طاهره منزوی

امروزه به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات امکان سرمایه گذاری و انجام تبادلات مالی سرمایه گذاران، شرکت های بورسی و دیگر بخش های بازار سرمایه در فراسوی مرزها فراهم شده و بازارهای مالی سراسر جهان به هم مرتبط گشته-اند. پیشرفت های تکنولوژیک با از میان برداشتن موانع موجود، سرمایه گذاری موسسات کوچک و بزرگ در آنسوی مرزها را ممکن ساخته است. همزمان با جهانی شدن سرمایه گذاری، نیاز سرمایه گذاران به اطلاعات مالی درست و قابل اعتماد شرکت ها بیشتر می شود. XBRL یا زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر، یک رویکرد استاندارد جهانی است که تبادل اطلاعات و بخصوص گزارشگری مالی را در سراسر جهان متحول ساخته است. پیاده سازی XBRL در محیط های کسب وکار مختلف با استانداردهای گزارشگری گوناگون و معماری های سیستمی و سازمانی مختلف، سناریوهای متفاوتی را پیش رو قرار می دهد. با توجه به پیچیدگی فرایند پیاده سازی XBRL و ریسک های داخلی و خارجی، اولویت بندی این سناریوها و انتخاب سناریوی مناسب ضرورت دارد. این پژوهش سعی نموده سناریوهای پیاده سازی زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر در بازار سرمایه ایران را اولویت-بندی نموده و سناریوی مناسب را معرفی نماید. بر این اساس، نظرات خبرگان بازار سرمایه جمع آوری و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی تحلیل شد. نتایج بدست آمده از تحلیل داده ها توسط نرم افزار Expert Choice نشان داد که سناریوی «وب سرویس از طریق سامانه کدال» به عنوان مناسب ترین سناریوی پیاده سازی زبان گزارشگری تجاری توسعه پذیر در بازار سرمایه ایران انتخاب شده است.

مدل پذیرش تکنولوژی(TAM) یا مدل دیویس برای توصیف رفتار افراد در ارتباط با سیستم های اطلاعاتی به کار برده می شود. پژوهش حاضر سعی نموده تا با الهام از مدل پذیرش تکنولوژی و مدل فرآیند انطباق، مدلی پیشنهادی مطرح نماید. بر این اساس، مدل پژوهش در شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران مورد آزمون قرار گرفته است. به این منظور، داده های مورد نیاز از350 نفر از کاربران سیستم اطلاعات مدیریت پروژه(ساپ) به کار گرفته شده در شرکت مذکور جمع آوری سپس برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها توسط نرم افزار لیزرل بیانگر تاثیر عمیق عوامل شخصیتی بر شکل گیری باور افراد در پذیرش یک سیستم اطلاعاتی جدید و نقش مهم خصوصیت «مفید بودن» سیستم در شکل گیری باور بود. همچنین، مشخص شد که کاربران به هنگام ارزیابی یک سیستم جدید بیشتر جنبه ها و پیامدهای منفی آن را درک کرده و احساس تهدید می کنند. درنتیجه استراتژی هایی انتخاب می شود که با وجود این که تاثیر کمی بر افزایش کارایی و اثربخشی عملکرد کاربران دارد، به کاهش آثار منفی ناشی از ورود سیستم جدید و بهبود ارزیابی مجدد کاربران از سیستم منجر خواهد شد.