بررسی فقهی نشر محرمیت رضاعی با شیر حاصل از تلقیح مصنوعی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
گستردگی درمان های ناباروری به روش تلقیح مصنوعی، پاسخ به این پرسش را ضروری می سازد که آیا رضاع با شیر حاصل از این بارداری ها، موجب و سبب نشر محرمیت رضاعی بین شیرخوار با صاحب اسپرم یا صاحب رحم در فرایند تلقیح مصنوعی و توابع (محارم نسبی) وی می شود یا خیر؟ می توان گفت بهترین دلیل صحیحه عبدالله بن سنان است که در آن از تعبیر «أرضَعَت إمرأتُک من لبنِک و لبنِ وَلدِک» برای بیان نشر حرمت رضاعی استفاده شده است. به نظر می رسد اگرچه تعبیر «لبن ولدک» در مورد شیر حاصل از بارداری نامشروع نیز صادق است، اما با توجه به در مقام تحدید بودن تعبیر «امرأتک»، اشتراط مشروعیت شکل گیری جنین برای نشر حرمت رضاعی قابل استفاده است. همچنین در دو مورد رضاع با شیر حاصل از تلقیح اسپرم مرد با تخمک همسر شرعی اش و انتقال رویان پدیدآمده از این تلقیح به رحم اجاره ای زن بیگانه، و مورد تلقیح اسپرم مرد با تخمک زن بیگانه مطلقاً (چه رویان به رحم اجاره ای منتقل شود و چه به رحم همسر شرعی صاحب اسپرم)، مقتضای اطلاق آیه )اُحِلَّ لَکُم مَا وَرَاءَ ذَلِکُم( و جریان استصحاب حلیت ازدواج، نشر نیافتن محرمیت رضاعی بین شیرخوار با صاحب اسپرم و صاحب رحم است؛ اما در صورتی که اسپرم مرد با تخمک همسر خودش تلقیح، و به رحم وی منتقل شود، ولو اینکه آمیزشی صورت نگرفته باشد، نشر حرمت رضاعی به مقتضای صحیحه عبدالله بن سنان ثابت است.الدّراسه الفقهیّه لنشر الحرمه الرّضاعیّه للحلیب النّاتج عن التّلقیح الصّناعی
إنّ الانتشار الواسع لعلاجات العقم عن طریق التّلقیح الصّناعی یجعل من الضّروری الإجابه على السؤال عمّا إذا کانت الرّضاعه بالحلیب النّاتج عن هذا الحمل توجب وتتسبّب فی انتشار الحرمه الرّضاعیّه بین الرّضیع وبین صاحب الحیوان المنوی أو صاحبه الرّحم فی عملیّه التّلقیح الاصطناعی ومن یتبعهما من المحارم النسبیّه؟ یمکن القول بأن الدّلیل الرّئیسی الّذی یمکن الاستشهاد به فی هذا الأمر هو صحیحه عبد اللّه بن سنان، حیث استخدمت عباره «أَرضَعَت امرأتُک من لبنک ولبن وَلدِک» للتّعبیر عن نشر الحرمه الرّضاعیّه. یبدو أنّه بالرّغم من أنّ عباره «حلیب ولدک» تنطبق أیضاً على الحلیب النّاتج عن الحمل غیر الشّرعی، ولکن بالنّظر إلى کون تعبیر «امرأتک» فی مقام التّحدید، یمکن استنتاج شرط شرعیّه تکوّن الجنین لنشر الحرمه الرّضاعیّه. أضِف إلی ذلک أنّه بالرّجوع إلی الإطلاقات والأصول السّاریه فی هذا الموضوع، نصل إلى نتیجه مفادها أنّه فی حالتین؛ الرّضاعه بالحلیب النّاتج عن تلقیح حیوان منوی للرّجل ببویضه زوجته ونقل النّاتج عن هذا التّلقیح إلی الرّحم البدیل لامرأه أجنبیّه، وکذلک فی حاله تلقیح حیوان منوی للرّجل ببویضه امرأه أجنبیّه مطلقاً (سواء تمّ نقل الناتج إلى رحم بدیل أو إلى رحم الزّوجه الشّرعیّه لصاحب الحیوان المنوی)، فی هاتین الحالتین مقتضی إطلاق آیه )أُحِلَّ لَکُم مَا وَرَاءَ ذلِکُم( واستصحاب حِلّ الزّواج، هو عدم انتشار الحرمه الرّضاعیّه بین الرّضیع وبین صاحب الحیوان المنوی وصاحبه الرّحم؛ أمّا إذا تمّ تلقیح الحیوان المنوی للرّجل ببویضه زوجته وانتقل إلی رحمها ولو لم یقع الجماع؛ فنشر الحرمه الرّضاعیّه ثابت بمقتضی صحیحه عبد اللّه بن سنان.