نعمت الله یاراللهی

مقدمه: محققان با تمرکز بر سلامت روان افراد، به طور فزاینده ای به مفهوم تاب آوری علاقه مند شده اند. دانش در زمینه ی تاب آوری ممکن است به توسعه ی مداخلات با هدف بهبود نتایج مثبت و یا کاهش پیامدهای منفی کمک کند. تاب آوری واند به عنوان یک ساز و کار دفاعی در نظر گرفته شودکه افراد را به پایداری در مواجهه با سختی و بهبود سلامت روان، توانا سازد. پژوهش حاضر به جمع آوری و یکپارچه سازی نتایج رابطه ی بین تاب آوری و سلامت روان و محاسبه ی میزان اثر آن ها با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل پرداخته است. روش کار: تعداد9 پژوهش داخلی که از لحاظ روش شناسی مورد قبول بودند، انتخاب و فراتحلیل بر روی آن ها انجام شد. بازه ی زمانی مطالعات از سال 1386 تا 1392 می باشد. ابزار این پژوهش، چک لیست فراتحلیل بوده است. یافته ها: میزان رابطه ی بین تاب آوری و سلامت روان 35/0 بوده است (00001/0P<). هم چنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی بیانگر اثرگذاری متغیرهای تعدیل کننده در این رابطه نبود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج فراتحلیل حاضر، میزان رابطه ی بین تاب آوری و سلامت روان ، مطابق جدول کوهن در حد متوسط است.

مقدمه: بسیاری از افراد دارای لکنت، استرس فراوانی را متحمل شده و انعطاف پذیری شناختی آنان نیز دچار نقص است. یکی از درمان های نوین مطرح شده در درمان لکنت و مشکلات همراه با آن، مدل شبیه سازی ذهن است. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مدل شبیه سازی ذهن بر کاهش استرس و افزایش انعطاف پذیری شناختی افراد بزرگسال 40-20 ساله مبتلا به لکنت زبان است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. تعداد 30 فرد مبتلا به لکنت مراجعه کننده به کلینیک توانمند سازان ذهن از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی تقی زاده و نیکخواه (1394) و پروتکل درمان مدل شبیه سازی ذهن (برگرفته از پکیج درمانی- آموزشی لکنت زبان تقی زاده) بود. ابتدا سطح پایه استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه اندازه گیری شد. سپس، گروه آزمایش به مدت 12 جلسه فردی و گروهی درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی را دریافت کردند؛ درحالی که افراد گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. در آخر، بار دیگر میزان استرس و انعطاف پذیری شناختی افراد دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری با کمک نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافته ها: پس از کنترل نمرات پیش آزمون گروه ها، یافته ها نشان داد درمان مبتنی بر مدل شبیه سازی ذهن در مقایسه با گروه کنترل، بر کاهش استرس (0.01> P ) و افزایش انعطاف پذیری شناختی (0.05> P ) افراد مبتلا به لکنت زبان مؤثر بوده است. نتیجه گیری: استفاده از مدل شبیه سازی ذهن می تواند از طریق توانمندسازی ذهن افراد، به گونه ای موثر لکنت زبان و مشکلات همراه با آن را در بزرگسالان درمان کند.

فرسودگی شغلی ، حالتی از فرسودگی فیزیکی، هیجانی و ذهنی است که ناشی از درگیری با افراد در موقعیت های طاقت فرسای عاطفی است. یکی از اجزایی که می تواند بر فرسودگی شغلی تاثیرگذار باشد و منجر به توسعه شایستگی های بین فردی و حرفه ای شود، هوش هیجانی است. از این رو، پژوهش حاضر به جمع آوری و یکپارچه سازی نتایج حاصل از پژوهش های مربوط به رابطه بین فرسودگی شغلی و هوش هیجانی و محاسبه میزان اثر آن ها با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل پرداخته است. بدین منظور 10 پژوهش که از لحاظ روش شناسی مورد قبول بود، انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار این پژوهش، چک لیست فراتحلیل بوده است. یافته ها نشان داد که میزان رابطه بین فرسودگی شغلی و هوش هیجانی 62/0 (001/0 p<) بوده است. بر اساس نتایج فراتحلیل حاضر، میزان رابطه بین فرسودگی شغلی و هوش هیجانی ، مطابق جدول کوهن در حد بزرگ است.

مقدمه: اجتناب تجربه ای یکی از عوامل فراتشخیصی است که می تواند نقش مهمی را در شکل گیری و تداوم بسیاری از مشکلات مربوط به سلامت روانی افراد ایفا کند. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش اجتناب تجربه ای در پیش بینی سلامت عمومی در جمعیت غیر بالینی انجام گرفت. روش: در این مطالعه مقطعی، تعداد 150 دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و ارزیابی متغیرها با استفاده از پرسشنامه های سلامت عمومی ( GHQ-12 ) و پذیرش و عمل ( AAQ-II ) صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اجتناب تجربه ای و سلامت عمومی رابطه منفی و معنا دار ( 01/0 P< ) وجود دارد. به عبارت دیگر، هرچه میزان گرایش به اجتناب تجربه ای در فرد بیشتر باشد، نشانگان مرضی بیشتر و سلامت عمومی کمتر است. هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که اجتناب تجربه ای می تواند 42% از پراکندگی های سلامت عمومی دانشجویان را به طور معناداری پیش بینی نماید ( 01/0 P< ) . نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش و به منظور پیش گیری از مشکلات روان شناختی دانشجویان، لازم است راه کارهای مناسبی جهت کاهش اجتناب تجربه ای و افزایش انعطاف پذیری روان شناختی افراد در نظر گرفته شود.

مقدمه: افسردگی یکی از شایع ترین و ناتوان کننده ترین مشکلات نوجوانان است. پژوهش ها نشان داده اند که عوامل شخصیتی می توانند تغییرات خلقی را در طول زمان پیش بینی کنند و برخی تیپ های شخصیتی نسبت به ابتلا به اختلالات روانی از سایر تیپ ها مستعدتر هستند . هدف: هدف از این پژوهش، بررسی رابطه میان تیپ شخصیتی D و ابعاد آن با افسردگی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم بود. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از نوع مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان شاهین شهر در سال 96-95 بود که از بین آن ها 126 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار : ابزار پژوهش پرسشنامه تیپ شخصیتی D دنولت با دو بعد عواطف منفی ( NA ) و بازداری اجتماعی ( SI ) و پرسشنامه افسردگی بک- II بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه روش گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین تیپ شخصیتی D و هریک از ابعاد آن ( NA و SI ) با افسردگی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (001/0> P ). هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون مشخص کرد که از میان مؤلفه های تیپ شخصیتی D ، عواطف منفی می تواند افسردگی را به طور معناداری پیش بینی نماید (001/0> P ) . نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر و اهمیت دوره نوجوانی، لازم است راهبردهایی مؤثر و متناسب با ویژگی های شخصیتی افراد جهت کاهش عواطف منفی و تقویت روابط اجتماعی سالم در محیط های خانوادگی، اجتماعی و آموزشی آنان در نظر گرفته شود.

هدف این پژوهش، تعیین تأثیر دوره کوتاه مدت دعاکردن در موقعیت پذیرش هیجانی بر میزان خلق و تهی شدن من در نمونه غیربالینی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است و از طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل استفاده شد. تعداد 52 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب و در سه گروه: پذیرش/ دعاکردن (گروه 1)، پذیرش/ کنترل (گروه 2) و کنترل/ کنترل (گروه 3) جایگزین شدند. پس از تکمیل پرسش نامه های سلامت عمومی، نگرش سنج دینی و پذیرش و عمل؛ میزان خلق و عملکرد خودکنترلی فرد (آزمون استروپ) مورد اندازه گیری قرار گرفت. سپس، برای آزمودنی کلیپ های هیجانی پخش شد که افراد دو گروه نخست می بایست طی آن هیجاناتشان را بپذیرند و گروه سوم کلیپ ها را طبق روال عادی تماشا کردند. در مرحله بعد، گروه اول به دعاکردن می پرداخت، درحالی که افراد گروه های دیگر کار خاصی انجام نمی دادند. پس از ارزیابی مجدد خلق و عملکرد خودکنترلی استروپ، نتایج تفاوت معناداری در عملکرد خودکنترلی سه گروه نشان نداد. همچنین، گروه ها در بُعد منفی مقیاس خلق تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند؛ اما میزان خلق مثبت، آرامش و شادکامی در گروه پذیرش/ دعا نسبت به دو گروه دیگر بیشتر بود.

سابقه و هدف: بر اساس مدل توانش، خودکنترلی بر پایه ی منبع انرژی محدودی استوار است که در صورت تخلیه ی آن در اثر یک عمل خودکنترلی طاقت فرسا، برای فعالیت های خودکنترلی و خودتنظیمی بَعدی فرد انرژی/منبعی باقی نمی ماند و در نتیجه، احتمال شکست او افزایش می یابد. این حالت توانش کاهش یافته ی خودکنترلی، «تهی شدن من» نام دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر دوره ی کوتاه مدت دعاکردن در موقعیت سرکوب هیجان بر میزان خلق و تهی شدن من در نمونه ی غیربالینی است. روش کار: به منظور دستیابی به هدف فوق، پژوهشی نیمه آزمایشی طراحی؛ و از طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل استفاده شد. تعداد 32 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب ؛ و در دو گروه سرکوب هیجان/دعاکردن (آزمایش) و کنترل جایگزین شدند. فرایند پژوهش به صورت انفرادی بود. پس از تکمیل پرسش نامه های سلامت عمومی، نگرش سنج دینی و تنظیم هیجانی؛ میزان خلق و عملکرد خودکنترلی فرد در آزمون استروپ اندازه گیری شد (پیش آزمون ها). سپس، برای آزمودنی نماهنگ های هیجانی منفی پخش شد و افراد گروه آزمایش (کنترل) می بایست طی آن هیجاناتشان را سرکوب کنند (آن را طبق روال عادی تماشا کنند). در مرحله ی بعد، گروه آزمایش به دعاکردن می پرداخت، درحالی که افراد گروه کنترل کار خاصی انجام نمی دادند. در آخر، خلق و عملکرد استروپ مجدداً ارزیابی شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: پس از پایان آزمایش ها، یافته ها تفاوت معناداری در عملکرد خودکنترلی دو گروه نشان نداد. همچنین، دو گروه در خلق منفی تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند؛ اما میزان خلق مثبت در گروه سرکوب/دعا نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد کسانی که در مواجهه با هیجانات منفی، تلفیقی از راهبرد سرکوب هیجان و دعا کردن را به کار گرفتند، در مقایسه با افرادی که طبق روال عادی با هیجانات روبه رو شدند، میزان خلق مثبت بالاتری گزارش دادند، سرزنده تر بودند و همچنین آرامش و شادکامی بیشتری داشتند.