شهروز فروتن کیا

هدف پژوهش حاضر آزمون نظریة ازهم گسیختگی نهادی در تبیین قانون گریزی است. برای این کار از یک سو به بررسی رابطة فردگرایی، پیشرفت گرایی، جهان گرایی و بت وارگی پول ـ به عنوان چهار ارزش فرهنگی برای موفق شدن ـ با قانون گریزی پرداختیم و از سوی دیگر رابطة پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی در دو بعد عینی و ذهنی را با قانون گریزی و ازهم گسیختگی نهادی و همچنین عناصر آن بررسی کردیم. روش این پژوهش پیمایش بود. پرسش نامة تهیه شده از مقیاس های ازهم گسیختگی نهادی، پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی عینی و ذهنی و قانون گریزی تشکیل شده بود. جامعة نمونة این پژوهش کل دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که از طریق نمونه گیری طبقه ای 400 نفر از آن ها به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که ازهم گسیختگی نهادی با قانون گریزی رابطة معنادار و مثبت دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که اثر فردگرایی و بت وارگی پول بر قانون گریزی معنادار است و اثر پیشرفت گرایی و جهان گرایی قابل چشم پوشی است. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که قانون گریزی با پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی رابطه ندارد. همچنین بین پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی عینی و ازهم گسیختگی نهادی همبستگی مثبت و ضعیفی مشاهده شد.

بنا بر نظریه دورکهایم، هرچه احساس نزدیکی و پیوند فرد با گروهش (برای مثال خانواده ) قوی ترباشد، احتمال به خطر افتادن سلامتی فرد کاهش می یابد و بر عکس حتی ممکن است در چنین شرایطی فرد سلامت خود رابه خاطر دیگران به-خطر اندازد. برکمن و سیم (1979) برکمن (1984) و سیم (1979) به عنوان نظریه پردازان ایده تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامتی بر این نظر هستند که هرچه یگانگی فرد با اطرافیانش بیش تر باشد، حمایت اجتماعی بیش تری از او صورت می-گیرد و به همین دلیل فردکم تر در معرض بیماری قرار می گیرد. این مقاله با توجه نظریات این دانشمندانبه بررسی تاثیر پیوند قوی و حمایت عاطفی بر سلامت عمومی دانش آموزان خوابگاهی می پردازد و برای رسیدن به اهداف پژوهشی خود این نظریات را در قالب نظریه انسجام اجتماعی دورکهایم و مدل تاثیر مستقیم در قالب مدل برکمن- سیم مورد استفاده قرارداده است. این تحقیق با روش پیمایشی و با کمک ابزار پرسش نامه در بین دانش آموزان خوابگاهی در منطقه سردشت دزفول در پاییز 89 صورت گرفته است. از آنجایی که تعداد افراد جامعه آماری اندک بود از روش سرشماری استفاده شده است. در این تحقیق سعی بر آن بوده است که نشان داده شود زندگی خوابگاهی به عنوان سبکی از زندگی که در آن دانش آموزان از حمایت عاطفی و پیوند قوی کمتری برخوردارند چه رابطه ای با میزان برخورداری از سلامت عمومی افراد دارد. نتایج نشان داده است که میانگین برخورداری از سلامت عمومی در بین دانش آموزان خوابگاهی در منطقه مورد مطالعه 57نمره از 84 نمرهاست. همچنین نتایج، رابطه مستقیم و مثبت بین پیوندی قوی و حمایت عاطفی با سلامت عمومی را نشان می دهد. میزان ضریب همبستگی بین پیوند قوی و سلامت عمومی 438/0 بود که در سطح 01/0 درصد معنادار بود. میزان ضریب همبستگی بین حمایت عاطفی و سلامت عمومی 219/0بود که در سطح 01/0درصد معنادار بود.

هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش کلیدی است که پایگاه اجتماعی-اقتصادی چگونه به اقتدارگرایی کشانده می شود؟ برای پاسخ به این سؤال کلی از تئوری های لیپست، آدورنو و کوهن بهره گرفته شد و سه فرضیه اصلی به همراه هفت فرضیه فرعی طراحی نموده و مدلی پیشنهاد شده است. روش این پژوهش میدانی بوده و از طریق survey انجام گرفته است و داده ها از 407 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز با تکنیک پرسشنامه خودسنجی جمع آوری شده اند. محتوای پرسشنامه از مواد زیر تشکیل شده است: اطلاعات زمینه ای، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، کنترل استبدادی والدین، عزت نفس، احساس آنومی و اقتدارگرایی. نتایج نشان داد که پایگاه اجتماعی-اقتصادی به سبب کنترل استبدادی والدین، احساس آنومی بر اقتدارگرایی اثرگذار است. همچنین عزت نفس واسطه اثر کنترل استبدادی بر اقتدارگرایی است. دیگر یافته ها حاکی از همبستگی معنادار بین کلیه متغیرهای تحقیق بود. بجز همبستگی پایگاه اجتماعی-اقتصادی و عزت نفس در این پژوهش جهد شده است اقتدارگرایی به صورت تجربی مورد مطالعه قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که تحلیل های آماری اولاً مدل تلفیقی پیشنهادی را تأیید می کنند، ثانیاً تئوری های بکار گرفته شده در مدل بصورت جداگانه تأیید می شوند.

در این مقاله سعی بر آن شده تا ضمن بررسی مفهوم فرهنگ زیست محیطی و ابعاد آن، به بررسی وضعیت فرهنگ زیست محیطی شهروندان شهر اهواز پرداخته شود. روش تحقیق، پیمایشی و با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از ساکنان شهر اهواز است که از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن و جنس و تحصیلات با فرهنگ زیست محیطی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین میانگین نمره فرهنگ زیست محیطی شهروندان از حداکثر نمره که 175 بوده است 13/102 بدست آمد که وضعیت متوسطی را نشان می دهد. میانگین نمره شهروندان اهوازی در ارتباط با هر کدام از ابعاد فرهنگ زیست محیطی بدین صورت بدست آمد: میانگین نمره ارزش زیست محیطی از حداکثر نمره که30 بوده است 04/18، میانگین نمره آگاهی زیست محیطی از حداکثر نمره که 30بوده است 41/16، میانگین نمره هنجار زیست محیطی از حداکثر نمره که 35 بوده است 89/20 میانگین نمره رفتار زیست محیطی حداکثر نمره که 80 بوده است 84/46 بدست آمد. بر اساس یافته های تحقیق پیشنهاد می شود جهت بهبود وضعیت فرهنگ زیست محیطی عوامل اجتماعی موثر بر آن تقویت شوند.

عوامل متعددی در شکل گیری رفتارهای زیست محیطی تأثیر گذار هستند. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میزان دینداری با ارزش ها و رفتارهای زیست محیطی در شهر اهواز است. بر اساس نظریات جامعه شناسان زیست محیطی، افراد با زمینه های دینی متفاوت دارای ارزش های یست محیطی متفاوتی می شوند که منجر به شکل گیری رفتارهای گوناگون در برخور با محیط زیست می شود. روش بررسی در این تحقیق، پیمایشی و ابزار سنجش پرسشنامه است. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از ساکنان شهر اهواز است که از طریق نمونه-گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن و جنس و تحصیلات با رفتار زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. ضریب همبستگی به دست آمده برای رابطه متغیرهای میزان دینداری و رفتار زیست محیطی080/0 و سطح معناداری 112/0 که نشان از این بود که بین دو متغیر رابطه معناداری وجود ندارد، اما ضریب همبستگی به دست آمده برای رابطه میزان دینداری و ارزش زیست محیطی 158/0و ارزش زیست محیطی با رفتار زیست محیطی 168/0به دست آمد که هر دو رابطه در سطح 01/0 معنادار بودند.