مرجان رابعی

هدف از انجام پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی بر ارزشیابی تناسب اندام و نگرانی از عدم پذیرش درخواست زنان متقاضی جراحی زیبایی بود. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان مراجعه کننده به کلینیک های زیبایی جهت عمل جراحی زیبایی در شهر تهران در سال 1400 بودند که با روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی به یک گروه مداخله و گروه گواه تقسیم شدند. داده ها با استفاده از مقیاس تصویر بدنی کش (MBRSQ، 1990) و حساسیت به طرد (RSQ، ۱۹۹۶) جمع آوری شد. مداخله طرحواره درمانی طی 8 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای یکبار انجام شد. داده های پژوهش به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد طرح واره درمانی بر کاهش ارزشیابی تناسب اندام، نگرانی از عدم پذیرش درخواست و انتظار پاسخ در زنان متقاضی جراحی زیبایی موثر است (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد که این اثربخشی در دوره پیگیری نیز ماندگار است (05/0>p). نتیجه گیری می شود طرحواره درمانی یک درمان موثر در کاهش ارزشیابی تناسب اندام، نگرانی از عدم پذیرش درخواست و انتظار پاسخ در زنان متقاضی جراحی زیبایی است.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه باورهای غیرمنطقی، خودکنترلی و هیجان خواهی در زنان و مردان تحت درمان متادون (محرک ها) انجام شد.به همین منظور تعداد 100 از افراد دچار اعتیاد تحت درمان متادون (محرک ها) (زن و مرد) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز برای ارزیابی باورهای غیرمنطقی، پرسشنامه خودکنترلی تانجی برای سنجش متغیر خودکنترلی و مقیاس هیجان خواهی زاکرمن برای اندازه گیری هیجان خواهی استفاده شد. سپس از طریق نرم افزار SPSS-21 تجزیه و تحلیل داده های آماری انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین باورهای غیرمنطقی زنان و مردان تحت درمان متادون تفاوت مشاهده شده و در زنان تحت درمان متادون باورهای غیر منطقی نیاز به تأیید دیگران، تمایل به سرزنش و وابستگی بیشتر از مردان وجود داشته و در مردان تحت درمان متادون نیز باور کمال گرایی غیر منطقی بیشتری نسبت به زنان وجود دارد. همچنین بین متغیر خودکنترلی در این دو گروه تفاوت وجود دارد. این تفاوت به این صورت است که خودکنترلی در زنان تحت درمان متادون بیشتر از مردان است. در بررسی آخرین فرضیه پژوهش یعنی مقایسه هیجان خواهی نیز مشخص شد که در این متغیر نیز بین دو جنس تفاوت های معناداری وجود دارد. نتایج نشان می دهند که گریز از بازداری و ماجراجویی در مردان تحت درمان متادون بیشتر از زنان است و ملال پذیری در زنان تحت درمان متادون بیشتر از مردان است. بین زنان و مردان تحت درمان متادون (محرک ها) از نظر باورهای غیر عقلانی، خودکنترلی و هیجان خواهی تفاوت وجود دارد. بنابراین لازم است محققان، پژوهشگران و درمانگران به تفاوت جنسیتی زنان و مردان تحت درمان متادون نیز توجه نمایند.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی گرایش به اعتیاد بر مبنای طرحواره های ناسازگار اولیه، سبک های دلبستگی و الگوهای والدگری در زنان مصرف کنندة دخانیات انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گرداوری داده ها توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان مصرف کنندة دخانیات (سیگار و قلیان) در رستوران های سنتی غرب تهران در سال 1395 بود. به همین منظور تعداد 130 نفر از زنان مصرف کنندة دخانیات (سیگار و قلیان) ساکن در غرب شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرها از پرسشنامة گرایش به اعتیاد زرگر و همکاران (1387) برای اندازه گیری متغیر گرایش به اعتیاد، پرسشنامة طرحواره های ناسازگار اولیة یانگ- فرم کوتاه (YSQ-SF) برای سنجش متغیر طرحواره های ناسازگار اولیه، پرسشنامة سبک دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید (1990) برای اندازه گیری متغیر سبک دلبستگی و پرسشنامة الگوهای والدگری بامریند (1991) برای اندازه گیری این متغیر استفاده شد. پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط آزمودنی ها،از طریق نرم افزار SPSS-21 تجزیه و تحلیل داده های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفت. نتایج آماری استنباطی نشان داد که متغیر طرحواره های ناسازگار اولیه با طرحواره های نقص/ شرم (286/0=β)، وابستگی/ بی کفایتی (208/0=β) ، اطاعت (242/0=β) و ایثار (262/0=β) می تواند گرایش به اعتیاد را پیش بینی کند. همچنین متغیر سبک دلبستگی با سبک اجتنابی با رابطة مثبت و معنادار (224/0=β) و متغیر الگوی والدگری با الگوی اقتدار منطقی با رابطة منفی و معنادار (444/0-=β) می توانند گرایش به اعتیاد را در زنان مصرف کنندة دخانیات پیش بینی کنند. گرایش به اعتیاد در زنان مصرف کنندة دخانیات بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه، سبک دلبستگی و الگوی والدگری قابل پیش بینی است.