نظریه تربیت وجودی با تأکید بر تأثیر مکاتب تربیت توحیدی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تمدن فعلیت یافته و عینیت بخش، ارزش های بالقوه یک مکتب است. جوشش یک تمدن از نحوه انسان سازی و جامعه پردازی آن منشعب می شود؛ مسئله اصلی آن است که آیا گفتمان توحیدی شکل گرفته در پسا انقلاب اسلامی، می تواند ظرفیت های بینشی، منشی و کنشی یک انسان در مقیاس امت- تمدن را فعال کند؟ انسانی که در مقیاس امت- تمدن تربیت می شود، قدرت تحول آفرینی در همان سان را دارد و قدرت آن را دارد که به تغییر در فرهنگ پیرامونی و مرجعیت اجتماعی و تمدنی دست یابد. برخورداری از نگاه تربیتی به سطحی از اهمیت است که به تربیت و اصلاح یک فرد انسانی، یک جامعه اصلاح می شود؛ این مقاله به دنبال آن است که نظریه تربیت وجودی را در قالب گزاره های سازواری ارائه نماید و نسبت آن را در فرایند تمدن سازی واکاوی کند. در این منظر تربیت وجودی دارای ویژگی های زیر است؛ اولاً، در آن توجه به وجه «یلی الربی» و وجودی عالم و آدم می شود، ازاین رو «عالم» را «خلقت» و «آدم» را «خلیفه» الهی می یابد. ثانیاً، بر اساس آن انتقالات مفهومی و دلالی صرفاً زمینه ساز بوده و اکتفا و توقف بر آن بی معنا است و در آن بر وجه درک حضوری و قلبی انسان تأکید می شود، ازاین رو به پردازش های ذهنی اکتفا نشده و حصول نتیجه مؤثر از وحدت، وصول و بلوغ به واقعیت و کمالات وجودی است. ثالثاً، هدف از تربیت وجودی، تشبه، مشاکلت و تناسب وجودی با مبدأ وجود و آگاهی است، ازاین رو خداوند و کمالات او را مقوم وجودی خویشتن وجدان می کند و در آن تمکن می یابد. رابعاً، فرایند تربیت وجودی، فرایندی تهذیبی، مشارکتی و پرورش موقعیت محور است که در آن با انجام ارتیاض و ممارست های جسمی و روحی در مناسک عبادی و مراقبت های اخلاقی و همچنین مبتنی بر طریق معرفت و توجه به نفس، منجر به اشتداد ظهور نور طینت و مفطورات هستگانی انسان از غواشی و تعینات خَلقی و خُلقی می شود.The Theory of Existential Education with an Emphasis on the Influence of Monotheistic Educational Schools
Civilization represents the actualization and materialization of the potential values inherent in a school of thought. The emergence of a civilization stems from its approach to human development and societal construction. The central question is whether the monotheistic discourse that has emerged in the post-Islamic Revolution era can activate the cognitive, ethical, and practical capacities of an individual on the scale of an ummah-civilization. An individual nurtured on the scale of an ummah-civilization possesses the transformative power to effect change within their surroundings and achieve cultural, social, and civilizational authority. The significance of an educational perspective lies in its ability to reform not only an individual but also an entire society. This article seeks to present the theory of existential education through coherent propositions and to explore its relationship with the process of civilization-building. From this perspective, existential education is characterized by the following features: Firstly, it emphasizes the divine and existential aspects of the universe and humanity, viewing the "world" as "creation" and "humanity" as the "caliph" of God. Secondly, it considers conceptual and semantic transitions merely preparatory, as stopping at this stage is meaningless. Instead, it focuses on the intuitive and heartfelt understanding of humans, moving beyond mere mental processing to achieve unity, realization, and maturity toward existential reality and perfection. Thirdly, the goal of existential education is to achieve resemblance, harmony, and existential alignment with the source of existence and knowledge. Thus, individuals recognize God and His perfections as the existential foundation of their being and find stability in this realization. Fourthly, the process of existential education is one of refinement, participation, and context-based nurturing. Through physical and spiritual exercises in devotional practices, ethical vigilance, and the pursuit of self-awareness, it leads to the intensification of the innate light of human nature and the purification of existential dispositions from material and moral constraints.
تبلیغات
