هوشنگ خزایی

زمینه و هدف: برقراری نظم و امنیت درکشور از وظایف ذاتی و مأموریتی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که مدیریت توانمند و کارآمد انتظامی در شرایط بروز بحران به ویژه بحران های اجتماعی می تواند علاوه بر کنترل بحران، خسارات بحران بر جامعه انسانی- اجتماعی را تا حد زیادی به حداقل برساند. هدف این پژوهش، بررسی نقش ارتباطات در مدیریت بحران های شهری با رویکرد انتظامی است. روش: این پژوهش از نظر هدف ، کاربردی و از نظر روش اجرا پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش رؤسا، معاونان و افراد با تجربه و نخبگان صاحب نظر حوزه ستاد فرماندهی نیروی انتظامی بوده و حجم نمونه به صورت تمام شمار، کل جامعه آماری در نظر گرفته شد. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پژوهش را اساتید و صاحب نظران مدیریت بحران نیروی انتظامی تایید کرده و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ (923/0) مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها: ارتباط با رهبران بحران و اغتشاشگران و انتقال صحیح پیام هاى تهیه شده متناسب با آن ها می تواند ضمن ایجاد شکاف و تفرقه در بین اغتشاشگران و رهبران بحران، آن ها را به تسلیم شدن یا تعدیل خواسته هاى خود وادار کند. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که هر چهار بعد معرفی شده برای نقش ارتباطات در مدیریت بحران، که شامل برگزاری جلسات فرماندهی، توجیه عوامل صحنه و ارتباط با مردم و ارتباط با سازمان های غیررسمی بود، از نظر پاسخگویان به نتایج مثبت رسید و بر این اساس می توان گفت ارتباطات در تمام مراحل بحران عنصر جدایى ناپذیر مدیریت بحران و داراى نقش اساسى و کلیدى در کنترل بحران هاى سیاسى، امنیتى، اجتماعى، بلایاى طبیعى، حوادث غیرمترقبه و...، دارد.

با شکل گیری بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای براساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور اتخاذ نموده اند. اهمیت راهبردی سوریه در منطقه و نقش آن در ایجاد عمق راهبردی برای محور مقاومت از یک سو و انگیزه های توسعه طلبانه برخی قدرت های منطقه ای و بین المللی از سوی دیگر باعث شده که بر پیچیدگی بحران در این کشور افزوده شود و صف آرایی جدید منطقه ای و حتی بین المللی با بازتعریف مجدد از امنیت و منافع ملی کشورها شکل بگیرد. این مقاله با رویکردی تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع اسنادی به دنبال آن است تا با ارائه چارچوبی نظری از رئالیسم تهاجمی، به واکاوی انگیزه های مهم ترین بازیگران بین المللی که خواهان سقوط نظام حاکم در سوریه هستند، پرداخته و نقش بحران سوریه را در تغییر بلوک بندی منطقه ای و بین المللی تبیین کند. بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش این است که بحران سوریه چه تأثیری بر بلوک بندی جدید منطقه ای و جهانی دارد؟ در این مقاله با توجه به گستردگی بازیگران معارض، به نقش امریکا، ایران، عربستان، قطر، اتحادیه اروپا، چین، روسیه و ترکیه که تأثیرگذارترین بازیگران نیز محسوب می شوند، پرداخته شده است. یافته های مقاله حاکی است که این بحران باعث شده تا در نوع و ماهیت اتحادهای منطقه ای و بین المللی تغییراتی حاصل شود.