محمدرضا آگشته

تکفیری عنوانی است که به گروه های اسلامی که از حربه تکفیر برای مقابله با مخالفان و دشمنان خود استفاده می کنند، اطلاق می شود. گروه های تکفیری، گروه هایی از مسلمانان هستند که به دلیل اعتقادشان به سیره و اندیشه سلف و استفاده از حربه تکفیر در مقابل مخالفان خود به این نام (تکفیری) نامیده می شوند. این گروه ها که از درون سلفیه بیرون آمده اند، امروزه به بزرگ ترین مشکل دنیای اسلام تبدیل شده و باعث ایجاد خسارات جبران ناپذیر مادی و معنوی به جهان اسلام گردیده اند. مقاله حاضر به دنبال بررسی مبنای تفکر تکفیر در عقاید گروه های تکفیری می باشد. این تفکر از جمله مهم ترین مفاهیم بنیادی گروه های تکفیری است که در صدر اسلام به وجود آمد و خوارج نمونه بارز آن بودند. گروه های تکفیری با استفاده از این مبنای فکری، مخالفان خود اعم از مسلمانان (شیعیان و اهل سنتی که با آن ها هم عقیده نیستند) و غیرمسلمانان را تکفیر نموده و علاوه بر آن از این تفکر به عنوان دستاویزی برای رسیدن به اهداف و مقاصد سیاسی خود نیز استفاده می کنند. هرچند در حال حاضر وهابیان از این تفکر عملاً استفاده نموده و به ترویج آن می پردازند، اما مبنای این تفکر اعتقادات ظاهرگرایانه عالمان اهل حدیث از جمله احمدابن حنبل و شاگرد او ابن تیمیه بوده که پیروان آن ها به ترویج این تفکر پرداختند و درنهایت توسط فرقه وهابیت اجرایی گردید. لذا تفکرات تکفیری که اکنون در جهان اسلام وجود دارد به نوعی نشات گرفته از افکار و نظریات ابن تیمیه است.