اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر طرحواره های هیجانی و همدلی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم روانشناختی دوره ۲۱ زمستان (اسفند) ۱۴۰۱ شماره ۱۲۰
۲۴۶۷-۲۴۴۹
زمینه: طرحواره های هیجانی مشکل ساز نه تنها با احساسات، بلکه با اختلافات زناشویی، کاهش ذهن آگاهی، دیدگاهی منفی در باره هیجانات خود و راهبردهای مقابله ای مشکل ساز مانند اجتناب، نشخوار فکری یا سرزنش خود و دیگران مرتبط هستند. از سوی دیگر، همدلی با توانایی درک تجربه عاطفی دیگران، شاخص های بهزیستی روانشناختی را افزایش می دهد و کیفیت طرحواره های هیجانی را بهبود می بخشد. پژوهش ها حاکی از اثربخشی درمان تلفیقی پذیرش و تعهد با شفقت بر نگرانی، نشخوار فکری، اضطراب اجتماعی و روابط زوجین می باشد، اما در زمینه کاربرد این درمان در جامعه مورد مطالعه، شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر طرحواره های هیجانی و همدلی زوجین بود. روش: روش پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام زوجینی بود که در نیمه اول سال ۱۴۰۰ به مراکز مشاوره شهر تهران مراجعه کردند. حجم نمونه ۳۶ نفر و روش نمونه گیری، هدفمند با جایگزینی تصادفی بود. گروه آزمایش، مداخلات را به صورت ۸ جلسه هفتگی ۹۰ دقیقه ای گروهی دریافت کرد. ابزار پژوهشی، مقیاس طرحواره های هیجانی لیهی II (۲۰۰۲) و مقیاس همدلی اساسی جولیف و فارینگتون (۲۰۰۶) بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و نرم افزار تحلیل آماری ۲۵-SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد مداخله شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود، به صورت معناداری متغیر طرحواره های هیجانی (0/001 >P) و متغیر همدلی (0/001 >P) را تحت تأثیر قرار داده است. نتایج پیگیری حاکی از پایداری اثربخشی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود، مداخله ای مؤثر بر طرحواره های هیجانی و همدلی زوجین است. بنابراین برای اصلاح طرحواره های هیجانی مشکل ساز و افزایش همدلی زوجین می توان از مداخلات شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود استفاده کرد. شماره ی مقاله: ۸