شهاب باحشمت جویباری

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی در رابطه بین تکانشگری و مقابله اجتنابی با عود مصرف مواد مخدر انجام شده است. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش در برگیرنده کلیّه افراد در حال ترک سوءمصرف مواد مخدّر با روش درمان نگهدارنده با متادون شهر تهران در سال 1396 بود. 129 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه کنترل شخصی، فرم کوتاه مقیاس تکانشگری بارت (2013)، زیرمقیاس مقابله اجتنابی اندلر و پارکر (1990) و مقیاس خودکارآمدی شوارتز (1981) بود. سپس، داده ها توسط نرم افزار SPSS.v21 و AMOS.v23 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافته های پژوهش، ارتباط معناداری بین تکانشگری، مقابله اجتنابی و خودکارآمدی با عودمصرف مواد مخدر وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی در رابطه بین تکانشگری و عود مصرف مواد نقش واسطه ای دارد. بنابراین، به نظر می رسد با طراحی مداخلات روان شناختی بر اساس خودکارآمدی می توان عود مصرف مواد مخدر را در گروه های در معرض خطر را کاهش داد. مضامین نظری و کاربردی نتایج ارائه شده در پژوهش حاضر مورد بحث قرار گرفته است.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه سیستم های بازداری- فعال سازی رفتاری و سبک های مقابله ای در افراد مصرف کننده اوپیوم، تحت درمان نگهدارنده متادون و همتایان سالم انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازنظر زمانی گذشته نگر، از منظر هدف بنیادی و به لحاظ شیوه گردآوری داده ها به طرح های علّی-مقایسه ای تعلق دارد. جامعه آماری این پژوهش شامل مردان سوءمصرف کننده اوپیوم بود که در فصل بهار سال 1395 به مراکز ترک اعتیاد شهر ساری مراجعه کرده بودند. نمونه آماری پژوهش شامل 43 نفر از افراد مصرف کننده اوپیوم، 45 نفر دریافت کننده داروی متادون و 40 نفر همتای سالم بودند که از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مقیاس های سیستم های بازداری- فعال سازی رفتاری، و سبک های مقابله ای در هر سه گروه اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سه گروه در سیستم های بازداری- فعال سازی رفتاری و سبک های مقابله ای تفاوت وجود دارد. همچنین میانگین نمرات مصرف کنندگان اوپیوم و افراد تحت درمان با متادون در سیستم فعال سازی رفتاری و سبک های مقابله هیجان مدار و اجتنابی بیش تر از میانگین گروه بهنجار بود. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر می تواند راهگشای متخصصان در فهم دقیق علت سوءمصرف مواد، استفاده از روش های مناسب برای پیشگیری از اعتیاد و گسترش روش های درمانی وابستگی به مواد باشد.