محمدامین تولی

اهل تصوف و صوفیان مانند سایر خرده فرهنگ های موجود در جامعه ایران، باورهایی دارند که زهد و دنیا گریزی، جبرگرایی، رضایت به وضع موجود، دوری کردن از درس و مدرسه، فقر، صبر، توکل و غیره ازجمله آن هاست. باورهای گروه فوق، به علت نفوذ بسیار زیاد آن ها در ایران و ایرانیان، تأثیرات فراوانی بر حوزه های مختلف دین و فرهنگ ایرانی گذاشته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات باورهای تصوف در عدم توسعه ایران است. مقصود از توسعه، یکی از دو وجه پیشرفت، یعنی وجه مادی آن است. ازاین رو، ابتدا نظریه های موجود درباره مذهب و توسعه بررسی گردید. نظریه های مذکور که از آن ها با عنوان جامعه شناسی توسعه یاد می شود، ذیل مکتب نوسازی بررسی شده است. سپس متغیرها و ارزش های فرهنگی عقب برنده و باورهایی از متصوفه بررسی گردیده که در توسعه نیافتگی ایران تأثیرگذار بوده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، باورهایی از تصوف در دین و فرهنگ ایرانی ریشه دوانده است که جزء متغیرها و ارزش های فرهنگی عقب برنده است و درنتیجه، باعث توسعه نیافتگی و عدم پیشرفت در ایران شده است.