تحلیل متن شناسی سوره جاثیه بر اساس نظریه کنش گفتار سِرل
آرشیو
چکیده
نظریه کنش گفتار در پی تجزیه و تحلیل متن و بررسی منحصربه فرد چیدمان کلام در متون است. آستین اولین کسی بود که این نظریه را مطرح کرد و سپس به کوشش جان سرل توسعه و تکامل یافت. سرل انواع کنش گفتار را به پنج دسته اظهاری، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلامی تقسیم می کند. بررسی و تحلیل متن شناسی متون دینی از جمله قرآن کریم بر اساس این نظریه می تواند یکی از راه های درک و شناخت بهتر لایه های پنهان قرآن کریم و دیگر کتب دینی باشد. سوره جاثیه یکی از سوره های مکی قرآن است که علاوه بر در برداشتن آموزه های دینی و اخلاقی از شاکله نیرومندی در بُعد زبانی برخوردار است. پژوهش حاضر با درنظرگرفتن بافت و محتوای آیات سوره جاثیه، آن را از منظر کنش گفتاری مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در این بررسی مشخص شده است بعضی پاره های گفتار این سوره بیش از یک کنش دارند. بر اساس تحلیل انجام گرفته تعداد زیاد کنش ترغیبی و اظهاری کاملاً قابل توجیه است؛ زیرا تبیین و دعوت مخاطب به دین توحید و هشدار شدید و تهدید کافران و گمراهان و همچنین دستورات داده شده برای ارشاد کافران، با استفاده از کنش ترغیبی صورت گرفته است. همچنین با کنش اظهاری به حقایق جهان هستی، مسئله توحید، نتیجه اعمال انسان، روشنگری او پرداخته و از روش مقایسه استفاده شده است. با استفاده از کنش عاطفی نیز، مخاطب تحت تأثیر قرار گرفته و احساسات او را برانگیخته است؛ در ضمن از کنش تعهّدی در این سوره استفاده نشده است.A Discourse Analysis of Surah Al-Jathiyah Based on Searle's Speech Act Theory
Speech act theory seeks to analyze texts by examining the unique structure of their discourse. The theory was initially proposed by J.L. Austin and later developed by John Searle, who categorized speech acts into five types: assertives, directives, expressives, commissives, and declarations.Applying this theory to the Quran can provide a deeper understanding of its implicit layers and messages.Surah Al-Jathiyah, a Meccan chapter, not only conveys religious and moral teachings but also displays a strong linguistic structure. This study analyzes the chapter through the lens of speech act theory, focusing on its context and thematic content.Findings reveal that some speech segments carry multiple speech acts simultaneously. The frequent use of directive and assertive speech acts is justified, as the surah aims to explain monotheism, warn disbelievers, and issue guidance.Directive speech acts are used to encourage belief in monotheism and to warn wrongdoers.Assertive speech acts affirm the truths of existence, divine unity, human deeds, and enlightenment, often through comparative methods.Expressive speech acts are employed to evoke emotional responses from the audience.Commissive speech acts are absent in this chapter.
تبلیغات
