مارال آسیایی

توهم درکی مک گرک، پدیده ای است که طی آن فرد به منظور درک بهتر گفتار، اطلاعات هر دو حوزة شنوایی و بینایی را با یکدیگر تلفیق می کند. بارزترین نمونه ای که در توضیح این پدیده ارائه می گردد، تلفیق هجای دیداری / ɑɡ/ با هجای شنیداری /bɑ/ بوده که منجر به درک هجایی مابین این دو هجا گردیده و افراد هجای /dɑ/ را به عنوان پاسخ برمی گزینند. با وجود این که این پدیده به عنوان پدیده ای همگانی در نظر گرفته نمی شود، اما توسط بیشتر افراد مورد آزمایش، تجربه شده و در زبان های بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر نخستین پژوهشی است که به بررسی میزان رخداد تأثیر مک گرک در زبان های فارسی و کردی کرمانشاهی پرداخته است. پرسش اصلی مقاله این است که آیا میزان بروز این پدیده در زبان های فارسی و کردی کرمانشاهی معنی دار می باشد؛ همچنین میزان تأثیر عامل جنسیت بر رخداد این پدیده چگونه است؟ 121 محرک شنیداری- دیداری به 120 نفر از آزمودنی ها (60 آزمودنی فارسی زبان و 60 آزمودنی کرد زبان) ارائه شد. نتایج، نشان از وقوع این پدیده در هر دو زبان دارد، با این تفاوت که وقوع این پدیده در زبان کردی نسبت به زبان فارسی معنادار می باشد. در زبان فارسی هنگامی که یک هجای شنیداری دولبی و یک هجای دیداری نرمکامی با یکدیگر ترکیب می شوند، بیشترین میزان همسان سازی اطلاعات دیداری و شنیداری صورت می پذیرد. این در حالی است که در زبان کردی ترکیب یک هجای شنیداری نرمکامی و یک هجای دیداری کامی منجر به رخداد بیشترین پاسخ تلفیقی شده است. تأثیر جنسیت (جنسیت ارائه دهنده و آزمودنی) نیز در این پژوهش مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج، نشان دهندة تأثیر معنادار جنسیت ارائه دهندة زن بر بروز این پدیده دارد.

بسیاری از آثار موجود در حوزه واج و آواشناسی، ساخت هجای زبان فارسی را به صورت CV(C(C)) در نظر گرفته اند. در نظر گرفتن چنین ساختی برای زبان فارسی، به این معناست که اولاً در زبان فارسی هیچ هجایی با واکه آغاز نمی شود و دوماً در زبان فارسی توالی واکه ها امکان پذیر نیست. این جستار، با هدف بررسی امکان التقای واکه ای در گفتار محاوره ای، سریع و پیوسته و همچنین واکاوی تأثیر عناصر صرفی (به طور خاص واژه بست ها) بر میزان و چگونگی بروز التقای واکه ای انجام شد. به این منظور، ۱۵۰۰ داده گفتاری که دربرگیرنده (۵ واکه (۱)* ۶واکه (۲)* ۵ محیط [۴ محیط پی بستی + e معرفه]* ۱۰ گویشور) بودند، ضبط شدند. سپس این داده ها، با استفاده از نرم افزار پرات ویرایش ۱۹. ۰. ۶ مورد تجزیه و تحلیل صوت شناختی قرار گرفتند. نگارندگان با تکیه بر یافته های به دست آمده از تحلیل های صوت شناختیِ پی بست های واکه ای بر این باورند که از نظر آوایی می توان الگوی VC را نیز برای ساخت هجایی زبان فارسی مفروض دانست. همچنین در مواردی که با التقای واکه ها روبه رو هستیم، در ۷۳/۵۵ درصد موارد هیچ گونه همخوان میانجی ای میان دو واکه درج نشده است. در ۲۷/۴۴ درصد موارد نوع همخوان میانجی درج شده وابسته به شرایط آوایی و صرفی واژه میزبان و پی بست اضافه شده به آن واژه است. علاوه بر این، میزان درج همخوان میانجی در دو پی بست واکه ای o (عطف) و o (کوتاه شده را) که تلفظ یکسانی دارند، نمایانگر تأثیر شرایط صرفی و واجی پی بست های واکه ای بر نوع و میزان رخداد التقای واکه ای است.  

پژوهش حاضر بر آن است بر مبنای رویکرد صوت شناختی و در چارچوب مقایسه قضایی گوینده به بررسی مجموع ه ای از پارامترهای صوت شناختی تأثیرگذار بر گوناگونی های بین-گوینده در گویندگان دوزبانه فارسی-انگلیسی بپردازد تا از میان آن ها بهترین و مناسب ترین پارامترهای صوت شناختی فردویژه مشخص شود. به این منظور، استخراج پارامترهای صوت شناختی فرکانس پایه و فرکانس سازه های اول تا چهارم از طریق استخراج همه واکه های زنجیره های آوایی از پیکره آوایی میراث که شامل صدای افراد دوزبانه فارسی-انگلیسی در دو سبک خوانداری و بداهه است، انجام پذیرفت. سنجش مقادیر فرکانس پایه و فرکانس سازهای اول، دوم، سوم و چهارم  به شیوه بلندمدت انجام شد. نمونه های آوایی با استفاده از برنامه پرات (ویرایش ۶.۲.۰۹) مورد تجزیه و تحلیل صوت شناختی قرار گرفت. تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آر (ویرایش ۴.۱.۰) انجام گرفت. یافته ها نشان داد که تفاوت معنادارای میان پارامترهای صوت شناختی مورد بررسی در دو زبان فارسی و انگلیسی و نیز دو سبک گفتاری خوانداری و بداهه وجود دارد. با این حال، این پارامترها همچنان در نشان دادن گوناگونی های بین-گوینده عملکرد مناسبی داشته اند. فرکانس پایه، فرکانس سازه اول و فرکانس سازه سوم در هر دو گروه زنان و مردان بهتر توانسته اند گویشوران دوزبانه فارسی-انگلیسی را از یک دیگر متمایز کنند. همچنین همبستگی اندک میان فرکانس پایه با فرکانس سازه های اول و سوم نمایانگر آن است که این پارامترها اطلاعات متفاوتی در مورد صدای گویندگان منتقل می کنند؛ در نتیجه، ترکیب آن ها می تواند در امر تشخیص هویت گوینده مؤثر باشد.

این پژوهش به بررسی الگوهای ریتمیک در گفتار دوزبانه های فارسی-انگلیسی پرداخته و معیارهای مبتنی بر زمان را در گروهی از دوزبانه های دیرآموز مرد مورد مطالعه قرار داده است. تفاوت های بین زبانی، ثبات فردی و پتانسیل شناسایی گوینده با استفاده از چندین معیار ریتمیک شامل سنجه های همخوانی و واکه ای، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تفاوت های معنادار میان فارسی (زبان اول) و انگلیسی (زبان دوم) بود؛ در حالی که معیارهای همخوانی ثبات بیشتری را نشان دادند. همبستگی های بین زبانی برای معیارهای همخوانی قوی تر از معیارهای واکه ای بود که بیانگر ثبات فردی بیشتر در زمان بندی همخوان هاست. شناسایی گوینده از طریق تحلیل تشخیصی خطی با معیارهای همخوانی بالاترین دقت را نشان داد و عملکرد بهتری در زبان اول نسبت به زبان دوم داشت. این یافته ها نشان می دهد که اگرچه گویندگان دوزبانه الگوهای ریتمیک زبان اول خود را با نیازهای زبان دوم تطبیق می دهند، برخی ویژگی های فردی خود، به ویژه در زمان بندی همخوان ها، را حفظ می کنند. این نتایج می تواند در زمینه تولید گفتار دوزبانه ها و شناسایی گوینده مورد توجه قرار گیرد.