بهرام بلوری

شواهد علمی متعددی نشان دهنده اثرات مثبت فعالیت بدنی بر سیستم عصبی بویژه یادگیری و حافظه می باشد. با این وجود اطلاعات کمی درباره اثر فعالیت بدنی با شدت بسیار پایین و همچنین طول دوره تمرین بر عملکرد شناختی وجود دارد. در این پژوهش اثر فعالیت بدنی کوتاه مدت و بلند مدت با شدت بسیار پایین بر یادگیری و حافظه فضایی موش صحرایی نر جوان بررسی گردید. آزمودنی های تحقیق رت های نر بالغ نژاد آلبینو- ویستار بودند که به صورت تصادفی در سه گروه فعالیت بدنی کوتاه مدت، بلندمدت و گروه کنترل تقسیم شدند. پس از پایان دوره تمرین، آموزش و آزمون حیوانات با استفاده از ماز آبی موریس انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس یک طرفه انجام شد. در مرحله اکتساب بین یادگیری فضایی گروه های فعالیت بدنی کوتاه مدت و بلند مدت با شدت بسیار پایین و گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05 ≤P). اما در آزمون حافظه فضایی، هر دو گروه فعالیت بدنی کوتاه مدت و بلندمدت، در شاخص های مدت زمان صرف شده در ربع دایره هدف، مسافت طی شده و مدت زمان تاخیر در یافتن سکو عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل داشتند (0/01 ≥P). بین یادگیری و حافظه فضایی دو گروه فعالیت بدنی کوتاه مدت و بلندمدت تفاوت معنی داری مشاهده نشد(0/05 ≤P). یافته های تحقیق حاضر نشان داد، هر دو نوع فعالیت بدنی با شدت بسیار پایین تاثیری بر یادگیری فضایی ندارد، اما حافظه فضایی را به طور معنی داری بهبود می بخشد. همچنین اگرچه فعالیت بدنی بلندمدت باعث تقویت بیشتر حافظه فضایی شد اما اختلاف معنی داری بین فعالیت بدنی بلندمدت و کوتاه مدت مشاهده نشد. بر این اساس می توان گفت احتمالاً مکانیسم های درگیر در بهبود حافظه و یادگیری متفاوتند، و متناسب با افزایش در زمان ورزش، عملکرد شناختی بهبود نمی یابد.