زهره رنجبر

اختلال افسردگی اساسی یکی از شایع ترین اختلالات روانی است که بار قابل ملاحظه ی هیجانی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی را به فرد و جامعه تحمیل می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی است. روش پژوهش حاضر طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه می باشد. جامعه آماری این پژوهش متشکل بود از کلیه بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی مراجعه کننده به مرکز مشاوره فانوس هدایت امین شهر اصفهان در سال 99-98 که دارای پرونده فعال بودند. که از این جامعه آماری با توجه به ملاک های ورود و خروج پژوهش، چهار نفر از بیماران مبتلا به افسردگی اساسی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در3 نوبت خط پایه، 8 جلسه درمان متمرکز بر شفقت و ۳نوبت پیگیری شرکت کردند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه افکار خودآیند منفی هولون و کندال (1980 ) و نگرش های ناکارآمد وایزمن و بک (1979 ) می باشد. داده ها با استفاده ازروش تحلیل دیداری، تعیین تغییر ثبات روند و درصد همپوشی (PND ) مورد تحلیل قرار می گیرند. با توجه به نتایج آماری به دست آمده در مورد هر دو متغیر افکار خود آیند منفی و نگرش های ناکارآمد، کاهش میانه و میانگین نمرات در مرحله مداخله نسبت به خط پایه، PND 100%بین موقعیت درمان و خط پایه برای هر ۴ آزمودنی و کاهش میزان PND بین موقعیت مداخله و پیگیری، بیانگر آن بود که CFT بر افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی موثر بوده است اما این نتایج تاثیر قابل ملاحظه درمان در مرحله مداخله نسبت به خط پایه و کاهش تاثیر درمان در مرحله پیگیری نسبت به مرحله مداخله را نشان داده است.

اهمالکاری به تأخیر ارادی در انجام دادن تکالیف و موکول کردن آن تکالیف به زمان دیگری، به دلیل تنبلی اشاره دارد. تأثیر عوامل بافتی و شخصیتی بر اهمالکاری در تحقیقات زیادی مورد کنکاش قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی اهمالکاری تحصیلی بر اساس ویژگی های شخصیت با واسطه گری راهبردهای خودگردانی در دانشجویان می باشد. بدین منظور320 (170پسر150 دختر) دانشجو از دانشگاه تهران به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه ای متشکل از: پرسشنامه سنجش شخصیت گلدبرگ، پرسشنامه اهمالکاری تحصیلی سولومون و راث بلوم، پرسشنامه راهبردهای خودگردانی پنتریچ و دیگروت پاسخ دادند. اعتبار و درستی پرسشنامه ها نیز محرز گردید. نتایج پژوهش به طور کلی نشان داد که اهمالکاری تحصیلی تحت تأثیر ویژگی های شخصیتی و راهبردهای خودگردانی قرار دارد. بدین صورت که روان رنجورخویی، به صورت مثبت اثر مستقیم و غیرمستقیم بر اهمالکاری تحصیلی دارد و وظیفه شناسی به صورت منفی اثر مستقیم و غیرمستقیم بر اهمالکاری دارد. برون گرایی نیز با اهمالکاری اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد. و گشودگی به تجربه با اهمالکاری رابطه منفی وجود دارد. همچنین راهبردهای شناختی و فراشناختی به صورت منفی با اهمالکاری رابطه دارد. و راهبردهای خودگردانی توانسته نقش واسطه ای ایفا کند. با توجه به یافته های این پژوهش می توان بیان نمود رابطه بین ویژگی های شخصیت و اهمالکاری تحصیلی تحت تأثیر راهبردهای خودگردانی قرار دارد. به عبارتی دیگر راهبردهای خودگردانی مکانیسم این رابطه را روشن می کند. در ادامه به بحث و بررسی درباره کاربرد نتایج به همراه پیشنهادها و محدودیت های این پژوهش پرداخته شده است.