دستاوردهای وجود رابط در هستی شناسی و خداشناسی از منظر علامه جوادی آملی
آرشیو
چکیده
وجود رابط، یکی از ابتکارات صدرالمتألهین است که حکمتش را به وسیله آن تعالی بخشیده و تحوّلات شگرفی در نظام فلسفی اش به وجود آورده است. علامه جوادی آملی، به عنوان یکی از شارحان برجسته حکمت صدرایی، ضمن بیان ارزشمندی این نظریه، با ورود به دو ساحت معنا شناسی حقیقت وجود رابط و هستی شناسی آن، گام های مؤثری در این زمینه برداشته است. در بحث معنا شناسی با معنای وجود رابط به حقیقت خارجی که برای پیوند میان موضوع و محمول می آید، آن را از نسبت حکمیّه که جایگاه ذهنی دارد و در تمام هلیات بسیطه و مرکبه جریان دارد، ممتاز می سازد. همچنین در بخش هستی شناسی بحث، وجود رابط را که قسیم وجود نفسی است، امر وجودی و واقعی و از سنخ حقیقتی می شمارد که دارای مراتب مختلف کمال و نقص است. دستاورد های این نظریه بر مسائل فلسفی، در دو حوزه الهیات به معنای اعم، همچون برچیده شدن ماهیت، تحول امکان ماهوی به فقری و... و الهیات به معنای اخص، همچون اثبات وجود حق، تبدیل ساحت امکان به توحید افعالی و... ، بخش دیگری از اقدامات علامه در این نوشتار است. ایشان در خلال این مباحث، ضمن تبیین صحیح وجود رابط و اثبات آن با دو تقریر متفاوت از برهان امکان فقری بر اساس مبانی حکمت متعالیه، ابهامات مشتاقان حکمت صدرایی را در این خصوص پاسخ داده و برخی لغزش ها را در این زمینه مرتفع ساخته است. نویسنده با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال بررسی این مباحث در حوزه وجود رابط از دیدگاه علامه جوادی آملی است.The Achievements of the Intermediary Existence (Wujūd al-Rābiṭ) in Ontology and Theology from the Perspective of Ayatollah Javadi Amoli
The intermediary existence (wujūd al-rābiṭ) is one of the innovations of Ṣadr al-Dīn Shīrāzī (Ṣadr al-Mutaʾallihīn), which he used to elevate his philosophical system and bring about profound transformations within it. Ayatollah Javadi Amoli, as one of the prominent commentators of the Ṣadrean wisdom, while emphasizing the value of this theory, has taken effective steps in this regard by delving into the semantics of the truth of the intermediary existence and its ontology. In the semantics discussion, he distinguishes the intermediary existence, which refers to the external reality that comes to connect the subject and the predicate, from the predicative relation (nisba ḥukmiyya), which has a mental status and permeates all simple and compound propositions. Also, in the ontological part of the discussion, he considers the intermediary existence, which is the counterpart of the essential existence (wujūd nafsī), as a real and existential matter and of a truth type which has different degrees of perfection and deficiency. The achievements of this theory on philosophical issues, in the broader sense of theology, such as the elimination of quiddity, the transformation of the essential possibility to poverty possibility (Imkān al-faqrī), and in the narrower sense of theology, such as proving the existence of God, the transformation of the realm of possibility into the unity of divine acts etc, are other parts of Ayatollah Javadi Amoli's efforts in this regard. In the course of these discussions, while providing a correct explanation and proof of the intermediary existence (wujūd al-rābiṭ) based on two different formulations of the argument of essential poverty (burhān al-imkān al-faqrī) according to the principles of transcendent philosophy (ḥikmat al-mutaʿāliya), he has answered the ambiguities of the enthusiasts of Ṣadrean wisdom in this regard and eliminated some of the slips in this area. The author, using a descriptive-analytical method, seeks to examine these discussions in the realm of the intermediary existence from the perspective of Ayatollah Javadi Amoli.
تبلیغات
