ایرج رحیم پور اصل

استفاده روزافزون از توانمندی های نظامی دفاعی، یکی از تغییرات عمده در الگوهای دیپلماسی در اوایل دهه 1990 بود. اما ظهور آنها، نه از طریق نقش سنتی شان در راستای تقویت قابلیت های نظامی، بلکه به عنوان ابزاری جهت ایجاد روابط مسالمت آمیز با رقبای متخاصم احتمالی یا قدیمی بود. پژوهش حاضر درصدد بررسی تهدیدهای نوپدید ناشی از خلاء قدرت در کشورهای ناکارآمد و بررسی ظرفیت های دیپلماسی دفاعی جهت مقابله با تهدیدهای نوپدید است. لذا این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که؛ آیا دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت های لازم جهت مقابله با تهدیدهای نوپدید را دارد یا خیر؟ و جهت تبین موضوع سه کشور افغانستان، پاکستان و یمن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این کشورها دارای پنج نقطه مشترک هستند: یک؛ هر سه کشور، نه کنترلی بر جمعیت خود دارند، نه توانایی تامین امنیت داخلی و خارجی، دو؛ هر سه کشور در ردیف های بالای فهرست شاخص کشورهای شکننده جهان قرار دارند. سه؛ آنها همواره با حضور گروه های افراطی، در چالش هستند. چهار؛ اعلام وفاداری گروه های تروریستی هر سه کشور به داعش، پنج؛ هر سه کشور در معرض خطر استقرار، سازمان های تروریستی فراملی در داخل مرزهای شان هستند. بنابراین جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر ظرفیت های دیپلماسی دفاعی خود و برقراری روابط مسالمت آمیز با قدرت های منطقه ای می تواند با تهدیدات نوپدید مقابله کند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است و از نظر داده های مورد بررسی و با روش کتابخانه ای انجام شده است.