داوود آمسنی

یکی از دلایل شایع پرخاشگری، شکست درخودمهارگری است، با این حال تحقیقات نشان می دهند که تمرین خودمهارگری پس از مدتی می تواند خودمهارگری را در سال های بعدی بهبود بخشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برنامه آموزش توانایی خودمهارگری بر کاهش میزان پرخاشگری دانش آموزان با رفتارهای پرخاشگرانه دوره راهنمایی تحصیلی بود. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان پسر دوره راهنمایی در سال تحصیلی92 - 1391 شهرستان آستانه اشرفیه بود، که از بین آن ها پس از اجرای اولیه پرسشنامه پرخاشگری 20 نفر که دارای پرخاشگری معناداری بودند، انتخاب و در دو گروه 10 نفره آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایدهی شدند. سپس برای گروه آزمایش، 12 جلسه 60 دقیقه ای به مدت 1 ماه، برنامه توانایی خودمهارگری، آموزش داده شد در حالی که گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکردند، و در پایان هر دو گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند. ابزار سنجش پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) بود و داده ها از طریق تحلیل کوواریانس تک متغیری (آنکووا) و چندمتغیری (مانکووا) تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش توانایی خودمهارگری به طور معنا داری موجب کاهش پرخاشگری در دانش آموزان می گردد. همچنین، دانش آموزان گروه آزمایش در تمامی چهار خرده مقیاس پرسشنامه پرخاشگری (پرخاشگری فیزیکی، پرخاشگری کلامی، خشم، و خصومت) نسبت به پیش آزمون در پس آزمون نمره های پایین تری به دست آوردند؛ به این معنی که نمره پرخاشگری آن ها، کاهش قابل ملاحظه ای یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از برنامه های آموزش خودمهارگری می توان به عنوان یکی از روش های درمان پرخاشگری در کودکان استفاده کرد.