ارزیابی الگوی سوره محور در زمینه تدبّر قرآن (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
حدود یک دهه است که «تدبر در قرآن»، به عنوان رویکردی آموزشی و سازوکاری برای بهره مندی مستقیم و بی واسطه هر فرد از قرآن، موردتوجه اندیشمندان و صاحب نظران قرار گرفته و الگوهای مختلفی برای آن مطرح شده است. این مقاله، با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بسنده نکردن به مبانی نظری، با مراجعه میدانی به رویدادهای جریان های تدبری، «الگوی سوره محور» را به عنوان یکی از الگوهای مطرح در زمینه آموزش تدبر قرآن در ایران معرفی می کند. این الگو با بهره گیری از مبانی نظری خاص و نگرشی انتقادی نسبت به الگوهای آیه محور، به دنبال دریافت رهیافت های آیات در توالی نظم خاص هر سوره و دستیابی به فهمی منسجم از آن سوره است که در نهایت به کشف جهت هدایتی سوره، منتهی می شود. «بهره گیری از قواعد زبان عربی برای کشف غرض واحد هر سوره» و «ارائه راهکارهای عملی جهت تشخیص غرض اصلی سوره ها» از جمله نقاط قوت این الگو است. از سوی دیگر، «خلط میان تدبر و تفسیر»، «خلط تدبر با تفسیر موضوعی»، «منحصر نمودن تدبر در قرآن به کشف جهت هدایتی سوره ها»، «تغییر خاستگاه تدبر از قلب به ذهن» و «عدم استفاده از روایات معتبر تفسیری جهت فهم معنای مفردات، آیات و سوره ها» از مهمترین موارد کاستی و نقاط ضعف این الگوست.Evaluation of the Surah-Oriented Model in the Field of Contemplation on the Qur'an
For about a decade, “Contemplation on the Qur'an” has been of interest to the scholars and experts as an educational approach and mechanism for each individual to directly and immediately benefit from the Qur'an, and various models have been proposed for it. This article, using a descriptive and analytical method and not being limited to theoretical foundations, introduces the “Surah-Oriented Model” as one of the models proposed in the field of teaching Qur'anic contemplation in Iran by referring to the contemplation course of events in the field. This model, by utilizing specific theoretical foundations and a critical attitude towards verse-oriented patterns, seeks to perceive the approaches of the verses in the specific order of each surah and to achieve a coherent understanding of that surah, which ultimately leads to uncovering the guiding direction of the surah. “Using the rules of the Arabic language to discover the single purpose of each surah” and “providing practical solutions to identify the main purpose of the surahs” are among the strengths of this model. On the other hand, “confusing contemplation and interpretation”, “confusing contemplation with thematic interpretation”, “limiting contemplation in the Qur'an to uncovering the guiding direction of the surahs”, “changing the origin of contemplation from the heart to the mind” and “not using authentic interpretive narrations to understand the meaning of the terms, verses and surahs” are among the most important shortcomings and weaknesses of this model.
تبلیغات
