سحر اوج

تعارض جزء گریزناپذیر هر رابطه صمیمی به ویژه رابطه زوجها می باشد. روایتی که زوجها از تعارض ارائه می دهند، انعکاس جهان بینی و نگرش آنها نسبت به مسائل بوده و نقش حائز اهمیتی در نحوه مقابله آنها با تعارض دارد. مداخله درمانی مناسب تعارضات زناشویی نیز توجه نقادانه به گفتمان های غالب در روایت زوج های متعارض را می طلبد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفی گفتمان های غالب در روایت زوجهای متعارض انجام شد. داده ها به روش نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 26 زوج گردآوری شد. پس از تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون، گفتمان های دگرمحور، خودمحور و موقعیت محور به عنوان گفتمان های غالب شناسایی شدند. نتایج نشان داد از میان مؤلفه های ارتباطیِ خود، موقعیت و دیگری، عمده گفتمان ها به ترتیب معطوف به دیگری، خود و موقعیت است. به این معنا که در تعریف زوجهای متعارض از تعارض، از میان عوامل بیرونی، فرد و رابطه، نسبت به موقعیت از اهمیت بیشتری برخوردار است. در گفتمان های دگر محور، زبان ابزاری برای مطالبه گری و شکایت از همسر به عنوان کانون اصلی تعارضات بوده و در گفتمان های خودمحور، زبان به مثابه ابزاری برای سلب مسئولیت از خویش و ابراز سلطه گری، خودستایی و قدرت استفاده می شود. در گفتمان های موقعیت محور نیز کارکرد زبان شکوه از تحولات استرس زا می باشد. در نتیجه، گفتمان های غالب زوج های متعارض با گرایش به ارائه تصویری منفی و نامطلوب از همسر و موقعیت و نادیده انگاشتن نقش خویش در تعارض ها عجین است. به طور کلی، روایت زوج های متعارض، به جای زبان راه حل مدار، آکنده از زبان مشکل مدار است و زوج ها به جای تعریف تعاملی از تعارض، تمایل به ارائه تعاریف فردی خویش و اتخاذ رویکرد من مدار یا تو مدار نسبت به مسائل دارند.

ارزشیابی کتابهای درسی به عنوان ابزار تعالی علمی و معنوی دانش آموزان از ارکان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به حساب می آید. بررسی جهت گیری جنسیتی یکی از مهمترین مؤلفه های چنین ارزیابی می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی میزان جهت گیری جنسیتی در کتابهای درسی انگلیسی جدید پایه دهم و یازدهم دبیرستان (مجموعه کتابهای Vision، I و II) تألیف سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش کتب درسی وزارت آموزش و پرورش در سالهای 1395 و 1396 بوده است. به منظور بررسی جهت گیری جنسیتی دو کتاب فوق، میزان مشاهده، تقدم، ساختارهای خنثی مذکر-مرجع، مشاغل مرتبط با هر جنسیت و فعالیتهای مربوط به هر جنسیت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاکی از وجود جهت گیری و نگرش جنسیتی مرد-محور در هر دو کتاب است. پیشنهاد می شود که با توجه به اهمیت جهت گیری جنسیتی در شکل دهی ذهنیت دانش آموزان، دفتر تألیف کتابهای درسی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش وزارت آموزش و پرورش با نگاه منتقدانه به این مسئله در جهت کاستن و حذف جهت گیری جنسیتی گامهای مؤثری بردارد.