اذن الهی در موطن آخرت، بازخوانی مسئل جواز و عدم جواز تکلم در قیامت (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
آیاتی که بر تحقق نطق در موطن قیامت دلالت دارند به دو دسته تقسیم می شوند: 1. مواردی که دال بر صدور کلام به صورت مطلق و بدون قید اذن هستند؛ 2. آیاتی که بر نفی و عدم اذن به صدور آن به طور مطلق، دلالت می کنند. این مسئله، دست آویزی برای مدعیان وجود تناقض در آیات قرار گرفته است که در نتیجه مدعی غیروحیانی بودن قرآن شده اند. مفسران برای رفع این تعارض ظاهری پاسخ هایی را ارائه داده اند: الف: با توجه به تعدد مواقف در آخرت، در بعضی موارد اذن به تکلم صادر شده و در برخی از مواقف نیز سخن گفتن منع شده است. ب: با توجه به متعلق اذن، مراد از نطق مُجاز، تکلم درباره شفاعت و مراد از نطق غیرمُجاز، تکلم درباره عذر خواهی است. ج: عدم اذن، به نطقِ بدون حجت یا نطقِ بدون منفعت تأویل می شود. پژوهش پیش رو با تحلیل و بررسی اقوال مفسران، باز خوانی آیات اذن و عدم اذن الهی در موضوع تکلم و با استناد به معانی و کاربردهای دیگرِ اذن در قرآن کریم، پاسخی متفاوت در راستای رفع این تعارض ظاهری ارائه می دهد. نتیجه نهایی این است که با توجه به معانی دیگر اذن مانند اراده، رضایت و استماع، شبهه تعارض از اساس باطل است و به دلالت قرآن کریم، هیچ منعی برای تکلم در قیامت وجود ندارد. به بیان دیگر، کلام در مواقف مختلف موطن آخرت، محقق می گردد، اما نکته مهم، عدم بهره مندی گناه کاران از عذر آوردن و عدم پذیرش شفاعت شافعان در حق ایشان است. در واقع، مراد از اذن در آیات، گوش ندادن و توجه نکردن به سخن مجرمان و عدم تعلق اراده الهی بر رضایت و پذیرش عذر آنها پس از اتمام حجت بر ایشان در دنیا است.Divine Permission (Idhn) in the Hereafter, Reappraising the Issue of Permissibility and Non-Permissibility of Speech on the Resurrection
The verses that indicate the actualization of speech in the Hereafter are divided into two categories: 1. Instances that indicate the issuance of speech absolutely and without the condition of permission; 2. Verses that indicate the negation and non-permission of its issuance absolutely. This has become a pretext for those who claim the existence of contradictions in the verses, who have consequently claimed that the Qur'an is not revealed. Interpreters have provided answers to resolve this apparent contradiction: A: Given the multiplicity of stations in the Hereafter, in some cases permission to speak is issued and in others speaking is prohibited. B: Considering the object ( muta ‘ allaq ) of permission, what is meant by permissible speech is the speech about intercession, and what is meant by impermissible speech is the speech about apology. C: Non-permission is interpreted as speech without proof or speech without benefit. The present research, by analyzing and examining the statements of interpreters, reappraising the verses of Divine permission and non-permission on the subject of speech, and citing other meanings and applications of permission in the Holy Qur'an, provides a different response in order to resolve this apparent conflict. The final result is that considering the other meanings of permission such as will, consent, and listening, the misconception ( shubha ) of conflict is fundamentally false and according to the Holy Qur'an there is no prohibition on speech on the Resurrection Day. In other words, speech is actualized in various stations in the Hereafter, but the important point is the sinners’ lack of benefit from making excuses and the non-acceptance of the intercession of intercessors on their behalf. In fact, the meaning of permission in the verses is not listening to and not paying attention to the words of sinners and non-dedication of the Divine will to contentment and acceptance of their excuse after having given ultimatum to them in the world.
تبلیغات
