توران باقری

هدف: بررسی کارکرد و معنای تکنیکی اصطلاح ""تعلیق"" به عنوان نوعی خاص اما ناشناخته از کتابت در نزد کاتبان مسلمان ایرانی با اتکا به مستندات درون متنی و برون متنی است. روش/ رویکرد پژوهش: نخست اصطلاح ""تعلیق"" در متون کهن هدف: شناسایی مهارت های انسانی و فنی مدیران کتابخانه های تخصصی و میزان نیاز به آنها از دیدگاه مدیران کتابخانه استانداری های کشور و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی کشور. هدف: شناسایی مهارت های انسانی و فنی مدیران کتابخانه های تخصصی و میزان نیاز به آنها از دیدگاه مدیران کتابخانه استانداری های کشور و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی کشور. روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایشبا استفادهازپرسشنامه، دیدگاه 118 نفر از مدیران کتابخانه های استانداری ها و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی کشور سنجیده شده است. یافته ها: از دیدگاه استادان بالاترین اولویت ها مهارت های انسانی (35/4) و فنی (93/3) بوده و از دیدگاه مدیران کتابخانه ها بالاترین اولویت ها مهارت های انسانی (45/4) و فنی (24/4) است. نتیجه گیری: از دیدگاه استادان و مدیران در مدیریت کتابخانه های تخصصی نیاز به مهارت های انسانی بیشتر از مهارت های فنی است.

هدف: ارائه الگوی مفهومی کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی بود که براساس نظر متخصصان و با روش دلفی در 3 بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، و فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری واریانس محور و مدل سازی کمینه مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. درادامه، از ترکیب دیدگاه اعضای پنل دلفی و متخصصان، نرم افزار الگوی نهایی پژوهش تدوین شد. برای تأیید نهایی الگو و اعتبارسنجی آن از مصاحبه نیمه ساختاریافته و آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: برازش هر دو بخش الگوریتم داده ها و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده مطلوبیت و مقبولیت ساختار مکنون در سطح شاخص ها و مؤلفه هاست. مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه اعضای پنل دلفی برابر با 589/0 و مقدار نیکویی برازش مدل از دیدگاه متخصصان نرم افزار برابر با 387/0 به دست آمد که این عدد با توجه به سه مقدار 01/0، 25/0، و 36/0 به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط، و قوی برای  GOFنشان از برازش کلی قوی مدل دارد. بنابراین، می توان از آن به عنوان الگویی مناسب برای به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی بهره گرفت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه بین وضع موجود و مطلوب به کارگیری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد . روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرارگرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری واریانس محور، مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM)، آزمون های کلموگروف اسمیرنوف و کروسکال والیس استفاده شد. یافته ها: بین وضع موجود شرکت های نرم افزاری کتابخانه های دیجیتالی ایران از نظر ساختار معماری فناوری معنایی، ابزارهای معنایی و فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات با وضع مطلوب به دست آمده در پژوهش اختلاف معنی داری وجود دارد. میانگین رتبه ها برابر با 5/14، 63/11و 5/29 است که بسیار بزرگ تر و بهتر از وضع موجود می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت فناوری های معنایی، کتابخانه های دیجیتالی ایران، از نظر کاربرد این فناوری ها در بازیابی اطلاعات، وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند و همچنین مستلزم بازنگری جدی و تلاش برای رسیدن به وضع مطلوب از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی هستند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات و سطوح پیاده سازی آن ها مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 25، آنالیز واریانس و انحراف معیار استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دیجیتالی از نظر کاربرد فناوری معنایی در معماری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند. همچنین در خصوص ابزارهای معنایی و استفاده از مؤلفه های فناوریی معنایی و سطوح پیاده سازی آن ها نیز عملکرد مناسبی نداشته و با توجه به اهمیت این بخش در بازیابی اطلاعات، نیاز به بازنگری جدی از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی دارند.

هدف: امروزه در جوامع، سواد اطلاعاتی به عنوان عنصر ضروری برای خلاقیت کارکنان سازمان ها محسوب می شود. لذا داشتن کارکنان خلاق و با سواد یکی از ضروریات هر سازمان است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و خلاقیت کارکنان سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان آذربایجان شرقی است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری شامل کارکنان سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان آذربایجان شرقی در سال1400 است که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه آماری، از 128 کارمند، 97 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد است. روایی توسط تعدادی از اساتید مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با آلفای کرونباخ 93% تأیید شد. داده ها با نرم افزار SPSS و با آنالیز واریانس و آزمون تی مستقل و رگرسیون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد ضریب همبستگی بین سواد اطلاعاتی و خلاقیت کارکنان496/0 می باشد. علاوه بر آن، از بین 4 مؤلفه سواد اطلاعاتی، تشخیص نیاز اطلاعاتی با ضریب 510/0 تأثیر بیشتری را بر خلاقیت کارکنان دارد، بنابراین سواد اطلاعاتی و خلاقیت کارکنان سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان آذربایجان شرقی بیش از حد متوسط و در وضعیت خوب و مطلوب قرار دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش سازمانی خلاق و نوآور است که کارکنان آن از دانش روز و سواد اطلاعاتی برخوردار باشد. لذا به کارگیری و حفظ کارکنان با سواد اطلاعاتی، خلاق و نوآور، باید در رأس سایر امور سازمان قرار گیرد.

هدف: اینپژوهش به منظور شناسایی مهارت های حرفه ای و شخصی مدیران کتابخانه های تخصصی از دو دیدگاه انجام گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است و  ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته است که مهارت های مدیریتی را در سه مؤلفه مهارت های ادراکی، انسانی و فنی بیان می کند. جامعه آماری شامل مدیران کتابخانه های تخصصی استانداری های کشور (31) و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی کشور (170) می باشد که طبق فرمول کوکرال (118) نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. روایی توسط تعدادی از اساتید مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با آلفای کرونباخ 94/0 تأیید شد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس  و آنالیز واریانس و  تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد از دیدگاه استادان بالاترین اولویت ها در مهارت های مدیریتی مهارت های انسانی 35/4، ادراکی 17/4 و فنی 93/3 بوده و هم چنین از دیدگاه مدیران کتابخانه ها بالاترین اولویت ها مربوط به مهارت های انسانی 45/4، فنی 24/4 و ادراکی 09/4 می باشد. نتیجه گیری:بین دیدگاه استادان کتابداری و مدیران کتابخانه های تخصصی در خصوص مهارت های (حرفه ای و شخصی) اختلاف معنی دار وجود ندارد.