مجتبی ساتکین

سابقه و هدف: از لحاظ نروبیولوژیک گریه وسیله ای برای ابراز ناراحتی و غمگینی است که نشان دهنده به اوج رسیدن برانگیختگی هیجان است و موجب تغییر نظام خودمختار می شود. در این پژوهش با مروری استنتاجی بر مفاهیم گریه در علوم اعصاب، روان شناسی و قرآن و حدیث به بررسی ارتباط گریه بر امام حسین (ع) و اثر بهبودی آن بر شبکه شناخت و هیجان مغز پرداخته شده است. روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای کتابخانه ای - توصیفی است و برای گردآوری اطلاعات از کلیدواژه های گریه، اثرات فیزیولوژیک گریه، اثرات نوروبیولوژیک گریه و اثرات روان شناسی گریه بدون محدودکردن سال چاپ در منابع جست وجوی گوگل اسکولار، پابمد و اسکوپوس استفاده شد. همچنین در متون اسلامی تکیه بر اطلاعات جمع آوری شده از کتب حدیث و قرآن و نیز نرم افزارهای قرآنی و حدیثی و تفسیری بود که با تحلیل محتوا به بررسی متون پرداخته شد. مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: به دنبال گریه، دستگاه هیجانی و روانی فرد به حالت تعادل و طبیعی برمی گردد. انسان در مواجهه با مسائلی که به او آسیب می زند یا از پاداش دورش می کند دچار وضعیت روانی منفی ارزشی می شود. اگر احساسات منفی در فرد استمرار یابد مانند شرایط استرس مزمن، دستگاه هیجانی به سمت ناهنجاری و اختلال پیش می رود؛ گریه می تواند وسیله ای برای تخلیه این احساسات منفی باشد. گریستن با تحریک فعالیت سلول های آینه ای موجب تقویت روابط انسانی و بین فردی نیز می شود و به عنوان سازوکاری مبتنی بر مبانی تکاملی در جهت نزدیک تر کردن افراد به یکدیگر عمل می کند. گریه اطلاعات قابل اعتنایی در باب نیازها، تعلق های اجتماعی و سرسپردگی های میان افراد در اختیار ما قرار می دهد. شهادت مظلومانه و جگرسوز امام حسین (ع)، فرزندان و یارانش و اسارت خانواده اش هر انسانی را غمگین می کند و به گریه می اندازد. نتیجه گیری: عزاداری و گریه بر اباعبدالله (ع) به دلیل پاداش های بی بدیلی که خداوند وعده داده است، علاوه بر اینکه هیجانات منفی را تخلیه می کند موجب القای احساس مثبت به دلیل تحریک دستگاه پاداشی می شود؛ بنابراین در این شرایط فرد بیشتر از هر زمانی به سمت داشتن ذهنی سالم تر پیش می رود.

هدف: برنامه غنی سازی زندگی زناشویی یک برنامه پیشگیرانه است و پیشگیری بسیار موثرتر از درمان است. این برنامه یک برنامه کلی جهت تقویت سلامت رابطه زوجهای متاهل است. این برنامه زمانی از اعتبار لازم برخوردار است که مبتنی بر داده های فرهنگی آن جامعه باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی بخشهای مؤثر در غنی سازی زندگی زناشویی بر مبنای آموزههای اسلامی انجام شد. روش: مطالعه حاضر یک تحلیل محتوای کیفیِ قراردادی است. محتوای مورد پژوهش از طریق جستجوی الکترونیکی در پایگاه های منتخب و تائید کارگروه تحقیق انتخاب شدند. مرور متون، انتخاب واحدها، استخراج کدهای ، زیرطبقات، طبقات و رسیدن به درون مایه های اصلی و نامگذاری آنها از گامهای متداول این روش است. جهت ارتقاء دقت علمی مطالعه نیز از روشهای مختلفی مانند استفاده از تجارب پنل 15 نفره متخصصان استفاده شد. یافته ها: فرآیند کدگذاری نشان داد که مولفه های مؤثر در غنی سازی زندگی زناشویی بر مبنای آموزه های اسلامی را می توان در چهار بخش اصلی ارائه کرد که عبارتند از غنی سازی: 1-غنی سازی زیرساختها، 2-غنی سازی ابزارها و قوا، 3-غنی سازی قالبها و 4-غنی سازی عملکردها. توافق بین اعضای پانل برای چهار بخش اصلی ذکر شده نشان داد که ضریب نسبی روایی محتوا(CVR) و شاخص روایی محتوا(CVI) به ترتیب برابر با 81/0 و 92/. بوده و تمامی بخشها حداقل مقدار قابل قبول را دارا هستند. نتیجه گیری: بخشهای اصلی حاصل از تحقیق حاضر می تواند در سطوح مختلف پیشگیری، آموزش و درمان مورد توجه برنامه ریزان حوزه ازدواج و خانواده قرار گیرد.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمانگری فراشناختی با شناخت درمانگری در کاهش اضطراب امتحان انجام گرفت. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. از بین دانشجویان دختر مقطع کارشناسی ارشد خوابگاه های دانشگاه تربیت مدرس 15 نفر به شیوه در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه درمانگری فراشناختی، شناختی و گواه (در هر گروه 5 نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایشی در خلال هشت جلسه تحت مداخله درمانگری قرار گرفتند. سیاهه اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) قبل و بعد از مداخله توسط افراد سه گروه تکمیل شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند گروه ها تفاوت معناداری در کاهش اضطراب امتحان داشتند، در حالی که نتایج حاصل از آزمون حداقل تفاوت معنادار حاکی از یکسان بودن اثربخشی درمانگری فراشناختی و درمانگری شناختی در کاهش اضطراب امتحان بود. اما هر دو گروه فراشناختی و شناختی نسبت به گروه گواه کاهش بیشتری در اضطراب امتحان نشان دادند. با توجه به شیوع اضطراب امتحان استفاده از روی آورد ی تلفیقی از درمانگری های موجود (شناختی فراشناختی) می تواند بسیار مؤثر واقع شود.