نرگس آقاخانی

سازمان ها امروزه به دنبال تجمیع و افزایش منابع دانشی در سطح سازمان (میان کارکنان و گروه های کاری) هستند. در این مقاله به دنبال ارائه چارچوبی برای شناسایی و گروه بندی سازوکار های نشر دانش هستیم که به یادگیری و استفاده از تجارب و تخصص کارکنان درگیر در پروژه ها کمک می کند. بر این اساس به معرفی چارچوبی برای مقایسه سازوکار های نشر دانش که به طور عموم در سازمان های پروژه محور استفاه می شود، می پردازیم. بسیاری از تحقیقات صورت گرفته در این زمینه تنها به یک بعد از سازوکار های نشر دانش، یعنی سازوکار های کدگذاری شده در مقابل شخصی سازی پرداخته اند. سازوکار های شخصی سازی اغلب غیررسمی بوده و کاربرد اختصاصی دارند. در مقابل سازوکار های کدگذاری شده رسمی و شامل پایگاه های داده الکترونیکی هستند. در این مقاله به بررسی دو بعد ""سازوکار های کدگذاری شده در مقابل سازوکار های شخصی سازی"" و ""سازوکار های فردی در مقابل اجتماعی"" در قالب یک ماتریس پرداخته شده است که سپس نحوه تعامل این سازوکار ها با یکدیگر تشریح می شود. سازوکار های نشر دانش فردی غیررسمی و غیر ساخت یافته اند. در مقابل سازوکار های نشر دانش اجتماعی رسمی، ساخت یافته و توأم با امور روزمره سازمانی هستند. در ادامه با شناسایی سازوکار های نشر دانش در گروه مپنا و با توجه به ویژگی های سازمانی از جمله اندازه سازمان و پراکندگی جغرافیایی و ماهیت وظیفه ای، به گروه بندی سازوکار های نشر دانش در قالب چارچوب مذکور پرداخته شده است.

هدف از ارائه این مقاله بررسی نقش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در هر یک از فرایندهای خلق دانش نوناکا و نیز تأثیر تسهیم دانش بر نوآوری و یادگیری جمعی کارکنان در سطح سازمان است. بدین منظور چارچوبی بر اساس مدل خلق دانش نوناکا ارائه شده است که به تحلیل رابطه بین فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی، مدیریت دانش و نوآوری در فرایند و محصول می پردازد. این چارچوب در ادامه در شرکت هاکوپیان مورد بررسی قرار گرفت که استفاده وسیعی از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی می کند و شرکتی خلاق و نوآور محسوب می شود. روش تحقیق از نوع کیفی بوده و برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شده است. نتایج حاکی از این بود که این شرکت از انواع مختلف فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در هر یک از فرایندهای خلق دانش استفاده می کند و ترکیب این فناوری ها، نقش مثبتی بر اجتماعی سازی، بیرونی سازی، ترکیب و درونی سازی دانش کارکنان ایفا می کند و در نهایت منجر به نوآوری در محصول و نوآوری در فرآیندهای شرکت می شود.