کوروش فاتح نژاد

یکی از تحولات مهم و کارآمدی که در سال های اخیر در نظام آموزشی دوره ی دبس تانی در حال وقوع است، ایجاد و توسعه ی الگوی ارزش یابی کیفی توصیفی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. این تحول ب ه لحاظ اهمیت و تأثیرگذاری بر کیفیت فرایند و نتیجه ی یادگیری دوره ی دبستان، بسیار موردتوجه مدیران نظام آموزشی ایران و حتی بسیاری از کشورهای دیگر است. موفقیت در توسعه و استقرار صحیح این برنامه ی تحولی، آثار ارزشمندی را بر مؤلفه های آموزشی و تربیتی مدرسه بر جای می گذارد. یکی از این بسترهای محیط های نظام آموزشی برای برنامه ی ارزش یابی کیفی توصیفی، در مقطع ابتدایی، معلمان هستند. آن ها مجریان اصلی و تحت تأثیر آن هستند. هر طرحی که اجرا شود نقاط قوت و ضعف خود را دارد بنابراین برای بررسی ناکارآمدی این روش معلمان بهتر از هر فرد دیگر می تواند آن را بیان کنند. هدف تحقیق حاضر تحلیل تجربه زیسته معلمان از اثربخشی ارزشیابی توصیفی در مقطع ابتدایی است. تحقیق حاضر از نوع کیفی و به روش پدیدارشناسی است. در این تحقیق با 12 نفر از معلمان زن و مرد شهرستان شیراز در مقطع ابتدایی مصاحبه شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد. روش مصاحبه ها نیمه ساختاریافته و تحلیل داده ها بر اساس راهبرد هفت مرحله ای کلایزی صورت پذیرفت. تحلیل و ادراک عمیق گفته های معلمان به شناسایی 6 مضمون ازجمله کاهش میزان و کیفیت تلاش دانش آموزان ضعیف، افت شدید انگیزه در دانش آموزان مستعد، نامفهوم بودن گزاره های ارزشیابی و نیاز به توضیح مجدد برای والدین و یا دانش آموزان، دشواری تعیین سطح دانش آموزان، کم سوادی دانش آموزان با توجه به نوع ارزشیابی، مشکلات ارزشیابی آخر ترم و جمع بندی آن منجر شد. در انتها پیشنهاد هایی برای بهبود طرح ارائه شد.

منابع انسانی یکی مهم ترین دارایی های هر سازمانی است. با وجود این دارایی است که در این دریای پرتلاطم رقابت، سازمان ها به بقا خود ادامه دهند. موتور محرک هر سازمانی نیروی انسانی آن است. کلید موفقیت سازمان در به حداکثر رساندن بهره وری منابع انسانی آن است. اما همیشه مسائل و مشکلاتی در رفتار منابع انسانی سازمان رخ می دهند که مانع تولید و بهره وری و حتی موفقیت سازمان می باشد. یکی از این معضلات وجود رفتار قلدری در سازمان است که موجب اثرات جبران ناپذیری مانند استرس، افسردگی، افزایش نرخ غیبت، ترک شغل و ... می شود. رفتار قلدری مهمترین عامل ترک شغل از سازمان است. به عبارتی سازمان می تواند نیروی های خوب خود را از این طریق از دست بدهد در حالی که برای ورود، آموزش و نگهداری آنها هزینه زیادی متقبل شده است. از طرفی یکی از حساس ترین و مهم ترین نظام هر کشور، نظام آموزشی آن است. وجود محیطی سالم و بدون از استرس و اضطراب و رفتار های مخرب در یک نظام آموزشی و مدارس برای معلمان که وظیفه تربیت دانش آموزان را بر عهده دارند، ضروری و حیاتی است . اما وجود تضاد ها و رفتارهای نا به هنجار غیر قابل اجتناب است بنابراین ما در این مقاله مروری به بررسی رفتار قلدری و ابعاد آن در بین معلمان مدارس و ارائه راهکار جلوگیری از رفتار های مخرب و قلدری می پردازیم.

هدف تحقیق حاضر تحلیل تجربه زیسته معلّمان ابتدایی از پدیده موبینگ و بولینگ سازمانی درمحیط مدرسه با رویکرد پدیدارشناسی است. تحقیق حاضر از نوع کیفی و با رویکرد پدیدار شناسی است. در این تحقیق با 20 نفر از معلّمان ابتدایی زن و مرد ناحیه 2 آموزش و پرورش شهرستان شیراز مصاحبه شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد. روش مصاحبه ها نیمه ساختار یافته و مصاحبه ها تا زمان اشباع داده انجام شد. تحلیل داد ها بر اساس راهبرد هفت مرحله ای کلایزی صورت پذیرفت. تحلیل و ادارک عمیق گفته های معلّمان به شناسایی 3 مضمون 1) چرایی ایجاد این پدیده(نقش مدیر و نوع مدیریت، مشکلات مالی و روحی معلّمان و نقش سیستم آموزشی و سازمان آموزش و پرورش)، 2) شکل رفتار های موبینگ و بولینگ در محیط آموزشی و مدرسه (مانند غیبت و ترور شخصیتی، درگیری فیزیکی) ، 3) اثرات موبینگ و بولینگ در محیط کار(مانند ترک سازمان)، منجر شد. در انتها با توجه به نتایجی که بدست آمده، پیشنهاداتی برای جلوگیری از این پدیده ارائه شده است.

پیشینه و اهداف: هدف از پژوهش حاضر، پدیدار شناسی فهم معلّمان از تغییرات دوره  ابتدایی با استفاده از واکاوی تجارب زیسته معلّمان درگیر در این دوره بود. روش: روش انجام این پژوهش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی انجام گرفت و 25 نفر از معلّمان (15 زن و 10 مرد) ابتدایی ناحیه دو شیراز مصاحبه نیمه ساختار یافته ای انجام و داده ها کدگذاری (باز و محوری و انتخابی) گردید. لازم به ذکر است در انتخاب مصاحبه شوندگان تلاش شد در انتخاب معلمان، کسانی مورد مصاحبه قرار گیرند که حداقل 5 سال سابقه تدریس در دوره اول یا دوم و یا دو دوره را داشته باشند. جهت تعیین روایی و پایایی داده ها از سه معیار مورد نظر صاحب نظران مطالعات کیفی، شامل «قابل قبول بودن»، «قابلیت اطمینان» و «تأیید پذیری» استفاده شد. یافته ها: نشان دادند معلمان رضایت خود را از تفکیک دو دوره در مؤلفه های انسجام فیزیکی، رفتار اجتماعی، اهداف و نیازهای آموزشی ویژه، نیازهای عاطفی، تعامل مؤثر و اثربخش معلّمان، به کار گیری جنسیت معلّم در آموزش، اعلام نمودند و در مؤلفه مدیریت، نظارت و بهره وری منابع، عدم رضایت خود را از تفکیک دو دوره بیان کردند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد تفکیک دانش آموزان در آموزش ابتدایی  به دو دوره اول و دوم می تواند زمینه حل بسیاری از مشکلات را در مدارس فراهم نموده و به سلامت روحی و روانی دانش آموزان و بهبود عملکرد معلمان کمک نماید