خدیجه مفاخری

امروزه شرکتهای تولیدی، تلاش میکنند با استفاده از راهحلهای یکپارچه خدمات-محصول ترکیبی، موقعیت راهبردی خود را نزد مشتریان، بازتعریف نمایند تا از مزایای ارائه خدمات دوره عمر محصول، بهرهمند شوند. هدف پژوهش، معرفی پدیده خدمات محوری و ارائه روشی جهت شناسایی و دستهبندی چالشهای اتخاذ استراتژی خدمات محوری در صنعت تولید تجهیزات سنگین است. برای جمعآوری دادهها، از مصاحبههای نیمهساختار یافته با 13 نفر از خبرگان صنعت و جهت تحلیل دادهها و استخراج نتایج، از روش تحلیل مضمون، استفاده شده است. با توجه به ناشناخته بودن فرآیند خدمات محوری در شرکتهای داخلی و ضرورت ایجاد یک منبع دانشی غنی، یک مطالعه ساختارمند از مبانی نظری پژوهش انجام و با استفاده از روش تحلیل تم، یک ساختار اولیه از چالشها مشتمل بر373 نکته کلیدی، 41 تم فرعی و 9 تم اصلی ایجاد شد، که در مصاحبه و تحلیل نتایج، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مصاحبهها، بیانگر الگویی با 262 نکته کلیدی، 44 تم فرعی و 10 تم اصلی از چالشهای توسعه خدمات محوری در صنعت تولید است. چالشهای اصلی شامل: فرهنگ خدمات، مدیریت مشتری، انواع محصول-خدمت قابل ارائه، ارزش، قراردادها، سیستم تحویل خدمات، شبکه تأمین، مدیریت ریسک و تغییرات محیط اقتصادی است.

امروزه شرکت های تولیدکننده تلاش می کنند با استفاده از راه حل های یکپارچه مانند پیشنهاد خدمت - محصول ترکیبی، موقعیت راهبردی خود را نزد مشتریان بازتعریف کنند تا از مزایای ارائه خدمات دوره عمر محصول، بهره مند شوند. هدف این پژوهش، معرفی پدیده خدمات محوری و ارائه روشی برای سنجش و عملیاتی سازی دامنه کسب وکار خدمات صنعتی است. جامعه آماری پژوهش، 140 نفر از مدیران عامل شرکت آلفا و شرکت های تابعه آن، مدیران میانی و کارشناسان مرتبط با حوزه خدمات است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی (اکتشافی و تأییدی) و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. از میان 32 آیتم اولیه برای دامنه خدمات محصول محور، 17 آیتم در قالب چهار مؤلفه خدمات فنی و بهینه سازی محصول، خدمات تحقیق و توسعه، خدمات مرتبط با کسب وکار مشتری و خدمات به اشتراک گذاری اطلاعات محصول با مشتریان تعیین شده است. مقایسه نتایج حاصل از این سنجش با موقعیت کنونی خدمات شرکت آلفا، نشان می دهد استفاده از الگوی جدید، موجب بهبود شاخص های ارزیابی می شود.