تامّلی بر نقش«خفاء» در ترتّب حدّ سرقت از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از شرائطی که در فقه و ماده 268 ق.م.ا مصوب 1392 برای اجرای حدّ سرقت قرار داده شده «مخفیانه بودن عمل ربایش» است. برای واکاوی و تبیین بهتر این شرط باید دید اولاً مخفیانه بودن به چه معناست و آیا این عنصر باید در تمام عملیات سرقت باشد و اگر با دوربین های مدار بسته چنین فردی دیده شود در این صورت هم سرقت حدی محقق شده است؟ در کلمات فقیهان شیعه این سوالات به صورت صریح پاسخ داده نشده و به تبع آن رویکرد قانونگذار نیز دقیقاً مشخص نشده است. در نوشته پیش رو با توجه به روایات که عمده دلیل محل بحث بود، روشن شد باوجود اینکه هشت احتمال در تفسیر مخفیانه بودن وجود دارد احتمال صحیح آن است که نفس عملیات ربایش به صورت پنهانی و مخفیانه باشد، حتی اگر افرادی از مردم عادی یا مالک او را بینند؛ زیرا آنچه در روایات وارد شده تعبیر«یاخذ و یخفی» است و قید «یاخذ» مطلق نیست که برداشت آشکارا را هم شامل شود، بلکه باید مقیّد به صورت مخفیانه شود، چرا که در غیر این صورت فرقی بین سرقت و غیر آن مانند اختلاس ایجاد نخواهد شد؛ زیرا در اختلاس و استلاب هر دو مال به صورت آشکارا برده می شود. در این عملیات ربایش همینکه برداشت مال به صورت مخفیانه باشد کافی است، زیرا سرقت «ربودن شی به صورت پنهانی» هست، از این رو همینکه نفس اخراج مال از حرز به صورت مخفیانه باشد کفایت می کند، حتی اگر با دوربین مدار بسته دیده شود.An Analysis of the Role of "Concealment" in the Determination of the Punishment for Theft from the Perspectives of Islamic Jurisprudence and Iranian Law
One of the conditions established in Islamic jurisprudence and Article 268 of the Islamic Penal Code, enacted in 2013, for the application of the had (punishment) for theft is the "concealment of the act of appropriation." To better examine and elucidate this condition, it is essential to first understand what is meant by concealment and whether this element must be present in all stages of the theft. Furthermore, if an individual is captured on surveillance cameras, does that negate the realization of the prescribed punishment for theft? The responses to these inquiries are not explicitly articulated in the writings of Shia jurists, and consequently, the legislator's approach remains unclear. In the following discussion, drawing on relevant narrations that are central to this discourse, it is demonstrated that despite the existence of eight interpretations regarding the concept of concealment, the most accurate interpretation is that the act of appropriation must occur in a surreptitious and covert manner, even if it is witnessed by ordinary individuals or the owner. This is due to the expression " ya'khudh wa yukhfi ," (to grab and conceal) which implies that the term " ya'khudh " (to take) is not absolute and does not encompass overt actions; rather, it must be qualified by the requirement of concealment. Otherwise, no distinction would exist between theft and other offenses, such as embezzlement, as both involve the overt taking of property. In the case of theft, it suffices that the removal of property from its secured location occurs covertly, even if it is captured on surveillance footage.
تبلیغات
