سودا محمدحسینی

این پژوهش با هدف بررسی نقش معنای تحصیلی و درگیری تحصیلی در پیش بینی رفتارهای پرخطر در نوجوانان صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی- پیش بین بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اردبیل مشغول به تحصیلی در سال تحصیلی 1396-1397 بودند که از بین آنها، تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه درگیری تحصیلی، معنای تحصیلی و رفتارهای پرخطر بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد بین معنای تحصیلی، درگیری تحصیلی و مولفه های آن (توانمندی، تعهد و جذب) با رفتارهای پرخطر در نوجوانان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که معنای تحصیلی و درگیری تحصیلی و مولفه های آن (توانمندی، تعهد و جذب) توانایی پیش بینی رفتارهای پرخطر در نوجوانان را دارند. همچنین با توجه به نتایج حاصله می توان بیان کرد که رفتارهای پرخطر دانش آموزان از متغیرهای معنای تحصیلی و درگیری تحصیلی تاثیر می پذیرد. لذا ارائه برنامه های از سوی مشاوران و روانشناسان مدارس به منظور ارتقاء این متغیرها پیشنهاد می گردد.

این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیم گری و کنترل عواطف در نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود . جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر در مقطع متوسطه دوره دوم در شهر اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. نمونه پژوهشی شامل 30 نفر از جامعه آماری مذکور بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه (آزمایش 15 نفر و گروه کنترل 15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 75 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند. به منظور گردآوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (سلیمانی نسب و همکاران، 1397)، مقیاس کنترل عواطف (ویلیامز و همکاران، 1997) و پرسشنامه خودتنظیم گری بوفارد (بوفارد و همکاران، 1995) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره ( MANCOVA ) صورت گرفت. یافته ها نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تأثیر معناداری بر بهبود خودتنظیم گری (01/0 P< ، 11/23= F ) و کنترل عواطف (01/0 P< ، 94/18= F ) در نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر داشت. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک مداخله موثر به منظور بهبود خودتنظیمی و کنترل عواطف در نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر مورد استفاده قرار گیرد.