلادی موضوع نوسانات و تغییرات اقلیمی است. لذا در این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع به طرق مختلف تلاش شده تا به تأثیرات تحولات اقلیمی صورت گرفته بر کلانشهرها پرداخته شود. بر پایه یافته های موجود می توان گفت تغییرات اقلیمی خود یکی از نتایج افزایش انتشار آلاینده های در مناطق کلانشهری است که در حال حاضر تمام جوانب زندگی بشر را تحت شعاع خود قرار داده است. در عین حال تغییرات اقلیمی می تواند از طریق؛ گرمایش جهانی، تشدید انتشار برخی از آلاینده های اصلی مثل ازن و ذرات معلق، آتش-سوزی جنگل ها، مهاجرت، افزایش جمعیت کلانشهرها، تهدیدات سلامتی انسان شهرنشین، وارونگی و ایجاد جزایر حرارتی بر کیفیت هوای کلانشهرها تأثیر بگذارد.

خلیج فارس از مهم ترین مناطق جهان از منظر ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک محسوب می شود. بدین ترتیب حفظ امنیت این حوزه نه تنها برای نظام های سیاسی همسایه حیاتی است بلکه تأثیر بسزایی بر ثبات و یا بی ثباتی امنیت نظام بین الملل دارد. از این رو، این منطقه همواره با نشانه هایی از درگیری، ستیز و جنگ های منطقه ای روبه رو بوده است. بر این مبنا این مقاله به بررسی تنش های مرزی شکل گرفته در منطقه خلیج فارس با رویکرد واقع گرایانه پرداخته است. روش تحقیق مقاله حاضر با توجه به ماهیت نظری آن توصیفی و تحلیلی است و بر پایه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که اغلب کشورهای این حوزه با یکدیگر مشکل مرزی دارند که اختلافات ناشی از آن بی تردید مانع گسترش همکاری میان کشورهای منطقه می شود؛ اما باید اشاره کرد که اختلافات ارضی و مرزی میان کشورهای حوزه خلیج فارس پدیده جدیدی نیست و ریشه آن به چند دهه گذشته بازمی گردد. درنهایت اینکه چالش اختلافات مرزی و ارضی، جمهوری اسلامی ایران را در منطقه خلیج فارس با مسائل و چالش های دیگری در سطوح و فضاهای مختلف طی دو دهه آینده روبه رو خواهد ساخت و زمینه ساز ظهور کشمکش ها، درگیری ها، بحران ها و چالش های دیگری در فضاهای جغرافیایی مختلف خواهد شد. باید توجه داشت که این چالش ها در تعامل گسترده ای با یکدیگر قرار داشته و بر یکدیگر تأثیر گذاشته و از یکدیگر تأثیر می پذیرند.

زمینه و هدف: امروزه، یکی از اصلی ترین نیازهای شهری وجود امنیت است. نبود امنیت باعث می شود سایر برنامه ریزی ها و اقدامات نیز در شهر به نتیجه مطلوب نرسد. اکثر ساکنان محلات و شهرهای سنتی، احساس امنیت بیشتری نسبت به ساکنان بخش های جدید شهری دارند. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش و میزان تأثیرگذاری اصول نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی در میزان احساس امنیت بافت تاریخی شهر سبزوار تأثیرگذار بوده است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی است. داده ها و اطلاعات موردنیاز، از دو روش میدانی و اسنادی گردآوری شده اند. برای سنجش تأثیر مؤلفه های نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی بر احساس امنیت شهروندان از تحلیل دومتغیره و رگرسیون چندگانه و از طریق آزمون رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: ارزیابی مدل تحلیل همبستگی دومتغیره نشان داد که در گروه فرهنگ جمعی، متغیر میزان تمایل برای کمک به دیگران با ضریب همبستگی (181/0) و در گروه ارتباط با خارج از محله، متغیر میزان ارتباط با افراد دیگر در خارج از محله با (172/0)، در گروه آستانه ظرفیت نیز متغیر میزان احساس آسایش و عدم شلوغی با (201/0) و در زمینه شاخص همبستگی اجتماعی، متغیر میزان احتمال کمک افراد محله به شما در مواقع خطر با ضریب همبستگی (474/0) بیشترین تأثیر مستقیم را بر افزایش احساس امنیت داشته اند. همچنین نتایج رگرسیون خطی در زمینه تعیین میزان تأثیرگذاری هریک از مؤلفه های نسل دوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی حاکی از آن است که از بین مؤلفه ها، شاخص همبستگی اجتماعی با ضریب بتای (447/0) و آستانه ظرفیت با ضریب بتای (240/0)، دارای بیشترین تأثیر بر افزایش احساس امنیت بوده است؛ همچنین مؤلفه های فرهنگ جمعی (116/0-) و ارتباط با خارج از محله (038/0-) ارتباطی معکوس و منفی با احساس امنیت داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه اول (ارتباط مؤلفه فرهنگ جمعی با احساس امنیت)، مشخص گردید که بیشترین ضریب همبستگی منفی (130/0-) بین این دو مؤلفه وجود داشته است و این فرضیه تأیید نگردید. همچنین فرضیه دوم (ارتباط خارج از محله با احساس امنیت) به دلیل ضریب همبستگی منفی (038/0-)، رد گردید. نتایج نشان داد که فرضیه سوم (ارتباط آستانه ظرفیت با احساس امنیت) با ضریب همبستگی (240/0) تأیید شد. همچنین فرضیه چهارم نیز (ارتباط همبستگی اجتماعی با احساس امنیت) به صورت بسیار قوی با ضریب همبستگی (447/0) تأیید گردید.