بررسی فقهی محدوده اکراه از جهت متعلّقین مکرَه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ازآنجاکه اکراه، رافع اثر حکم وضعی و تکلیفی و نیز یکی از عوامل رافع مسئولیّت کیفری است؛ لازم است که ارکان و عناصر آن کامل باشد تا در عالم خارج محقّق شود. بر اساس تعریف اکراه، هرگاه عنصر تهدید به عنوان یکی از این ارکان، نسبت به فرد مکرَه یا کسانی که در حکم خود او هستند صورت گیرد، اکراه محقّق می شود. در متون فقهی، از این افراد با عنوان نزدیکان، خویشاوندان و به طورکلی «من یتعلّق به» مکرَه یاد می شود. گستره شمول متعلّقین از اطرافیان فرد مکرَه، موضوعی است که به طور محدود توسط فقهای معدودی موردبحث و مداقه قرار گرفته است. نتیجه نوشته حاضر که به روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شده است و نیز ، نقد و بررسی نظرات فقها نشان می دهد که اگر تهدید اضرار به غیر، موجب ایجاد محذور در شخص مکرَه و محرّک وی به انجام معامله یا ارتکاب تخطّی شود به طوری که اگر تهدید مکرِه بر اضرار به آن شخص ثالث نبود، مکرَه هرگز اقدام به معامله یا انجام فعل اکراهی نمی کرد اکراه محقّق خواهد شد. این ضابطه نیز به فراخور موقعیّت شخصیّتی یا اجتماعی فرد مکرَه، متفاوت است؛ بنابراین حتّی اگر ضرری متوجّه خود وی نشود یا غیرمکرَهین از خانواده، نزدیکان و اقوام وی نباشند و یا حتّی مسلمانی در آن سوی کره زمین باشد می توان قائل به صدق عنوان اکراه بود.A Fiqhi Analysis of the Boundaries of Coercion Regarding the Coercees
Ikrāh (coercion) serves as a significant factor that nullifies both the legal and moral effects of a ruling, as well as a key element in absolving criminal responsibility. Therefore, it is essential that the components and elements of Ikrāh be fully established to manifest in the external world. According to the definition of Ikrāh , it is realized whenever the element of threat is directed towards the mukrah (coerced individual) or those in a similar legal position. In Islamic jurisprudential texts, these individuals are referred to as relatives, kin, or more broadly, as "those connected to" the coerced person. The extent of the inclusion of those connected to the coerced individual is a topic that has been discussed in limited detail by a few jurists. The findings of this study, conducted through a descriptive-analytical approach utilizing library resources, alongside a critique of juristic opinions, indicate that if a threat of harm to a third party creates a constraint on the coerced individual, prompting them to engage in a transaction or commit an offense—such that, had the threat not involved harm to that third party, the coerced individual would never have acted—the coercion is thereby established. This principle varies according to the personal or social circumstances of the coerced individual. Consequently, even when the harm does not directly affect the coerced individual, or when the non-coerced individuals are not from their family, relatives, or kin, or even if a Muslim is on the other side of the globe, one could still affirm the reality of coercion.
تبلیغات
