نجم السادات موسوی

به دلیل افزایش بحرانهای زیست محیطی، ارتقای آگاهی شهروندان درباره مسائل محیط زیست و لزوم یادگیری روشهای جدید و مناسب برای حفاظت از محیط زیست از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. از آنجا که دوران کودکی مهم ترین و حساس ترین دوره برای یادگیری مفاهیم جدید است، بنابراین مقطع پیش دبستانی مناسب ترین زمان برای آموزش الفبای محیط زیست به کودکان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سطح نگرش، دانش و مهارت زیست محیطی مربیان پیش دبستانی و آماده سازی آنها برای آموزش کودکان پیش دبستانی طراحی شده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با چینش پیش آزمون- پس آزمون بدون گروه مقایسه بود. جامعه آماری پژوهش مربیان پیش دبستانی شهر تهران و حجم نمونه شامل 29 مربی بوده است که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. داده ها از طریق سه پرسشنامه محقق ساخته سنجش سطح نگرش، دانش و مهارت گردآوری شده اند. روایی و پایایی هر سه ابزار از طریق شاخصهای نسبت روایی محتوا، شاخص روایی محتوا، ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون طبقاتی بررسی شده است. داده ها با آزمون t دو نمونه وابسته و شاخص اندازه اثر در نرم افزار SPSS تحلیل شده اند. با توجه به نتایج به دست آمده برگزاری دوره آموزشی موجب بهبود نگرش (0/351=Eta2، 0/001=p، 2/93=t)، ارتقای دانش (0/785=Eta2، 0/001>p، 10/12=t) و افزایش سطح مهارت (48/6=Eta2، 0/001>p، 5/15=t) آزمودنیها شد. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین تاثیر دوره های آموزشی روی سطح دانش مربیان بوده است و برگزاری دوره های آموزشی زیست محیطی برای مربیان پیش دبستانی ضرورت دارد.

نیازهای ویژه به صورت اختلالات رفتاری- روانی، نارسایی های یادگیری و ناتوانی های جسمانی بر فرایند آموزش دانش آموزان اثر دارند. هدف از اجرای این پژوهش، تعیین اثربخشی معلمان کلاس های عادی بر فرایند آموزشی دانش آموزان با نیازهای ویژه و عوامل مؤثر بر آن می باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی ، با استفاده از مصاحبه های بحث گروهی متمرکز با 10 معلم، 10 دانش آموز با نیازهای ویژه و 8 نفر از والدین کودکان با نیازهای ویژه انجام شده است. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف تا رسیدن به اشباع داده ها بوده است. مصاحبه ها ضبط و نوشته شده و سپس تجزیه و تحلیل شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها منجر به ظهور مفاهیمی از اوصاف اثربخشی معلم چون اثرگذار ابدی، امنیت دهنده، تغییر دهنده مسیر زندگی شد. به عنوان عوامل تأثیرگذار سه عامل: الف- شناخت کامل معلم از نقش های خود در رابطه با این دانش آموزان ب- شناخت معلم از نیازهای ویژه دانش آموزان ج- درک موقعیت مناسب، نیز در فرایند آموزش این دانش آموزان تعیین گردید. یکی از بهترین حمایت ها از آموزش همگانی و پاسخ دهی به نیازهای ویژه رو به گسترش دانش آموزان، حمایت از معلمان کلاس های عادی و تقویت آنان به عنوان یک عنصر مهم در فرایند آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه جهت مدیریت بر سه عامل تأثیرگذار ذکر شده بر آن می باشد.