سپیده راجزی اصفهانی

هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر گروه درمانی چند بعدی بر شدت نشانه های اختلال وسواسی- اجباری ( OCD ) بود. روش : از میان 53 فرد مبتلا به OCD مراجعه کننده به بیمارستان امام حسین (ع) تهران، 12 نفر به گروه آزمایش و 12 نفر به گروه کنترل اختصاص یافتند. مبتلانبودن آزمودنی ها به اختلال افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت تأیید شد. برای گردآوری داده ها مصاحبه بالینی بر مبنای ملاک های تشخیصی DSM-IV-TR ، آزمون بالینی شخصیت کتل و مقیاس وسواسی- اجباری ییل براون (Y-BOCS) به کار رفت. Y-BOCS پیش، میان و پس از درمان برای سنجش شدت نشانه ها به کار رفت. گروه درمانی چندبعدی در 30 جلسه دوساعته، هماهنگ با برنامه درمانی کلارک و در چارچوب درمان چندبعدی لازاروس متناسب با فرهنگ اسلامی ایرانی اجرا شد. یافته ها : از نمره خرده مقیاس شدت نشانه ها در طول درمان کاسته شد (001/0 p< ). نتیجه گیری : گروه درمانی چندبعدی طراحی شده هماهنگ با فرهنگ اسلامی توانست در درمان نشانه های OCD مؤثر باشد.

هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس وسواسی- اجباری ییل - براون ( Y-BOCS ) بود. روش : 140 بیمار مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری ( OCD )، به عنوان گروه آزمایش و 30 فرد سالم، به عنوان گروه گواه، به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، افزون بر Y-BOCS ، مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال های محور I در DSM-IV ( SCID-I ) و خرده مقیاس وسواسی- اجباری سیاهه 90 گویه ای نشانه ها ( SCL-90-R-OCS )به کار رفت. پایایی به سه روش آلفای کرونباخ، بازآزمایی و دونیمه سازی و روایی به صورت ملاک هم زمان (همبستگی با دو ابزار SCID-I و SCL-90-R-OCS ) و سازه (تحلیل عامل اکتشافی) بررسی شد. در مورد هنجاریابی Y-BOCS نیز، پس از تعیین نرمال بودن توزیع و تأیید نداشتن کجی و کشیدگی، از میانگین و انحراف معیار به عنوان مناسب ترین شاخص گرایش مرکزی و پراکنش، استفاده شد. یافته ها : ثبات درونی دو بخش سیاهه نشانه ( SC ) و مقیاس شدت ( SS )، به ترتیب 97/0 و 95/0، اعتبار دونیمه سازی برای SC و SS به ترتیب 93/0 و 89/0 و اعتبار بازآزمایی 99/0 به دست آمد. میان SC با SCL-90-R-OCS و SS با SCID-I همبستگی مثبت (001/0 p< ) وجود داشت. تحلیل عامل اکتشافی برای SC و SS به ترتیب سه و دو عامل نشان داد. نقطه برش نُه برای تمایز بیمار/ سالم پیشنهاد شد. نتیجه گیری : نسخه فارسی Y-BOCS برای بررسی محتوا و شدت نشانه های وسواسی- اجباری، پایایی و روایی مناسبی دارد.