مدینه خسروجردی

زمینه و هدف: تعاونی های عشایری به دلیل تجمیع منابع کالبدی- مادی در سطوح ملّی و مدیریت درون گروهی محلی برای ایجاد خدمات پایدار و به عهده گرفتن بخش قابل توجه از خدمات توزیعی، تولیدی و کشاورزی در کشور ارگانی مهم محسوب می شوند. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی های عشایری در استان فارس انجام شد. روش شناسی/رهیافت: این پژوهش نوعی تحقیق کمّی است که با بهره گیری از شیوه پیمایش انجام شده است. داده های مورد نظر با کمک پرسشنامه از 380 نفر از اعضاء تعاونی های عشایری استان فارس بدست آمد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شده بودند. روایی مقیاس های پرسشنامه توسط متخصصان مربوطه و پایایی آن از طریق مطالعه راهنما و ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که، رابطه میان سازه های اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی درون سازمانی و همچنین سازه های اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، سیاستگذاری و آموزشی برون سازمانی با موفقیت تعاونی های عشایری، مثبت و معنی دار بود. فزون بر این، از میان عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی های عشایری، عوامل اقتصادی، اجتماعی فرهنگی، مدیریتی و آموزشی درون سازمانی به ترتیب دارای بیشترین سهم بودند و در مقابل، عوامل اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و سیاستگذاری برون سازمانی سهم اندکی در موفقیت تعاونی های مزبور داشتند. اصالت: اتحادیه تعاونی های عشایری با استفاده از نتایج این تحقیق می تواند در سیاست های کلان خود بازنگری کند و مسائل و مشکلات ساختاری حاکم بر فضای تولید را در برنامه های خود جدی بگیرد و آن ها را به مراجع ذی ربط انعکاس دهد.

دراین پژوهش با هدف ارزیابی و درجه بندی توسعه کشاورزی شهرستان های استان فارس و با استفاده از آمار کشاورزی سالنامه آماری سال 1393 استان، فهرستی از 98 شاخص توسعه کشاورزی در قالب پنج گروه عمده (بهره برداری کشاورزی، عملکرد، مکانیزاسیون کشاورزی، دامپروری و خدمات زیربنایی و سایر خدمات کشاورزی) استخراج و پس از وزن دهی شاخص ها، با روش شبکه عصبی مصنوعی توسعه کشاورزی شهرستان ها مورد بررسی قرار گرفت. محاسبات پژوهش با استفاده از نرم افزارهای Excel و MATLABR2015a انجام شد. نتایج حاصل از سنجش سطح توسعه کشاورزی شهرستان-ها نشان داد که، شهرستان شیراز (518/1) و مرودشت (473/1) رتبه اول و دوم را به خود اختصاص داده اند که حاکی از آن است که خرد نشدن مزارع و باغ ها، تاثیر شگرفی بر بالا بودن سرانه ی سطح زیرکشت زراعی و باغی به ازای هر بهره بردار داشته است. این موض وع از یک طرف باعث توسعه ی بهتر سامانه های آبیاری تحت فشار شده است (با توجه به بالا بودن جایگاه آبیاری تحت فشار در این شهرستان ها) و از طرف دیگر زمینه ی اس تفاده از ف ن آوری ه ای دیگر را نیز فراهم می کند. شهرستان زرین دشت (590/0) و لامرد (495/0) رتبه 28 و 29 را بدست آوردند. مساحت کم زمین کشاورزی و قطعه قطعه شدن اراضی در شهرستان های زرین دشت و لامرد از علل کاهش عملکرد تولید و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی است. همچنین، در خصوص خوشه 1 شاخص خدمات زیربنایی و سایر خدمات کشاورزی با وزن 2027/0 و در خوشه 2 شاخص عملکرد با وزن 2016/0 بالاترین اهمیت را به خود اختصاص داده اند. جا دارد که دولت در راستای سیاست های عدالت محوری خود و رفع محرومیت زدایی به مناطق کمتر توسعه یافته رسیدگی بیشتری داشته باشد و با کشف استعدادهای ذاتی و نهفته هر منطقه به گسترش تخصص گرایی در تولید فراورده های مختلف کشاورزی اعم از زراعی، دامی و غیره بپردازد.

گردشگری روستایی به عنوان فرآیندی در توسعه روستایی قلمداد می شود که با ایجاد فعالیت های مکمل کشاورزی می توان د زمینه توسعه اقتصادی و زیست محیطی روستایی را در زمینه افزایش درآمد، اشتغال زایی و معیشت پایدار روستایی فراهم کند. این فرآیند می تواند بهب ود کیفیت زندگی و توزیع متعادل و مناسب خدمات و تسهیلات را در چارچوب توس عه منطق ه ای و محل ی ب ه هم راه داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل راهبردهای مطلوب توسعه گردشگری روستایی در منطقه درودزن شهرستان مرودشت است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی با ماهیت کاربردی– توسعه ای است. گردآوری داده ها به شیوه میدانی و به کمک پرسش نامه انجام شده است. با استفاده از مدل تحلیلی SWOT راهبردهای مناسب توسعه گردشگری روستایی ارائه شد. جهت اولویت بندی راهبردها از روش شبکه عصبی مصنوعی (ANN) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که راهبردهای مطلوب برای توسعه گردشگری روستایی در منطقه درودزن براساس امتیازهای نرمال شده در مدل ANN، راهبردهای تهاجمی با امتیاز 2772/0 و پس از آن راهبردهای تدافعی با امتیاز 2589/0 است. براساس شبکه عصبی مصنوعی راهبرد «تلاش مسئولان رده بالای استانی در جهت ایجاد طرح و برنامه ای برای گسترش گردشگری روستایی و در راستای اشتغال زایی از طریق توسعه گردشگری» با امتیاز 0716/0 اولویت اول را در منطقه مورد مطالعه به دست آورد.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل نگرش روستاییان نسبت به گردشگری روستایی  با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده در منطقه درودزن شهرستان مرودشت بود. داده های مورد نظر با کمک پرسشنامه از 250 نفر از روستاییان منطقه مورد مطالعه بدست آمد که بر اساس جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان به روش تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شده بودند. روایی صوری پرسشنامه، توسط متخصصان توسعه روستایی دانشگاه یاسوج تأیید و پایایی ابزار سنجش نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ که مقدار آن بین 610/0 تا  868/0 به دست آمد، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که، بین نگرش نسبت به گردشگری روستایی و متغیرهای میزان درآمد از منبع گردشگری روستایی، آگاهی، سودمندی درک شده، مشاهد، ارزش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری محسوس و تجربه فعالیت در زمینه ی گردشگری روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج نیز پیشنهاد می شود که، برنامه های توانمندسازی حرفه ای روستاییان در قالب مجموعه ای مدون و جامعی (شامل اطلاعات و مهارت های مورد نیاز صنعت گردشگری) تدوین شده و بر اساس نیازسنجی دقیق نسبت به اجرای آن اقدام شود. همچنین، توجه هر چه بیشتر جامعه به صنعت گردشگری (به عنوان مثال از طریق تبلیغات در رسانه های انبوهی و گروهی و دیگر برنامه های آموزشی) می تواند باعث مساعد شدن نگرش افراد نسبت به گردشگری روستایی باشد.